Tại Việt Nam, 96,8% người K phổi do hút thuốc lá

Ngày 17/10, tại TP.HCM, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá năm 2024. 

Thuốc lá gây ra 28 nhóm bệnh khác nhau

Tại hội nghị, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai đã có bài trình bày về "Thực tế các ca viêm phổi cấp trên thế giới và Việt Nam do thuốc lá mới, cơ chế gây bệnh, mức độ nguy hiểm và mối liên quan của bệnh này với thuốc lá mới". 

Ông Nguyên nhấn mạnh, thuốc lá gây ra 28 nhóm bệnh khác nhau, đặc biệt là nhóm bệnh về ung thư; nhóm các bệnh về tim mạch, hô hấp. Bên cạnh đó, hút thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản ở cả 2 giới. 

Ông Nguyên thông tin, thuốc lá thông thường có hàm lượng nicotine 1,5-2%, cao nhất 3% (dành cho người nghiện nặng, hút 2 bao/ngày). Đối với thuốc lá điện tử, hiện nay, nicontine lượng rất lớn dạng bột tinh, ít kích ứng đường hô hấp nên người dùng có thể hút nhiều hơn, thực tế đối với thuốc lá điện tử nồng độ 5% chứa 69mg/ml nicotine. 

Ông Nguyên khẳng định, nicotine là một chất gây hại rất lớn cho sức khỏe của con người. Trước đây, nicotine được ứng dụng trong hóa chất trừ sâu, do độc tính cao đã cấm sử dụng ở Mỹ 2014, Ấn Độ.

Trong thuốc lá điện tử không chỉ có nicontine gây hại cho sức khỏe, mà còn có hàng chục chất có hại khác như chì (tổn thương não, thận, máu, tăng HA); Niken (gây ung thư, tổn thương phổi và não, gan, thận); Crôm (gây viêm, kích ứng đường thở, loét/teo niêm mạc mũi, các vấn đề sinh sản/sinh đẻ)...

Thông tin từ đánh giá sơ bộ tại Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai, từ tháng 1/2022-10/2023, nơi này đã tiếp nhận hơn 120 ca nhập viện sau khi sử dụng thuốc lá điện tử. Qua kiểm tra, phát hiện 16/120 ca dương tính với ma túy sau khi dùng thuốc lá điện tử. Trong đó, có những loại ma túy tổng hợp hoàn toàn mới như: MDMB - Butinaca; ADB - Butinaca; MDMB - 4 en - Pinaca; ADB - 4 en - Pinaca...

Thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử không phải sản phẩm giảm hại 

Cũng tại hội nghị, Ths. Nguyễn Thị Thu Hương - Quỹ phòng, chống tác tại của thuốc lá, Bộ Y tế đã có bài trình bày về "Tình hình thực thi chính sách pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá trên thế giới và tại Việt Nam". 

Bà Hương cho biết, các tập đoàn thuốc lá thường truyền thông họ là các công ty có trách nhiệm với cộng đồng, nhưng thay vì khuyên mọi người bỏ thuốc thì họ thường xuyên đưa ra thông điệp để khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn hoặc dùng loại thuốc lá thông thường hay dùng thuốc lá điện tử/thuốc lá nung nóng. Chẳng hạn như: Thuốc lá mới giảm tác hại hơn so với thuốc lá điếu thông thường; thuốc lá mới giúp cai nghiện thuốc lá điếu thông thường. 

Thế nhưng, trên thực tế thuốc lá nung nóng không có tác dụng giảm hại hay cai nghiện như ngành công nghiệp thuốc lá tuyên bố. Tổ chức Y tế thế giới đã khẳng định: "Không có bằng chứng nào chứng minh rằng  thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử ít gây hại hơn các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường". Thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử đều chứa nicotine là chất gây nghiện cao, gây hại đến sức khỏe.

Bà Hương nhấn mạnh, việc cho phép thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng sẽ làm gia tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thanh thiếu niên. Bởi, các sản phẩm thuốc lá có tính đa dạng, cung cấp thêm các sản phẩm mới lạ với thiết kế mẫu mã đa dạng, tạo trào lưu và phong cách hướng đến giới trẻ.

Ngoài nicotine, thành phần của dung dịch thuốc lá điện tử còn có hàng nghìn hóa chất độc hại và hơn 16.000 loại hóa chất tạo hương vị như mùi bạc hà, socola, trái cây… để giảm độ gắt của nicotine, làm cho sản phẩm dễ sử dụng hơn và tạo mùi vị hấp dẫn, thu hút người sử dụng, đặc biệt là giới trẻ.