Chiều 31/10, ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT) đã trao đổi với báo chí để làm rõ thông tin nho sữa Trung Quốc bị phát hiện chất độc hại ở Thái Lan và kết quả kiểm tra, giám sát cũng như giải pháp sẽ áp dụng kiểm tra an toàn thực phẩm đối với mặt hàng nho sữa nhập từ Trung Quốc trong thời gian tới.
Mới đây, Mạng lưới cảnh báo thuốc trừ sâu Thái Lan (Thai-PAN) đã đưa ra cảnh báo về tình trạng ô nhiễm nho sữa sau khi phát hiện hầu hết mẫu trái cây thu thập được đều chứa dư lượng hóa chất độc hại vượt quá mức tối đa cho phép.
Cơ quan này đã mua 24 mẫu nho phổ biến từ nhiều địa điểm khác nhau vào đầu tháng 10. Kết quả, 23/24 mẫu nho Shine Muscat (nho sữa) được thử nghiệm đều phát hiện nhiễm chất độc hại. Trong đó, có 9 mẫu nho sữa được xác định là hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, 15 mẫu còn lại không xác định được xuất xứ.
"Chúng tôi khá sốc khi thấy 23 trong số 24 mẫu có dư lượng thuốc trừ sâu vượt quá giới hạn cho phép", Prokchon Usap - điều phối viên của Thai-PAN bày tỏ.
Đáng chú ý, 1 mẫu nho sữa phát hiện có thuốc trừ sâu bị cấm ở Thái Lan; 22 mẫu chứa 14 dư lượng hoá chất có hại vượt quá giới hạn an toàn và 50 dư lượng thuốc trừ sâu khác. Nhiều loại thuốc trừ sâu có khả năng thẩm thấu vào nho giúp tươi lâu hơn.
"Về việc này, chúng tôi đã kiểm tra thông tin và thấy đây là một tổ chức phi Chính phủ và họ là một đơn vị đánh giá độc lập đưa ra phát hiện của mình để kịp thời làm việc với các cơ quan chức năng của phía Thái Lan để có cảnh báo chính thống hơn. Ngay sau khi nhận được thông tin này, Cục Bảo vệ thực vật đã liên hệ với đại diện Bộ Nông nghiệp Thái Lan để tìm kiếm, nhận được thông tin chính thống" - ông Hiếu nói.
Theo ông Hiếu, công tác kiểm tra an toàn thực phẩm ở Việt Nam được thực hiện theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP và mặt hàng nho được kiểm tra theo phương thức kiểm tra an toàn thực phẩm thông thường (chỉ kiểm tra hồ sơ).
"Hàng năm Cục Bảo vệ thực vật có chương trình giám sát để thu thập các thông tin, số liệu để kịp thời ngăn chặn các nguy cơ có thể dẫn tới mất an toàn thực phẩm; thứ hai là một đánh giá để xác định mức độ an toàn của các sản phẩm được nhập khẩu vào Việt Nam; thứ ba có những phát hiện kịp thời để bổ sung và là căn cứ quan trọng để thay đổi phương thức kiểm tra" - ông Hiếu thông tin.
Lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật cho biết, trong năm 2024, có khoảng 10 lô hàng được lấy mẫu để kiểm tra trong chương trình giám sát, kết quả cho thấy chưa phát hiện mẫu có mức dư lượng vượt mức tối đa cho phép của Việt Nam. Trong năm 2023, Cục Bảo vệ thực vật đã kiểm tra 77 mẫu phát hiện 1 mẫu (1,3%) vi phạm quy định về an toàn thực phẩm của Việt Nam.
Trước thông tin nho sữa Trung Quốc bị phát hiện chất độc hại ở Thái Lan, ông Hiếu cho biết, Cục Bảo vệ thực vật đã liên hệ và lấy thông tin chính thức từ Bộ Nông nghiệp và FDA Thái Lan. Trên cơ sở kết quả phân tích và cảnh báo chính thức từ Thái Lan, Cục sẽ xem xét và áp dụng phương thức kiểm tra chặt đối với các lô hàng nho nhập khẩu từ Trung Quốc.
"Cục sẽ làm việc với các hệ thống bảo vệ thực vật mà Cục đang tham gia, đặc biệt với Trung Quốc để đánh giá, thu thập thêm thông tin để thực hiện việc đánh giá nguy cơ. Đấy chính là những căn cứ quan trọng nhất để có thể đưa ra được đề xuất kiểm tra tăng lên hoặc đưa ra những đề xuất nâng mức độ nguy cơ cao hay thấp" - ông Hiếu chia sẻ.
Lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật cũng lưu ý, thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng về vấn đề này cần được đưa tin chính thức từ các cơ quan quản lý (Bộ NNPTNT) để tránh gây dư luận không chính xác trong xã hội.
Trong thời gian qua, nho sữa là mặt hàng được nhập khẩu nhiều vào Việt Nam. Nho sữa, với tên tiếng Anh Shine Muscat, vốn xuất xứ từ Nhật Bản và được mệnh danh là “Hermes” của làng nho. Tuy nhiên, giờ đây, loại nho này đã không còn là loại hoa quả được liệt vào hàng “quý tộc” ở Trung Quốc, do được trồng rộng rãi ở nhiều địa phương.
Ở Trung Quốc, nho sữa có tên Sunshine Rose (tạm dịch Ánh nắng hoa hồng) với các vùng trồng chính ở Thiểm Tây, Tân Cương, Vân Nam, Cam Túc, Ninh Hạ... Loại nho sữa này quả to, màu xanh bóng bẩy, có hạt hoặc không có hạt. Khi nho chín ăn có vị ngọt đậm và thơm mùi sữa khá đặc biệt. Hiện nho sữa Trung Quốc đang được bán nhiều tại các siêu thị, cửa hàng, chợ online và phủ khắp hàng rong vỉa hè với giá siêu rẻ, phổ biến từ 50.000-80.000 đồng/kg, thậm chí có loại giá chỉ 20.000-30.000 đồng/kg.