Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, mới đây vừa tổ chức Chung kết Cuộc thi Chuyển thể tác phẩm văn học trong nhà trường phổ thông. Cuộc thi là sân chơi thú vị cho các bạn sinh viên và cũng là một sự kiện đặc biệt khẳng định vai trò của văn học trong việc hình thành tư duy sáng tạo, phát triển năng lực nghệ thuật của thế hệ trẻ.
Các thí sinh tham gia chung kết đã thể hiện sự sáng tạo vượt bậc, mang đến những phần thi không chỉ ấn tượng về mặt hình thức mà còn chứa đựng chiều sâu về tư tưởng và cảm xúc. Một trong những phần thi nổi bật là màn kịch ngắn chuyển thể từ tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao. Bằng sự kết hợp giữa diễn xuất và hình ảnh điện ảnh, các thí sinh đã tái hiện lại một cách đầy đủ nhưng không kém phần sáng tạo câu chuyện đau đớn về thân phận con người trong xã hội cũ.
Bên cạnh đó, phần thi chuyển thể tiết mục chuyển thể vũ đạo Việt sử kiêu hùng đã lột tả được tinh thần yêu nước và hào khí nước Nam trong thời kì chống quân Tống dựa trên tinh thần của bài thơ Nam quốc sơn hà.
Đặc biệt, cả hội trường cũng như Ban giám khảo bất ngờ trước màn biểu diễn xuất sắc của các bạn sinh viên qua đoạn trích Xúy Vân giả dại. Qua sự hóa thân của sinh viên trong đoạn trích này, người xem như được trở về quá khứ xa xưa, với những câu chuyện tình yêu, nỗi đau và sự dối lừa.
Vở chèo Xúy Vân giả dại đã đưa khán giả đến với câu chuyện về một người con gái tài sắc vẹn toàn, nhưng lại phải chịu những đắng cay của số phận.
Clip Xúy Vân giả dại. Clip: NTCC
Sự tài tình của bạn sinh viên khi hóa thân vào nhân vật Xúy Vân là cùng một lúc vừa múa, vừa ca, vừa biểu hiện những ngôn ngữ cơ thể như ánh mắt, khóe miệng, điệu cười… nhưng biết bao nhiêu hỉ nộ ái ố, bao nhiêu sự giả dối, bỡn cợt, trớ trêu, bao nhiêu thống khổ của kiếp hồng trần hiện lên rõ nét.
Mặc dù không phải là diễn viên chuyên nghiệp nhưng qua màn thể hiện xuất sắc của mình, sinh viên đã khiến cho khán giả lặng đi như đang trải nghiệm cùng với cuộc đời đắng cay của nhân vật. Tiết mục này của nữ sinh đã xuất sắc giành được giải cao.
Cuộc thi năm nay còn ghi dấu ấn đặc biệt bởi sự tham gia của những tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực nghệ thuật: Nghệ sĩ Nhân dân Trần Lực, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Tuấn Cường và Nhà văn Đỗ Bích Thuý.
Nghệ sĩ Nhân dân Trần Lực, người có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành điện ảnh, đã chỉ ra rằng: "Việc chuyển thể tác phẩm văn học thành phim hay kịch đòi hỏi sự sáng tạo vượt ra ngoài việc tái hiện cốt truyện. Đó là quá trình lựa chọn những yếu tố quan trọng nhất trong tác phẩm, đồng thời làm mới chúng qua các hình thức biểu diễn, giúp người xem có thể cảm nhận được tác phẩm theo một cách tiếp cận khác biệt nhưng vẫn giữ được linh hồn của tác phẩm gốc".
Đồng thời nghệ sĩ cũng khẳng định việc chuyển thể trên sân khấu cần có tính ước lệ. Tính ước lệ sẽ mang đến nhiều khoảng lặng cho khán giả đồng sáng tạo cùng đạo diễn và diễn viên.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Tuấn Cường, giảng viên của Trường Đại học sân khấu Điện ảnh, người đã truyền cảm hứng cho biết bao thế hệ học viên tình yêu và niềm say mê đối với chèo với bề dày kinh nghiệm trong sân khấu, nhấn mạnh: "Sân khấu là một không gian đặc biệt, nơi tác phẩm văn học được thể hiện trực tiếp, và yêu cầu của sân khấu là phải vừa mang đến một không khí chân thật, vừa phải tạo ra sức hấp dẫn với khán giả. Chuyển thể một tác phẩm văn học lên sân khấu không chỉ là việc làm mới câu chuyện, mà còn là cách thức thể hiện những xung đột, cảm xúc và triết lý sâu sắc của tác phẩm".
Nhà văn Đỗ Bích Thuý, người có nhiều tác phẩm chuyển thể thành phim cũng chia sẻ những cảm xúc đầy xúc động sau khi xem xong các tiết mục, đã chia sẻ về niềm hi vọng vào thế hệ giáo viên trẻ khi các bạn rất say mê văn học, yêu nghề, tận tâm với chuyên môn, đồng thời khẳng định: "Văn học là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của mỗi con người. Việc các bạn trẻ tham gia vào quá trình chuyển thể tác phẩm văn học không chỉ là sự sáng tạo, mà còn là một cách để các em tiếp cận sâu hơn vào bản chất văn hóa, giá trị nhân văn mà tác phẩm muốn truyền tải".