Ngày 21/11, tọa đàm với chủ đề “Thực trạng và giải pháp công tác cấp giấy khai sinh, mã số định danh, đăng ký cư trú và thẻ căn cước cho trẻ em, thanh thiếu niên có hoàn cảnh đặc biệt” diễn ra tại TP.HCM.
Theo thông tin được cung cấp tại toạ đàm, tổng số trẻ em, thanh niên (16-18 tuổi) có hoàn cảnh đặc biệt và nguy cơ trong các cơ sở trợ giúp trẻ em, lớp học tình thương trên địa bàn Thành phố theo danh sách là 575 trường hợp. Qua rà soát đang thực tế cư trú trên địa bàn Thành phố là 444/575 trường hợp (77%).
Cụ thể, 405/444 trường hợp được cấp giấy khai sinh, chiếm tỷ lệ 91,2%. Trong đó, cấp số định danh cá nhân 391/444 trường hợp, chiếm tỷ lệ 88%; giải quyết cư trú 391/391 trường hợp, chiếm tỷ lệ 100%; đăng ký thường trú 205/391 trường hợp, chiếm tỷ lệ 52,4%. Đáng chú ý, vận động cấp Căn cước công dân/Căn cước mới chỉ chiếm tỷ lệ 42,7% (167/391).
Còn 39/444 trường hợp, chiếm tỷ lệ 8,7% chưa cấp giấy khai sinh. Hiện nay có 14/22 đơn vị quận, huyện đã giải quyết, vẫn còn 8 đơn vị chưa hoàn thành.
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu và chuyên gia đã tập trung phân tích thực trạng và những khó khăn cụ thể trong công tác cấp giấy tờ cho trẻ em và thanh thiếu niên có hoàn cảnh đặc biệt. Đối tượng này bao gồm trẻ mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em di cư và trẻ em từ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Việc thiếu giấy tờ pháp lý không chỉ cản trở các em trong việc học tập, tiếp cận y tế mà còn ảnh hưởng lớn đến tương lai của các em.
Các đại biểu đã nhấn mạnh hiện nay, việc cấp giấy khai sinh, mã số định danh, đăng ký cư trú và thẻ căn cước cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt vẫn còn gặp nhiều trở ngại. Những vấn đề như thiếu giấy tờ chứng minh từ cha mẹ, khó khăn trong thủ tục hành chính và thiếu sự liên kết dữ liệu giữa các cơ quan đã khiến quá trình cấp giấy tờ trở nên phức tạp. Đồng thời, nhận thức về tầm quan trọng của giấy tờ pháp lý ở một số gia đình, đặc biệt là gia đình di cư còn hạn chế, dẫn đến tình trạng không làm giấy tờ cho trẻ em hoặc bỏ sót các thủ tục.
Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính gây ra tình trạng này bao gồm quy định pháp lý chưa đồng bộ, hạn chế trong nguồn lực của các cơ quan chức năng và thiếu phối hợp liên ngành. Đặc biệt, các quy định pháp lý hiện hành chưa có sự linh hoạt cho các trường hợp đặc biệt, trong khi nhiều gia đình và trẻ em không nhận được sự hỗ trợ cần thiết về thông tin và pháp lý.
Để giải quyết các vấn đề trên, buổi tọa đàm đã đưa ra một số giải pháp trọng tâm. Trong đó bao gồm đề xuất xây dựng quy trình, quy chế phối hợp cấp giấy tờ để rút ngắn thời gian xử lý, đồng thời đơn giản hóa các yêu cầu hồ sơ. Việc áp dụng công nghệ số và tự động hóa một số bước xác minh có thể giúp nâng cao hiệu quả trong công tác cấp phát giấy tờ.
Xây dựng hệ thống liên kết dữ liệu giữa các cơ quan như y tế, giáo dục, tư pháp và hộ tịch sẽ giúp giảm thiểu sai sót và đảm bảo tính liên tục trong thông tin của trẻ em. Cơ chế phối hợp liên ngành sẽ giúp đẩy nhanh quá trình cấp giấy tờ, đặc biệt là với các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn.
Các đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền và lợi ích của trẻ em có giấy tờ pháp lý đầy đủ. Đồng thời, các tổ chức xã hội và phi chính phủ được khuyến khích tham gia sâu rộng hơn trong việc cung cấp hỗ trợ pháp lý và tài chính cho những trường hợp đặc biệt.
Các cơ quan chức năng tại TP.HCM đã cam kết sẽ tăng cường giám sát và đẩy mạnh cải cách thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc cấp giấy tờ cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Đồng thời, thành phố sẽ xây dựng một lộ trình hành động cụ thể, với những mục tiêu ngắn hạn và dài hạn nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ công trong công tác này
Kết thúc buổi tọa đàm, lãnh đạo thành phố khẳng định việc bảo đảm quyền lợi cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là một nhiệm vụ ưu tiên và có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của xã hội. Chính quyền thành phố sẽ phối hợp chặt chẽ với các sở ban ngành và tổ chức xã hội để triển khai các giải pháp đã được đề xuất, đảm bảo không để trẻ em nào bị bỏ lại phía sau.