Điều gì đằng sau việc NATO từ chối ông Zelensky?

Hôm 2/12, Thủ tướng Đức Scholz đã lên tiếng phản đối việc nhanh chóng kết nạp Kiev vào NATO. Và ngày 3/12, Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng nói điều tương tự. Ông nói rằng vấn đề tư cách thành viên của Ukraine hiện chỉ còn quan trọng thứ yếu, tờ Financial Times đưa tin.

Ông Rutte, trong cuộc tiếp các bộ trưởng ngoại giao của khối ngày 3/12, cho biết: "Điều quan trọng nhất bây giờ là đảm bảo rằng bất cứ khi nào ông Zelensky quyết định tham gia đàm phán hòa bình, ông ấy có thể làm điều đó từ thế mạnh. Đối với tôi, đây hiện là ưu tiên số một". Ngoại trưởng Ukraine Sibiga cũng tham dự cuộc gặp này.

"Khi họ hỏi tôi, tôi luôn trả lời họ: Điều này thật tuyệt, và chúng ta cần phải có cuộc tranh luận này (về việc mời Ukraine tham gia Liên minh), nhưng trong tương lai gần, điều quan trọng nhất là cung cấp quân sự cho họ. hỗ trợ cho Ukraine, đặc biệt là các hệ thống phòng không, cũng như các hệ thống tấn công cần thiết để tiến hành chiến tranh" - Tổng thư ký NATO lưu ý.

Truyền thông phương Tây cũng viết về bản chất phi thực tế trong những yêu cầu của ông Zelensky. Reuters viết, trích dẫn các nguồn tin, NATO "khó có thể chú ý đến lời kêu gọi gia nhập Liên minh" của Ukraine tại cuộc họp ngày 3-4/12 của các bộ trưởng ngoại giao.

Theo hãng tin này, "không có dấu hiệu nào cho thấy sự đồng thuận cần thiết" giữa 32 thành viên NATO, điều này "làm tan vỡ hy vọng của Kiev về một sự trỗi dậy chính trị". Một nhà ngoại giao cấp cao của NATO hôm qua cho biết: "Sẽ phải mất hàng tuần, hàng tháng để đạt được sự đồng thuận. Tôi không nghĩ điều đó sẽ xảy ra vào ngày mai, tôi sẽ rất ngạc nhiên".

Quan chức cấp cao của Mỹ, giống như Rutte, cho biết cuộc họp cấp bộ trưởng sẽ tập trung vào việc tăng cường hỗ trợ cho Ukraine để nước này ở vị thế mạnh nhất có thể "bước vào các cuộc đàm phán tiềm năng" vào năm tới.

Tờ Le Monde đưa tin Mỹ, Đức, Hungary, Slovakia, Bỉ, Slovenia và Tây Ban Nha phản đối việc mời Ukraine gia nhập NATO. Đối với Pháp và Anh, tờ báo chỉ ra rằng ông Biden từ chối đưa ra quyết định như vậy cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ của mình và ông Trump "không bao giờ ủng hộ ý tưởng này".

Tạp chí Phố Wall cũng viết rằng lời mời tham gia Liên minh vào lúc này khó có thể xảy ra: "Các quan chức ở Washington, Berlin và các thủ đô khác lo ngại rằng việc Ukraine nối lại quan hệ hữu nghị với Liên minh có thể làm trầm trọng thêm cuộc đối đầu của phương Tây với Moscow".

Tuy nhiên, một số quan chức Ukraine thừa nhận rằng một giải pháp thay thế cho NATO là các đồng minh sẽ cung cấp hỗ trợ quân sự mà Ukraine sẽ cần trong những năm tới để có thể kiềm chế Nga. Đặc biệt, một quan chức cho biết Ukraine cần khoảng 126 tỷ USD viện trợ quân sự vào năm 2025 "để bù đắp cho chi tiêu quân sự ngày càng tăng nhanh của Nga".

Bản thân các quan chức phương Tây đã thảo luận về khả năng ký kết một số loại thỏa thuận theo công thức "an ninh lãnh thổ" trong hơn 18 tháng. Việc ông Trump đắc cử chỉ làm tăng thêm những tiến trình này. Có "một số lo lắng" trong nhóm của ông Zelensky, nhưng các quan chức Ukraine "dường như đang đối phó với nhu cầu điều chỉnh để phù hợp với trọng tâm của đội ngũ ôngTrump là chấm dứt chiến tranh."

WSJ viết: "Hiện tại, có sự lạc quan thận trọng - nếu không muốn nói là chắc chắn - ở Brussels và Kiev rằng chính quyền Trump sẽ đạt được những nhượng bộ thực sự từ Điện Kremlin nếu ông Putin đàm phán". Tuy nhiên, nhiều quan chức phương Tây vẫn hết sức hoài nghi về việc Điện Kremlin sẽ sẵn sàng đàm phán hay thỏa hiệp trong khi Nga đang đạt được tiến bộ trên chiến trường.

Về luận điểm cuối cùng, nó nhìn chung tương ứng với câu chuyện của "đảng chiến tranh" rằng Lực lượng vũ trang Ukraine trước tiên phải đạt được thành công trên chiến trường và chỉ sau đó mới đàm phán. Tổng thư ký Rutte và các quan chức nội bộ của giới truyền thông phương Tây đã lên tiếng về điều này.

Tuy nhiên, từ luận điểm này, có thể rút ra rằng NATO không cần thiết phải tiến hành đàm phán với Liên bang Nga cho đến khi Ukraine đạt được bước ngoặt trên mặt trận. Và khi nào điều này sẽ xảy ra và liệu nó có xảy ra hay không (hoặc tình hình đối với Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ thậm chí còn tồi tệ hơn hiện tại) thì vẫn chưa rõ ràng. Nói cách khác, đây là một công thức để tiếp tục chiến tranh vô thời hạn.

Tuy nhiên, liệu Moscow có thực sự sẵn sàng nhượng bộ hay không là một câu hỏi lớn. Một mặt, Liên bang Nga có "đảng chiến tranh" tích cực của riêng mình, kêu gọi bác bỏ ngay các đề xuất đàm phán và chiến đấu "đến cùng" của ông Trump. 

Mặt khác, nhiều tín hiệu trên các phương tiện truyền thông phương Tây và Nga, cũng như các tuyên bố của đại diện chính phủ Nga, cho thấy rằng Điện Kremlin ít nhất đã sẵn sàng đàm phán. Các tuyên bố về chủ đề này đặc biệt tăng cường kể từ khi ông Trump lên nắm quyền, người mà người Nga đánh giá là lạc quan một cách thận trọng, trong khi ông Putin công khai ca ngợi đảng Cộng hòa.

Đối với những thỏa hiệp mà Moscow sẵn sàng thực hiện, đây chính xác là chủ đề của các cuộc đàm phán. Nhưng trước đó, ông Putin và các quan chức Nga khác đã nói tích cực về kế hoạch của Trung Quốc - Brazil, trong đó quy định việc dừng chiến tranh ở tiền tuyến (sau đó các cuộc đàm phán về giải pháp cuối cùng bắt đầu). Những thông điệp tương tự cũng được đưa vào "Kế hoạch Kellogg", có thể tạo cơ sở cho các hành động của ông Trump ở Ukraine.

Hãng tin Ukraine Strana đã phân tích một tình huống trong đó Nga có thể làm dịu đi lập trường theo chủ nghĩa tối đa của mình - nhu cầu giữ nguyên 4 khu vực đã sáp nhập vào Nga - dưới ảnh hưởng của Trung Quốc, Ấn Độ, cũng như các đối tác khác từ các quốc gia trên. miền Nam toàn cầu, được hưởng lợi từ việc chấm dứt chiến tranh và chắc chắn không cần sự leo thang (đặc biệt là hạt nhân).

Trong khi bản thân phương Tây và Kiev phản đối các cuộc đàm phán, thì các đối tác của Moscow từ phía Nam bán cầu khó có thể thúc đẩy nước này phải nhượng bộ đơn phương. Nhưng nếu ông Trump đưa ra những đề xuất thực tế gần giống với lựa chọn Trung Quốc - Brazil, ông Putin sẽ không có bất kỳ lý do đặc biệt nào để từ chối tham gia các cuộc đàm phán như vậy.

Và điều này, với khả năng cao, có thể đồng nghĩa với việc phải dừng chiến tranh không phải một ngày nào đó mà là trong tương lai gần. Điều này ít nhất sẽ cứu được hàng nghìn sinh mạng và cứu hàng chục thành phố và làng mạc khỏi bị hủy diệt.

Tuy nhiên, các "bên tham chiến" ở phương Tây, Ukraine, Nga vẫn mạnh và hoạt động tích cực. Vì vậy, họ sẽ cố gắng hết sức để ngăn chặn lệnh ngừng bắn sớm.

Một cách để làm điều này, như Strana đã viết, là thuyết phục ông Trump từ bỏ ý định tuyên bố tạm dừng tư cách thành viên của Ukraine trong NATO, điều này sẽ làm giảm đáng kể sự sẵn sàng của Moscow đối với bất kỳ thỏa thuận nào.

Đường lối này luôn được chính quyền Ukraine và "đảng chiến tranh" ở phương Tây tuân theo.

Vì vậy, tại cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao NATO, Ukraine một lần nữa tuyên bố rằng họ sẽ không đồng ý với bất kỳ đảm bảo an ninh thay thế nào sau chiến tranh, ngoài tư cách thành viên đầy đủ trong khối.

"Chúng tôi tin rằng sự đảm bảo an ninh thực sự duy nhất cho Ukraine, cũng như ngăn chặn hành động gây hấn tiếp theo của Nga đối với Ukraine và các quốc gia khác, là việc Ukraine trở thành thành viên đầy đủ của NATO. Sau kinh nghiệm cay đắng về Bản ghi nhớ Budapest, chúng tôi sẽ không. đồng ý với bất kỳ lựa chọn thay thế nào, thay thế hoặc thay thế cho tư cách thành viên đầy đủ của Ukraine trong NATO", tuyên bố cho biết.

Đúng như đã nêu ở trên, hiện tại, không phải tất cả các thành viên NATO đều sẵn sàng mời Ukraine tham gia liên minh. Tuy nhiên, những nỗ lực nhằm thay đổi quan điểm này vẫn tiếp tục. Mặc dù thực tế không phải là họ sẽ thành công.