Theo số liệu của Bộ Xây dựng, trong quý 3/2024, có 38.398 giao dịch căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ thành công, bằng 148,3% so với quý 2/2024, bằng 129% so với cùng kỳ năm 2023.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, có lượng lớn các giao dịch xuất phát từ hoạt động đầu cơ và "lướt sóng" thay vì nhu cầu mua ở thực khiến giá nhà đất tiếp tục leo thang, xa tầm với của người dân.
Điều này đặt ra câu hỏi: Nếu không kiểm soát đầu cơ, liệu thị trường có thể ổn định và người dân có cơ hội tiếp cận nhà ở hay không?
Như đã điểm ở bài "Đánh thuế bất động sản theo năm sở hữu: Giảm đầu cơ nhưng khó hãm đà tăng giá nhà", việc áp dụng chính sách thuế này là giải pháp cần thiết để giảm thiểu đầu cơ, dù có thể gây ảnh hưởng đến thanh khoản ngắn hạn. Nhưng như nhiều chuyên gia nhận định, một thị trường có thanh khoản đến từ giao dịch thực vẫn quan trọng hơn thanh khoản "ảo" từ đầu cơ.
Giá nhà tăng cao trong những năm gần đây đã khiến nhiều người dân có nhu cầu thực sự cảm thấy bất lực. Chị Nguyễn Thu Hà, một người kinh doanh tự do ở Hà Nội, chia sẻ: “Giá nhà leo thang quá nhanh, người mua thì vẫn gào thét vì không mua được nhà mà thanh khoản công bố lại cao vút. Giao dịch mua bán phần lớn đến từ việc lướt song, người mua để ở thực sự như chúng tôi không thể cạnh tranh nổi".
Nếu chính sách thuế được thực hiện tốt, những người đầu cơ sẽ phải suy nghĩ kỹ trước khi lướt sóng, từ đó giá nhà có thể ổn định hơn. Điều đó mới thực sự giúp người dân như chúng tôi tiếp cận được với nhà ở.
Chị Hà tâm sự
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, chị Phạm Thị Lan, môi giới bất động sản tự do cho rằng: Nếu thêm thuế, cả người mua lẫn người bán đều sẽ trì hoãn giao dịch. Người bán sợ lỗ vì bị đánh thuế nặng, người mua lại yêu cầu giá thấp hơn để bù chi phí thuế, khiến thị trường càng chững lại.
Đồng quan điểm, anh Hoàng Sơn, môi giới bất động sản tự do lại lo ngại rằng, việc áp thuế này sẽ khiến khách hàng vô cùng dè chừng trong giao dịch. Điều này làm giảm số lượng người tham gia thị trường, không chỉ khách hàng mà cả những nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Ông Nguyễn Văn Đực, Phó tổng giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành nhận định rằng việc đánh thuế bất động sản là cần thiết để định hình lại thị trường. Ông đặt câu hỏi: “Thanh khoản tăng ồ ạt nhưng người dân vẫn không mua được nhà thì liệu điều đó có thực sự cần thiết?
Ông Đực cho rằng, chính sách thuế có thể chấp nhận làm giảm thanh khoản. “Những nhà đầu tư nhỏ lẻ vay vốn để lướt sóng chính là một trong nhiều tác nhân khiến giá nhà leo thang phi lý. Ngược lại, các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính lớn sẽ không chịu quá nhiều áp lực. Thuế chỉ khiến họ giảm một phần lợi nhuận chứ không ảnh hưởng đến khả năng nắm giữ dài hạn, vì bất động sản thường tăng giá theo thời gian,” ông phân tích.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, cho rằng việc đánh thuế bất động sản là bước đi cần thiết để ngăn chặn đầu cơ. Tuy nhiên, để tránh đánh đồng người có nhu cầu thực và đầu cơ thì cần có 1 chính sách linh hoạt chứ không "gò ép" vào 1 sắc lệnh chung.
Để chính sách này không gây tác động tiêu cực, ông Hiếu đề xuất cơ quan nhà nước cần có các giải pháp hỗ trợ như lộ trình thuế rõ ràng, ưu đãi cho người mua nhà lần đầu và phát triển nhà ở xã hội cần được triển khai đồng bộ.
Một thị trường bất động sản minh bạch, ổn định và bền vững là mục tiêu mà chính sách thuế nên hướng đến, thay vì chỉ tập trung vào thanh khoản ngắn hạn.
TS. Nguyễn Trí Hiếu kiến nghị
Chính sách thuế nào cũng sẽ có 2 mặt lợi và hại. Vậy nên, cần cân bằng hoặc ít nhất có thể tránh tối thiểu được rủi ro cho người dân. Việc áp thuế bất động sản cần phải đảm bảo công bằng, không gây tác động tiêu cực đến người mua nhà để ở. Chính sách không nên đánh đồng giữa các nhà đầu tư đầu cơ và người có nhu cầu thật sự, ông Hiếu nhấn mạnh.
Thực tế, tình trạng mua đi bán lại, "lướt sóng" nhà đất đang diễn ra khá phổ biến tại Việt Nam. Báo cáo mới đây của PropertyGuru Việt Nam đã chỉ ra trong năm 2023, có 15% nhà đầu tư nắm giữ bất động sản mua vào rồi bán ra trong 3 tháng, 36% nắm giữ từ 3 - 6 tháng, 35% nắm giữ từ 6 - 12 tháng.
Điều này đồng nghĩa chỉ có 16% nhà đầu tư tại Việt Nam nắm giữ từ 1 - 2 năm hoặc lâu hơn.