Cơ cấu hệ thống tổ chức của lực lượng công an nhân dân hiện nay

Tại Hội nghị Tổng kết công tác cán bộ trong công an nhân dân năm 2025 diễn ra ngày 7/1, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, yêu cầu lực lượng quyết liệt thực hiện nhiệm vụ trọng tâm, đột phá năm 2025 về tiếp tục tinh gọn tổ chức bộ máy.

Bộ trưởng yêu cầu: "Khẩn trương hoàn thiện Đề án, phương án về điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy Bộ Công an và sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy công an địa phương trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và sớm có kế hoạch triển khai thực hiện theo hướng giảm cấp trung gian ở địa phương, tăng cường cơ sở, sắp xếp lại lực lượng; bảo đảm lãnh đạo, chỉ huy trực tiếp, nhanh nhất, xuyên suốt từ Bộ đến địa phương".

Lực lượng cảnh sát cơ động diễn tập đánh bắt tội phạm.

Hiện nay, hệ thống tổ chức của công an nhân dân được quy định tại Điều 17, Luật Công an nhân dân năm 2018, sửa đổi năm 2023.

Cụ thể, hệ thống tổ chức của công an nhân dân bao có 4 cấp gồm Bộ Công an; Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương; Công an xã, phường, thị trấn.

Điều 18 luật này nêu: "Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an".

Bộ trưởng Bộ Công an quy định: "Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của đơn vị trực thuộc Bộ, Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương; Công an xã, phường, thị trấn và các đơn vị còn lại trong Công an nhân dân".

Về cấp bậc hàm cao nhất, luật quy định Bộ trưởng Bộ Công an có cấp bậc Đại tướng. Ngoài ra, số Thượng tướng không quá 7; Trung tướng có số lượng không quá 35 và số lượng Thiếu tướng không quá 162.

Trong 63 tỉnh thành cả nước, chỉ Giám đốc Công an TP.Hà Nội và Công an TP.HCM có trần cấp bậc hàm là Trung tướng, theo điểm c, khoản 1, Điều 25 Luật Công an nhân dân.

Giám đốc công an tỉnh thường sẽ có trần cấp bậc Đại tá; trừ Giám đốc Công an các tỉnh, thành ở địa phương được phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I và là địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh, trật tự, diện tích rộng, dân số đông. Tuy vậy, số lượng Giám đốc mang hàm Thiếu tướng không quá 11.

Ở cấp công an huyện, trần cấp bậc hàm là Thượng tá với tuổi nghỉ hưu 60 với nam và 58 với nữ. Tính đến năm 2023, cả nước có 705 đơn vị hành chính cấp huyện nhưng trong năm 2024, một số huyện thuộc diện sắp xếp lại.

Từ năm 2018 đến nay, qua 2 lần kiện toàn, bộ máy tổ chức của Bộ Công an đã giảm 6 tổng cục, 1 đơn vị tương đương tổng cục, 55 đơn vị cấp cục, 7 trường Công an nhân dân (CAND), 20 đơn vị Cảnh sát phòng cháy chữa cháy cấp tỉnh, 1.200 đơn vị cấp phòng và trên 3.500 đơn vị cấp đội.

Bộ Công an đã tiến hành đồng bộ các giải pháp cơ cấu lại đội ngũ cán bộ ở các cấp công an theo phương châm "bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở".

Bộ Công an đã điều tiết từ cơ quan Bộ, Công an cấp tỉnh, Công an cấp huyện về Công an xã, thị trấn trên 58.000 cán bộ; hoàn thành việc xây dựng công an xã chính quy theo Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị mà không làm tăng thêm biên chế ấn định của Bộ Chính trị năm 2018.