Đan Mạch: Greenland có thể độc lập, nhưng không thể sáp nhập với Mỹ

Lãnh đạo Greenland đã gặp vua Đan Mạch tại Copenhagen vào thứ Tư 8/1, một ngày sau khi phát biểu của ông Trump đưa số phận của hòn đảo giàu khoáng sản và có tầm quan trọng chiến lược này lên đầu các tiêu đề báo chí thế giới.

Ông Trump tuyên bố hôm 7/1 rằng ông sẽ không loại trừ việc sử dụng hành động quân sự hoặc kinh tế để biến Greenland thành một phần của Mỹ. Cùng ngày, con trai cả của Trump, Donald Trump Jr., đã có chuyến thăm riêng đến Greenland.

"Chúng tôi hoàn toàn thừa nhận rằng Greenland có tham vọng riêng của mình. Nếu những tham vọng đó thành hiện thực, Greenland sẽ trở nên độc lập, mặc dù không có tham vọng trở thành một quốc gia liên bang tại Mỹ" - Bộ trưởng ngoại giao Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen cho biết.

Ông nói với các phóng viên rằng mối lo ngại gia tăng về an ninh của Mỹ ở Bắc Cực là chính đáng sau khi Nga và Trung Quốc gia tăng hoạt động trong khu vực.

"Tôi không nghĩ rằng chúng ta đang trong một cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại", ông nói. "Chúng tôi sẵn sàng đối thoại với người Mỹ về cách chúng ta có thể hợp tác chặt chẽ hơn nữa để đảm bảo rằng các tham vọng của người Mỹ được thực hiện".

Greenland vì sao quan trọng?

Greenland, một phần của NATO thông qua tư cách thành viên của Đan Mạch, có tầm quan trọng chiến lược đối với quân đội Mỹ và hệ thống cảnh báo sớm tên lửa đạn đạo của nước này vì tuyến đường ngắn nhất từ châu Âu đến Bắc Mỹ chạy qua hòn đảo Bắc Cực này.

 Greenland, hòn đảo lớn nhất thế giới, đã là một phần của Đan Mạch trong 600 năm mặc dù 57.000 người dân hiện đang tự quản lý các vấn đề nội bộ của mình. Chính quyền hòn đảo do Thủ tướng Mute Egede lãnh đạo đặt mục tiêu giành độc lập cuối cùng.

Châu Âu chấn động

Tuy nhiên, mặc dù Đan Mạch đã hạ thấp mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa từ Trump đối với lãnh thổ của mình, nhưng tham vọng mở rộng biên giới Mỹ được tuyên bố công khai của vị tổng thống mới đắc cử đã khiến các đồng minh châu Âu chấn động chưa đầy hai tuần trước khi ông nhậm chức.

Bộ trưởng ngoại giao Pháp, Jean-Noel Barrot, cho biết châu Âu sẽ không để các quốc gia khác tấn công biên giới có chủ quyền của mình , mặc dù ông không tin rằng Mỹ sẽ xâm lược.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz tỏ ra ngạc nhiên trước bình luận của ông Trump về Greenland và Canada , nhấn mạnh rằng các đối tác châu Âu nhất trí duy trì tính bất khả xâm phạm của biên giới.

Mối quan hệ căng thẳng

 Mối quan hệ giữa Greenland và Đan Mạch gần đây đã trở nên căng thẳng do những cáo buộc ngược đãi người dân Greenland. Thủ tướng Greeland Egede đã nói rằng hòn đảo này không phải để bán, trong khi trong bài phát biểu năm mới, ông đã đẩy mạnh nỗ lực giành độc lập. Đan Mạch cho biết số phận của lãnh thổ này chỉ có thể được quyết định bởi người dân Greenland.

Bộ trưởng Tài chính Greenland Erik Jensen nhắc lại rằng Greenland không phải để bán. "Mong muốn của chúng tôi là một ngày nào đó được độc lập. Nhưng tham vọng của chúng tôi không phải là chuyển từ việc bị một quốc gia này quản lý sang một quốc gia khác".

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết hôm thứ Ba rằng bà không thể tưởng tượng được tham vọng của Trump sẽ dẫn đến sự can thiệp quân sự của Mỹ vào Greenland. Năng lực quân sự của Đan Mạch ở đó chỉ giới hạn ở bốn tàu kiểm tra, một máy bay giám sát Challenger và tuần tra bằng xe trượt tuyết chó kéo.

Đáp lại lời đe dọa áp thuế đối với Đan Mạch của ông Trump, mà theo các nhà phân tích tại Ngân hàng Danske có khả năng "gây tổn hại khá lớn cho các công ty Đan Mạch", Frederiksen cho biết bà không nghĩ rằng một cuộc chiến thương mại với Mỹ là một giải pháp tốt.

Đan Mạch là quê hương của Novo Nordisk, công ty có giá trị nhất châu Âu, sản xuất loại thuốc giảm cân Wegovy rất được ưa chuộng tại Mỹ, đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia Bắc Âu này.

Cung điện hoàng gia Đan Mạch không cung cấp thông tin chi tiết về cuộc gặp giữa Vua Frederik với Egede của Greenland.

Trong khi nhiều người dân Greenland mơ về độc lập khỏi Đan Mạch, nhà vua vẫn được yêu mến trên đảo, ông đã dành nhiều thời gian ở đó, bao gồm cả chuyến thám hiểm bốn tháng trên tảng băng. Tháng trước, triều đình đã sửa đổi huy hiệu của mình, phóng to một con gấu Bắc Cực tượng trưng cho Greenland.

"Ông ấy rất được lòng người dân Greenland. Vì vậy, ông ấy rõ ràng có thể giúp ích cho mối quan hệ Đan Mạch-Greenland", Damien Degeorges, một chuyên gia tư vấn tại Reykjavik chuyên về Greenland, nói với Reuters.

Ông Trump đã nêu vấn đề Mỹ tiếp quản Greenland trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình, nhưng phát biểu mới nhất của ông vẫn khiến nhiều người Đan Mạch bối rối.