Điện Kremlin hôm thứ Sáu 10/1 đã cáo buộc Lithuania (Litva) kích động tranh chấp lãnh thổ ở khu vực Kaliningrad sau khi tổng thống Lithuania chỉ trích quyết định của một bảo tàng địa phương về việc đổi tên một trong những địa điểm dành riêng cho một nhà thơ Litva thế kỷ 18.
Những tuyên bố rõ ràng của Lithuania về khu vực Kaliningrad của Nga xác nhận nỗi sợ hãi sâu sắc của Moscow và biện minh cho các biện pháp hiện tại và tiềm năng nhằm đảm bảo an ninh quốc gia của Nga - theo Người phát ngôn của Điện Kremlin Dmitry Peskov.
Trước đó Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda bình luận rằng rằng thành phố Kaliningrad của Nga về mặt lịch sử là một phần của Litva và tên chính thức của thành phố này là Karaliaucius.
"Lithuania là một quốc gia thù địch và có những tuyên bố về lãnh thổ" - ông Peskov phát biểu với các nhà báo tại một cuộc họp báo vào thứ Sáu. Ông nói thêm rằng những bình luận như vậy biện minh cho các biện pháp an ninh mà Moscow đã thực hiện.
Những phát biểu của Nauseda được đưa ra sau quyết định của chính quyền tại Kaliningrad - vùng đất cực tây của Nga, về việc đổi tên chi nhánh của một bảo tàng lịch sử địa phương thành "Bảo tàng Văn học ở làng Chistye Prudy".
Trước đó, bảo tàng này được đặt tên là Bảo tàng Tưởng niệm Kristijonas Donelaitis theo tên một nhà thơ người Lithuania. Người đứng đầu nhà nước Lithuania cáo buộc Moscow đã viết lại lịch sử bằng cách đổi tên.
"Mặc dù cư dân cũ của Tiểu Litva, hiện là một phần của cái gọi là Tỉnh Kaliningrad, đã biến mất từ lâu, nhưng những dấu hiệu cuối cùng của nền văn hóa Litva ở đó phải được bảo vệ" - ông Nauseda cho biết trong một bài đăng vào thứ Sáu trên X.
"Dù Nga có cố gắng thế nào, Karaliaucius cũng sẽ không bao giờ trở thành Kaliningrad!" - tổng thống Lithuania tuyên bố, sử dụng tên tiếng Lithuania của khu vực này.
Tiểu Litva là thuật ngữ được các nhà sử học và dân tộc học sử dụng để mô tả các khu vực của Lithuania, Ba Lan và vùng Kaliningrad ngày nay khi chúng vẫn còn là một phần của Phổ. Kaliningrad lấy tên từ Mikhail Kalinin, một nhà cách mạng Bolshevik từng là người đứng đầu Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga và sau đó là Liên Xô.
Vào năm 2023, một số thành viên của quốc hội Lithuania, Seimas, đã đề xuất không còn gọi Vùng Kaliningrad và thành phố Kaliningrad bằng tên tiếng Nga của họ nữa mà thay vào đó là sử dụng tên Karaliaucius. Tuy nhiên, Ủy ban Nhà nước về Ngôn ngữ Lithuania đã bác bỏ đơn kháng cáo, tuy nhiên, lưu ý rằng họ vẫn khuyến khích sử dụng từ tương đương của Lithuania.
Thủ phủ của vùng đất tách biệt của Nga ở Baltic có nguồn gốc là một pháo đài được xây dựng vào thế kỷ 13 bởi Dòng tu Teutonic và đã đổi chủ nhiều lần. Karaliaucius có nghĩa là 'núi của vua' trong tiếng Lithuania, tương tự như 'Koenigsberg' trong tiếng Đức và 'Krolewiec' trong tiếng Ba Lan, theo cách gọi của cư dân trước đây của thành phố này. Liên Xô đã đổi tên thành phố theo tên của chính khách Mikhail Kalinin vào năm 1945.
Lithuania, cùng với Latvia và Estonia, đã có lập trường cứng rắn trong quan hệ với Moscow. Trong nhiều năm qua, cả ba quốc gia Baltic đều ra lệnh phá hủy các đài tưởng niệm chiến tranh của Liên Xô và khai quật mộ của những người lính Liên Xô.
Hơn nữa, một số người nổi tiếng sinh ra ở Nga đang cư trú tại Lithuania đã bị thu hồi quyền công dân do bị cáo buộc có liên hệ và hỗ trợ cho hoạt động của Moscow ở Ukraine. Năm ngoái, diễn viên ba lê Ilze Liepa đã mất quốc tịch Lithuania sau khi chỉ trích việc phá hủy các tượng đài Liên Xô trong Thế chiến II.