Tổng thống Trump bất ngờ trừng phạt Tòa án Hình sự Quốc tế ICC
Toà án Hình sự Quốc tế ICC. Ảnh Getty
Tháng 11 năm ngoái, tòa án có trụ sở tại Hague đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu bộ trưởng quốc phòng Yoav Gallant, trong một động thái khiến các quan chức Mỹ tức giận.
Sắc lệnh nêu rõ rằng các hành động gần đây của ICC đã "tạo ra tiền lệ nguy hiểm" khi khiến người Mỹ có nguy cơ bị "quấy rối, ngược đãi và có thể bị bắt giữ", qua đó gây nguy hiểm cho họ.
Sắc lệnh nêu rõ: "Hành vi ác ý này đe dọa xâm phạm chủ quyền của Mỹ và làm suy yếu công tác an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại quan trọng của chính phủ Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng tôi, bao gồm cả Israel" .
Sắc lệnh hành pháp của ông Trump sẽ thực thi các lệnh trừng phạt về tài chính và thị thực đối với những cá nhân và gia đình ủng hộ các cuộc điều tra của ICC đối với công dân Mỹ hoặc các quốc gia đồng minh.
ICC đã chuẩn bị cho một "cuộc tấn công nhanh chóng" từ chính quyền mới của Mỹ, tờ Guardian đưa tin vào tháng trước. Các biện pháp này có thể ảnh hưởng đến quyền truy cập của ICC vào các hệ thống ngân hàng và thanh toán, cơ sở hạ tầng CNTT và các nhà cung cấp bảo hiểm, ấn phẩm này cho biết. Lệnh trừng phạt cũng có thể "làm tê liệt" công việc của tòa án và gây ra "mối đe dọa hiện hữu" đối với hoạt động của tòa án.
Đầu tháng này, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm hủy thị thực Mỹ và hạn chế tài chính đối với bất kỳ quan chức ICC nào truy tố "đồng minh" của Mỹ.
Đạo luật này cho phép tổng thống Mỹ sử dụng "mọi biện pháp cần thiết và phù hợp để giải thoát bất kỳ nhân sự Mỹ hoặc đồng minh nào" bị giam giữ hoặc bị cầm tù thay mặt cho ICC, vì Mỹ không phải là bên tham gia Quy chế Rome điều chỉnh các hoạt động của mình. Quyền hạn này ngụ ý hành động quân sự tiềm tàng, dẫn đến tên gọi không chính thức của đạo luật.
Nỗ lực điều tra các tội ác chiến tranh bị cáo buộc của Mỹ tại Afghanistan vào năm 2020 của ICC đã dẫn đến việc Mỹ áp dụng lệnh trừng phạt đối với công tố viên khi đó là Fatou Bensouda.
Tòa án đã cáo buộc các ông Netanyahu và Gallant sử dụng nạn đói như một phương pháp chiến tranh ở Gaza, cũng như cố tình tước đoạt của dân thường những nhu yếu phẩm thiết yếu như thực phẩm, nước và thuốc men mà không có bất kỳ "nhu cầu quân sự rõ ràng nào". Washington cho biết ICC không có thẩm quyền đối với Israel vì nước này cũng không phải là bên ký kết Quy chế Rome.
Tuy nhiên, năm ngoái, Mỹ đã ca ngợi Karim Khan, công tố viên ICC đã yêu cầu lệnh bắt giữ các nhà lãnh đạo Israel, khi ông đưa ra cáo buộc chống lại Tổng thống Nga Vladimir Putin. Moscow không phải là bên tham gia thỏa thuận thành lập tòa án này.
