Thủ tướng: Cải cách bộ máy, phát triển khoa học và đổi mới là việc “không làm không được”

Đây là một trong những nội dung quan trọng trong phát biểu bế mạc Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 của Chính phủ vừa diễn ra sáng nay 18/3.

Phát biểu kết luận sau khi lắng nghe các Bộ trưởng, trưởng ngành, doanh nghiệp báo cáo về kết quả phát triển khoa học công nghệ, ứng dụng đổi mới, chuyển đổi số vào bộ máy hành chính, phát triển đất nước, Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng chủ trương lớn này.

Thủ tướng khẳng định, những thành tựu của đổi mới sáng tạo giúp Việt Nam nâng tầm trên thế giới. Từ tháng 10/2024, Việt Nam đã chính thức thương mại hóa dịch vụ viễn thông 5G. Tốc độ Internet của Việt Nam năm 2024 xếp thứ 37, tăng 07 bậc so với năm 2023. Đưa thêm 01 tuyến cáp quang biển đi quốc tế lớn nhất từ trước đến nay vào hoạt động.

Thương mại điện tử tiếp tục phát triển mạnh mẽ (năm 2024 đạt 28 tỷ USD, tăng 36%). Thanh toán không dùng tiền mặt được triển khai rộng khắp (tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 57%).

Công nghiệp ICT có bước phát triển khá (doanh thu năm 2024 đạt 152 tỷ USD, tăng 10,9%); Công nghiệp bán dẫn có doanh thu 18,7 tỷ USD với 50 doanh nghiệp thiết kế vi mạch và 6 nghìn kỹ sư thiết kế. Doanh thu phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin tăng mạnh (năm 2024 đạt 18 tỷ USD, tăng 38,5%).

Nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới đầu tư và mở rộng đầu tư tại Việt Nam (Marvell - thiết kế chip; NVIDIA - nghiên cứu phát triển; SK Hynix - sản xuất bộ nhớ).

Tuy nhiên, bên cạnh đó, Thủ tướng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế và nhiệm vụ chậm tiến độ. Cụ thể, chuyển đổi số phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế và chưa là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hiện chỉ khoảng 30% doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

Hiện, ở vùng sâu vùng xa còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận internet. Cải cách hành chính chưa được quan tâm đúng mức, công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có nơi, có lúc còn chậm, hiệu quả chưa cao.

Thủ tướng cho biết, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC nhiều nơi còn chậm; chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến chưa cao. Trong khi đó, nhân lực cho lĩnh vực này còn chưa đáp ứng nhu cầu cả về số lượng, chất lượng, phân bổ, thái độ làm việc và đạo đức nghề nghiệp; chưa có cơ chế hợp tác công tư trong huy động nguồn lực...

Thủ tướng lưu ý, cải cách bộ máy hành chính và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số gắn bó chặt chẽ với nhau, thúc đẩy, hỗ trợ lẫn nhau, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể. Ông nêu rõ đây “là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, "không làm không được”… vì sự phát triển của đất nước, ấm no, hạnh phúc của người dân.

Thủ tướng nhấn mạnh: “Đảng lãnh đạo, Chính phủ thống nhất, Quốc hội đồng tình, Nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi thì chỉ bàn làm, không bàn lùi" và cần làm có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, không nửa vời, làm việc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu xử lý các văn bản hành chính và nhất là thủ tục hành chính trên môi trường số, đẩy mạnh, phổ cập thanh toán không dùng tiền mặt, với lộ trình cụ thể để cần làm tốt hơn nữa. Đặc biệt, Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh thu thuế điện tử, áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, nhất là với dịch vụ ăn uống và bán lẻ.

Về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Thủ tướng yêu cầu xây dựng và trình ban hành Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược, bao gồm phát triển hệ thống các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, tập trung cho công nghệ chiến lược.

“Cần nhanh chóng xây dựng Đề án hình thành các doanh nghiệp công nghệ chiến lược quy mô lớn trong nước để phát triển hạ tầng số, nhân lực số, dữ liệu số, công nghệ chiến lược, an toàn an ninh mạng”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Người đứng đầu Chính phủ đề nghị các bộ, ban ngành sớm xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ thành lập Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp chiến lược.

“Xây dựng Chương trình phát triển Chính phủ số và triển khai Chính phủ không giấy tờ và thực hiện chỉ đạo, điều hành trên môi trường điện tử dựa trên dữ liệu”, Thủ tướng nêu rõ.

Về cải cách hành chính, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh cung cấp, nâng cao chất lượng, hiệu quả cung cấp dịch vụ công trực tuyến, gắn với sắp xếp đơn vị hành chính, không để ách tắc công việc. Đẩy mạnh cắt giảm và xóa bỏ TTHC; chuyển trạng thái "xin" cung cấp dịch vụ công sang trạng thái "chủ động" cung cấp dịch vụ công cho người dân. Trong năm 2025, 100% các sân bay, bến cảng, cửa khẩu ứng dụng công nghệ sinh trắc, nền tảng VNeID.