Ông Trump đang đưa ông Biden vào thế khó trước Trung Quốc?

Theo các chuyên gia, ông Trump đang gài bẫy hoặc để lại "một quả bom" cho chính quyền sắp tới của ông Biden. Ảnh minh họa: Axios-Getty

Diao Daming, phó giáo sư tại Đại học Renmin (Trung Quốc), hôm 16/11 chia sẻ với Thời báo Hoàn cầu rằng "dù đang có nguy cơ cao phải rời Nhà Trắng, ông Trump vẫn có thể ký thêm nhiều sắc lệnh hành pháp". 

"Ông Trump đang gài bẫy hoặc để lại 'một quả bom' cho chính quyền sắp tới của ông Biden", Shen Yi, giáo sư tại Trường Quan hệ quốc tế và Các vấn đề công cộng, thuộc Đại học Fudan (Trung Quốc), nhận định. 

Theo trang web của Nhà Trắng, "Sắc lệnh giải quyết mối đe dọa đầu tư an ninh từ các công ty liên quan tới quân đội Trung Quốc" mà ông Trump công bố hôm 12/11 sẽ có hiệu lực vào ngày 11/1/2021.

"Ngày sắc lệnh đó có hiệu lực đã nói lên tất cả. Thời điểm đó, cuộc bầu cử sẽ có kết quả cuối cùng. Vì vậy, ông Trump đang đẩy khó khăn về phía ông Biden. Nếu ông Biden hủy bỏ sắc lệnh, ông Trump sẽ khẳng định thành viên đảng Dân chủ ủng hộ Trung Quốc. Nếu ông Biden giữ nguyên sắc lệnh, ông Trump cho rằng Bắc Kinh sẽ đáp trả và quan hệ Mỹ - Trung vẫn căng thẳng hoặc thậm chí tồi tệ hơn", giáo sư Shen nói hôm 16/11.  

Trước bầu cử, ông Trump đã công kích Bắc Kinh vì cho rằng đại dịch Covid-19 xuất phát từ Trung Quốc là trở ngại lớn nhất trong chiến dịch tái đắc cử của ông. Sau Ngày bầu cử, ông Trump thậm chí còn giận giữ hơn khi cho rằng đại dịch Covid-19 khiến ông thất bại trong bầu cử. Và sự giận dữ đó được trút vào Bắc Kinh, theo phó giáo sư Diao. 

Giáo sư Shen nói rằng trước đại dịch Covid-19, ông Trump có nhiều nhận xét tích cực về Trung Quốc và ông Tập, nhưng "Tổng thống Mỹ đương nhiệm là một người cảm tính và khó đoán đến mức chúng ta không thể sử dụng tâm lý bình thường để đánh giá. Thái độ hiện tại và các nhận xét tích cực trong quá khứ với Trung Quốc phản ánh sự thất thường của ông Trump". 

Trung Quốc nên phản ứng ra sao?

Giữa việc trả đũa các hành động khiêu khích của Mỹ và giảm leo thang căng thẳng với Mỹ, các nhà phân tích Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh cần thận trọng và sẽ không ngạc nhiên khi Trung Quốc chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc chiến dài hơi với Mỹ dù chủ nhân của Nhà Trắng là ông Trump hay ông Biden. 

Một mặt, Trung Quốc cần "trả đũa" và khiến chính quyền ông Trump nhận ra cái giá phải trả khi có hành động khiêu khích làm tổn hại tới lợi ích cốt lõi của Trung Quốc; mặt khác, nếu các hành động khiêu khích không gây ra thiệt hại đáng kể, Bắc Kinh có thể bỏ qua và tập trung vào việc trao đổi với chính quyền ông Biden để giảm thiểu thiệt hại, phó giáo sư Diao đề xuất. 

"Tình hình hiện tại thậm chí còn phức tạp hơn so với thời điểm trước và trong bầu cử" vì đôi khi khó có thể xác định được thế lực nào đứng sau các hành động khiêu khích từ Mỹ trong khoảng thời gian từ tháng 11 năm nay đến tháng 1 năm sau, phó giáo sư Diao nói. Vì vậy, "đòn trả đũa của Trung Quốc nên nhằm vào chính quyền ông Trump để vừa có thể đáp trả xác đáng vừa không ảnh hưởng lớn tới quan hệ song phương với chính quyền tiếp theo". 

Giáo sư Shen nói: "Chúng ta không thể trông đợi ông Biden sẽ hủy bỏ tất cả chính sách do chính quyền ông Trump đưa ra. Điều đó sẽ không xảy ra. Trung Quốc đã chuẩn bị đầy đủ cho những căng thẳng lớn hơn với chính quyền mới của Mỹ. Chính quyền ông Biden sẽ chỉ điều chỉnh các chính sách của ông Trump nếu chúng tổn hại đến lợi ích của Washington. Chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc chiến dài hơi luôn là lựa chọn khôn ngoan của Trung Quốc".