Nguy cơ xung đột quân sự Mỹ-Trung đã lên mức rất cao

Các chuyên gia nhận định rằng căng thẳng Mỹ-Trung có nguy cơ bùng phát thành xung đột quân sự.

Wu Shicun, chủ tịch Viện nghiên cứu Biển Đông, cho rằng Bắc Kinh và Washington đang cạnh tranh trên nhiều mặt trận. Hai quốc gia đang mất niềm tin với nhau, kết quả là nhiều kênh liên lạc liên chính phủ đã bị đóng.

Theo báo cáo về sự hiện diện quân sự Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương của viện, các kênh liên lạc quân sự Mỹ-Trung đã giảm mạnh kể từ năm 2018.

Hai năm trước, Mỹ hủy bỏ quyết định mời Trung Quốc tham dự tập trận đa quốc gia quy mô lớn RIMPAC và tình hình kể từ đó không tiến triển.

Mỹ nói đây là động thái đáp trả việc quân đội Trung Quốc đưa tên lửa và máy bay ném bom ra Biển Đông.

“Tôi cho rằng nguy cơ chiến tranh đang tăng cao, đặc biệt là sau vụ chạm trán giữa tàu khu trục tên lửa USS Decatur và tàu Lanzhou của Trung Quốc hồi tháng 9.2018”, ông Wu nói.

Hai tàu chiến Mỹ-Trung khi đó đã áp sát ở khoảng cách chỉ 41 mét, tiềm ẩn nguy cơ va chạm.

“Nếu tình hình vượt ngoài tầm kiểm soát và khủng hoảng xảy ra, quan hệ song phương sẽ bị ảnh hưởng mạnh. Đó là lý do cần đối thoại”, ông Wu nói.

Nhưng trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung leo thang, lần đầu tiên kể từ thời Chiến tranh Lạnh, 3 tàu sân bay 100.000 tấn của Mỹ đồng thời xuất hiện ở Thái Bình Dương.

Thời gian qua, các máy bay quân sự Mỹ, Trung Quốc và Đài Loan cũng thường xuyên xuất hiện ở eo biển Đài Loan, làm gia tăng căng thẳng.

Zhu Feng, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nam Ninh, nói các kênh liên lạc hiện tại không đủ để hai nước duy trì kiểm soát trong mỗi vụ chạm trán. Hai nước nên tìm cách hiệu quả hơn để kiểm soát khủng hoảng.

“Tôi lo ngại khi lực lượng quân sự Mỹ và Trung Quốc liên tục có chủ ý xuất hiện ở Biển Đông và eo biển Đài Loan, cả ở trên biển và trên không”, ông Zhu nói. “Đối phó với các cuộc chạm trán đó không chỉ là di chuyển an toàn, giữ khoảng cách, mà còn thể hiện niềm tin chiến lược và chính trị lẫn nhau”.

Quan chức quân đội Trung Quốc đã không gặp những người đồng cấp Mỹ kể từ năm 2017, đặc biệt là ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương. “Tôi nghĩ quân đội hai nước cần tích cực đối thoại, trao đổi thông tin, trở nên thân quen với nhau, xua tan đi những đồn đoán”, ông Zhu nói.