Bê bối tình dục ở tập đoàn Alibaba: Lộ điều “xấu xí” phía sau

Rượu bia đã ăn sâu vào đời sống của người dân Trung Quốc.

Nữ nhân viên nói cô bị ép uống đến mức không còn có thể tự chủ vào tối ngày 27.7, dẫn đến việc bị sàm sỡ. Cô cáo buộc cấp trên đưa mình đến khách sạn và cưỡng hiếp.

Quản lý trực tiếp liên quan đến vụ việc hiện đã bị Alibaba sa thải. Vụ việc được coi là bằng chứng mới nhất về phong trào #MeToo ở Trung Quốc, sau khi ngôi sao giải trí Ngô Diệc Phàm bị bắt.

Daniel Zhang, Giám đốc điều hành của Alibaba, đã công khai chỉ trích “văn hóa ép uống rượu xấu xí” của tập đoàn. Cùng với việc Ngô Diệc Phàm bị cáo buộc chuốc rượu, cưỡng hiếp fan nữ, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về văn hóa uống rượu bia nơi công sở và trong xã hội ở Trung Quốc, theo SCMP.

Một loạt những vụ tai nạn, cưỡng hiếp, bạo lực xảy ra liên quan đến rượu bia trong vài năm qua ở Trung Quốc. Các chuyên gia y tế Trung Quốc bày tỏ quan ngại về xu hướng tiêu thụ đồ uống có cồn ngày càng gia tăng.

Làm việc chăm chỉ, chơi hết mình

Sau khi nữ nhân viên công khai chuyện mình bị cưỡng hiếp, Giám đốc điều hành của Alibaba gửi thông điệp tới các nhân viên.

“Bất kể giới tính, dù là yêu cầu của sếp hay khách hàng, các nhân viên đều có quyền từ chối những yêu cầu khiếm nhã”, ông Zhang nói.

Ngô Diệc Phàm bị cảnh sát Trung Quốc bắt giữ vì cáo buộc chuốc say, cưỡng hiếp fan hâm mộ.

Tuy nhiên, Alibaba chỉ mạnh tay xử lý nội bộ sau khi sự việc được lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc.

Jason Li, một chuyên gia pháp lý ở Thượng Hải, nói uống rượu bia đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa công sở ở Trung Quốc, một phần trong khẩu hiệu 996, nghĩa là làm việc chăm chỉ và chơi hết mình.

“Tôi chỉ uống một vài lần mỗi tháng, chủ yếu là vì công việc,” Li nói. “Đó là cách để tôi giải quyết vấn đề trong công việc”.

“Uống rượu bia cùng nhau giúp mọi người xích lại gần nhau hơn, để hiểu nhau hơn, dù là người dễ gần hay có những đặc điểm tính cách khác”, Li nói thêm.

Zhu Zimei, một nhân viên 26 tuổi, làm việc tại một công ty CNTT ở Bắc Kinh, cũng đồng tình rằng, có động lực mạnh mẽ trong việc uống rượu bia ở môi trường làm việc.

“Rất khó tránh khỏi việc phải uống với đồng nghiệp vì lý do công việc”, Zhu nói.

Xóa bỏ quan niệm truyền thống

Ngày càng nhiều người trẻ ở Trung Quốc uống rượu bia, hút thuốc.

Giáo sư Xu Gelin đến từ trường Y thuộc Đại học Nam Kinh, nói giới trẻ Trung Quốc đang từ bỏ những quan niệm truyền thống về việc uống rượu bia, coi đây là biểu hiện của sự lựa chọn cá nhân. “Nhiều người nhận thức được rằng để mọi người ăn hoặc uống những gì họ muốn là quyền cá nhân”, Xu nói.

Ye Pengpeng, một nhà nghiên cứu Trung Quốc, nói độ tuổi trung bình của những người uống rượu bia đã giảm trong những thập kỷ gần đây và thái độ của những người trẻ tuổi, đặc biệt là phụ nữ trẻ, đối với rượu bia đã thay đổi.

“Ngày càng nhiều người trẻ hút thuốc, và nhiều phụ nữ cũng vậy. Một phần do địa vị xã hội của phụ nữ được cải thiện và nhiều người trong số họ tham gia vào các hoạt động xã hội hơn. Các nhà sản xuất rượu bia đang thu hút những người trẻ tuổi bằng cách sử dụng tất cả các loại chiến lược tiếp thị”, ông nói.

Tuy nhiên, xã hội Trung Quốc vẫn coi việc nữ giới uống rượu bia là điều cấm kỵ. Cuối năm 2019, một cô gái 18 tuổi ở Côn Minh đã chết đuối ở một hồ nước sau một đêm đi uống rượu với bạn bè.

Li Xincao và ba người bạn đại học đã uống 24 cốc bia trong vài giờ. Sau khi lỡ chuyến tàu về nhà, cả nhóm quay trở lại quán bar, uống thêm 12 cốc bia và 4 ly rượu mạnh. Lúc này Li trở nên kiểm soát, nhảy xuống một hồ nước gần đó và chết đuối.

Văn hóa công sở ở Trung Quốc không thể thiếu rượu bia.

Zhu Zimei đồng ý rằng ở Trung Quốc vẫn còn tồn tại những định kiến về giới tính, xung quanh chuyện phụ nữ và rượu bia.

“Cha mẹ không muốn tôi uống rượu với những người bên ngoài. Họ cho rằng việc một phụ nữ uống rượu với người ngoài sẽ rất nguy hiểm”, Zhu nói. Nhưng rất khó để kiểm soát vì rượu bia gây nghiện và áp lực từ bạn bè, đồng nghiệp, Zhu chia sẻ.

Xu hướng đáng lo ngại

Một nghiên cứu công bố năm 2019 trên tạp chí The Lancet cho biết, lượng tiêu thụ đồ uống có cồn ở Trung Quốc đã tăng 70% trong giai đoạn năm 1990 – 2017.

Rượu bia ngày càng phổ biến tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe cũng như dẫn đến những hành vi nguy hiểm.

Một nghiên cứu khác cho thấy, Trung Quốc đứng đầu thế giới về số trường hợp tử vong liên quan đến bia rượu, bao gồm 59.000 phụ nữ và 650.000 nam giới, trong giai đoạn từ năm 1990 đến năm 2016.

Theo các chuyên gia, vấn đề sử dụng bia rượu quá mức ở Trung Quốc đã ăn sâu vào tiềm thức của các thế hệ, đặc biệt là người trẻ, bất chấp những cảnh báo về ảnh hưởng đến sức khỏe và dẫn đến những hành vi nguy hiểm.

Zhu nói uống rượu bia trở thành một thói quen trong đời sống xã hội của hầu hết những người trẻ tuổi ở Trung Quốc. “Hầu hết những người quen biết ở tuổi tôi đều tin rằng uống một chút rượu rất tốt, đặc biệt là về tinh thần. Rất ít người sẽ từ chối hoàn toàn vì sức khỏe”, Zhu nói.