Vì sao ông Biden tránh trừng phạt thái tử Ả Rập Saudi sau báo cáo chấn động?

Thái tử Ả Rập Saudi, Mohammed bin Salman.

Hôm 26.2, chính quyền ông Biden công bố thông tin tình báo chấn động, cáo buộc thái tử Mohammed bin Salman (MbS) phê chuẩn lệnh sát hại nhà báo Khashoggi.

Vụ sát hại xảy ra năm 2018, khi ông Khashoggi bước vào lãnh sự quán Ả Rập Saudi ở Thổ Nhĩ Kỳ. Vụ việc khi đó khiến dư luận thế giới bị sốc.

Theo CNN, việc ông Biden không trừng phạt thái tử MbS phản ánh quan hệ phức tạp của Mỹ với đồng minh Ả Rập Saudi ở Trung Đông.

76 quan chức Ả Rập Saudi nằm trong danh sách trừng phạt của Mỹ bao gồm những nhân vật thân cận với thái tử MbS và thành viên lực lượng tinh nhuệ của hoàng gia. Nhưng Bộ Tài chính Mỹ không hề đề cập đến thái tử, theo CNN.

Hai quan chức trong chính quyền Mỹ, nói trừng phạt thái tử MbS chưa bao giờ là lựa chọn khả dĩ. “Trừng phạt thái tử MbS sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy, làm ảnh hưởng đến lợi ích quân sự của Mỹ ở Trung Đông”, quan chức giấu tên nói trên CNN. “Ông Biden không hề yêu cầu soạn kế hoạch trừng phạt thái tử Ả Rập Saudi”.

Hôm 26.2, khi nói về vấn đề nhân quyền liên quan đến Ả Rập Saudi, Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo sẽ làm việc trực tiếp với quốc vương Saudi, chứ không phải thái tử MbS.

Theo giám đốc truyền thông Nhà Trắng Kate Bedingfield, ông Biden đã nói rõ với quốc vương Salman bin Abdulaziz Al-Saud, rằng Mỹ không chấp nhận cách hành xử của thái tử MbS trong vấn đề nhân quyền.

Đáp trả lại động thái trừng phạt của Mỹ, Bộ Ngoại giao Ả Rập Saudi “bác bỏ những báo cáo sai lệch, tiêu cực và không thể chấp nhận được liên quan các cấp lãnh đạo của vương quốc”.

Trừng phạt thái tử MbS có thể khiến quan hệ Mỹ-Ả Rập Saudi đổ vỡ và chính quyền ông Biden chưa muốn sử dụng đến biện pháp này, theo CNN. Thái tử MbS từ lâu đã trở thành người lãnh đạo không chính thức của vương quốc, trong khi vua cha lui dần về hậu trường.

Gerald Feierstein, chuyên gia tại Viện Trung Đông ở Mỹ, nói chính quyền ông Biden đang cân bằng giữa cách phản ứng với Ả Rập Saudi và những lợi ích khác của Mỹ. Nếu muốn đàm phán Mỹ-Iran tiến triển, ông Biden cũng cần sự ủng hộ từ Ả Rập Saudi.

Bên cạnh đó, thái tử MbS là người đề ra các kế hoạch cải tổ và hiện đại hóa nền kinh tế Ả Rập Saudi, có thể giúp đem lại lợi ích cho Mỹ. Thái tử muốn cải cách theo hướng phương Tây, hạn chế ảnh hưởng của các giáo sĩ, thúc đẩy thế hệ trẻ, các chuyên gia cho biết.