Nông dân Việt Nam xuất sắc 2019: Từ tay trắng đến “vua” tôm, cá

Chinh phục vùng đất mới

Sinh ra trong một gia đình đông con, nhà lại nghèo ở một làng chài nhỏ ven biển Bà Rịa – Vũng Tàu, từ nhỏ cuộc đời anh đã gắn với con ốc, con cá đánh bắt từ bờ biển hay các con kênh, sông, rạch quanh nhà. 20 tuổi, đi bộ đội về, anh quyết định thoát ly gia đình đi vào vùng kinh tế mới (cách nhà khoảng 7km, là xã Lộc An hiện nay), khai hoang đất nuôi trồng thủy sản.

Anh Lê Trọng Nghĩa câu một con cá chẽm bự lên kiểm tra sự sinh trưởng, phát triển của đàn cá chẽm thả nuôi trong ao. Ảnh: Ngọc Minh.

“Lúc ấy, khoảng năm 1994, tôi khai phá khoảng 1ha đất, đào được 1 ao nuôi cua biển, vì tôi nghèo, nuôi cua không cần vốn nhiều. Mấy năm đầu khổ lắm, tôi chưa có kinh nghiệm, nuôi chẳng suôn sẻ, mọi thứ lại làm bằng tay, đào ao không sâu, đắp bờ không cao, toàn bị nước lũ tràn về cuốn cua đi mất hết hoặc chết. Sau đó tôi phải cắn răng đi vay mượn anh em, bà con chòm xóm, mỗi người một chút về gầy lại vụ khác”- anh Nghĩa nhớ lại.

Gian khổ 5-7 năm, anh mới gượng dậy, phát triển dần, trở thành người nuôi cua có tiếng trong vùng.  Đến năm 2002, nhiều đại gia từ Sài Gòn tìm về làng chài bé nhỏ này, mua đất, đem máy móc cơ giới xuống đào ao… nuôi tôm sú biển, phát triển nghề này ngày càng rầm rộ. Anh cũng mày mò theo học nghề và bỏ con cua, bắt chước qua nuôi tôm.

Lê Trọng Nghĩa bên khu ao nuôi loài cá chẽm của gia đình. Ảnh: Ngọc Minh.

“Đây cũng là một bài học lớn làm tôi nhớ mãi. Ngày ấy khu vực này còn chưa có điện, tôi phải chạy máy nổ trực tiếp vào các cánh quạt. Tôi lại không có kiến thức nhiều, không có kỹ thuật, toàn học lóm nên tôi thất bại toàn tập. Mà chi phí nuôi tôm đâu rẻ, một ao vậy đầu tư từ đầu đến cuối mất khoảng 200 triệu đồng. Khi ấy tôi đã khai phá được hơn 2ha đất, đào 2 ao nuôi tôm, tôm thiếu oxy, rồi bị bệnh chết trắng ao, tôi bị lỗ nặng, gần như phá sản”- anh cảm khái.

Phá sản vì tôm, đi lên cũng từ tôm

Thế là anh cắp cặp đi học kiến thức nuôi tôm, quyết chí làm lại từ đầu, với quyết tâm chinh phục bằng được con tôm sú làm giàu,… Anh bắt đầu tham gia các lớp tập huấn của Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư của huyện, tỉnh; tham khảo thêm sách báo, tài liệu; rồi lặn lội xuống Tiền Giang, lên Bình Thuận, Nha Trang tham quan các mô hình nuôi tôm thành công của các địa phương này học hỏi kinh nghiệm.

Nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới, nên tôm sú nuôi trong ao của gia đình anh Lê Trọng Nghĩa phát triển tốt. Ảnh: Ngọc Minh.

Sau đó, anh ra tận Nha Trang lựa con giống tốt, về đào thêm ao lắng, ao ương tôm nhỏ, vệ sinh ao thật kỹ, phủ bạt đáy ao... Khi tôm bắt đầu có lời, anh Nghĩa lấy tiền đó đầu tư tiếp, mỗi năm đào thêm 1 ao, đến nay anh đã có tổng cộng 14 ao nuôi tôm, nuôi cá, trên tổng diện tích gần 5ha.

Anh Nghĩa kể, năm 2012, nghề nuôi tôm trong khu vực phát triển mạnh, nước thải xả ra môi trường nhiều làm nguồn nước ô nhiễm. Từ đó làm phát sinh nhiều dịch bệnh trên con tôm, nhưng kinh khủng nhất là bệnh đốm trắng. 

Sau đó, anh tìm hiểu được con cá chẽm thị trường có nhu cầu, tuy lợi nhuận thấp hơn con tôm sú nhưng được cái xác suất rủi ro thấp, ít dịch bệnh. Đặc biệt, xen canh nuôi cá chẽm với tôm sú, tôm thẻ có thể giúp cải tạo môi trường nước. Thế là từ năm 2013 anh bắt đầu nuôi thêm cá chẽm xen canh với tôm.

Hiện hàng năm anh thu hoạch khoảng 50 tấn cá chẽm, 60 – 70 tấn tôm sú, tôm thẻ. Sau khi trừ các chi phí, lợi nhuận hàng năm trung bình 1 tỷ đồng, giải quyết việc làm thường xuyên cho khoảng 5-7 lao động với mức lương 8 triệu đồng/tháng và lao động thời vụ khoảng 8-10 người.

Mỗi năm gia đình anh Lê Trọng Nghĩa thu hoạch 50 tấn cá chẽm, 70 tấn tôm sú. Ảnh: Ngọc Minh.

Anh Phạm Duy Ân - Chủ tịch Hội Nông dân xã Lộc An cho biết, từ năm 2007 đến nay, anh Nghĩa liên tục được bằng khen của UBND tỉnh khen thành tích trong phong trào “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi...”.

Không chỉ là nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, anh Nghĩa còn là người rất nhiệt tình tham gia đóng góp các hoạt động, phong trào thiện nguyện ở địa phương. Ở đâu cần thì chỉ hú một tiếng sẽ có mặt anh, từ góp tiền của cho Quỹ Hỗ trợ nông dân giúp đỡ con em hội viên nông dân nghèo có điều kiện tới trường; giúp đỡ vốn liếng, con giống mà anh còn bỏ công, bỏ sức tới tận nơi hướng dẫn kỹ thuật nuôi tôm, cá chẽm cho hội viên nghèo.