Quy trình hữu cơ nâng tầm cây "siêu thực phẩm": Bơ Đăk Nông

Nâng chất cây bơ

Mô hình thâm canh bơ theo hướng hữu cơ gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm thuộc đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững năm 2019.

Mục đích triển khai mô hình là chuyển giao tiến bộ khoa học, kỹ thuật trong sản xuất bơ; từng bước khuyến cáo người dân biết cách sản xuất an toàn theo hướng hữu cơ, tạo ra sản phẩm chất lượng cao; thay đổi phương thức sản xuất theo cách làm truyền thống sang sản xuất có sự liên kết với nhau, áp dụng khoa học kỹ thuật để thâm canh, tăng hiệu quả kinh tế, hướng tới một nền nông nghiệp bền vững...

  Các đại biểu tham quan mô hình thâm canh bơ kết hợp bọc trái hạn chế bọ xít chích hút của ông Đỗ Văn Dương, thôn Nam Tiến, xã Buôn Choah, huyện Krông Nô. Ảnh: Nguyễn Thị Thắm

Mô hình được triển khai tại 3 hộ gia đình, với quy mô 3ha. Các hộ tham gia mô hình được Nhà nước hỗ trợ 100% vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, với tổng kinh phí hỗ trợ là 64.865.000 đồng/ha. Các hộ còn được tập huấn kỹ thuật; cán bộ kỹ thuật thường xuyên kiểm tra, theo dõi, hướng dẫn hộ dân.

Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đăk Nông, sau hơn 6 tháng triển khai, mô hình đã đạt được một số kết quả: Tỷ lệ đồng đều vườn đạt trên 80%; trọng lượng quả trung bình 500 gram/quả; năng suất cây cao, đạt 200kg/cây, năng suất ước đạt trung bình 20 tấn/ha. Với giá bán hiện tại là 20.000 đồng/kg, trừ hết mọi chi phí, mô hình cho lãi hơn 300 triệu đồng/ha.

Đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đăk Nông cho rằng, kết quả của mô hình đã góp phần làm thay đổi tập quán sản xuất của người dân theo phương pháp truyền thống, hiệu quả kinh tế thấp sang sản xuất theo hướng hữu cơ có liên kết, áp dụng các biện pháp kỹ thuật đạt hiệu quả cao hơn.

Trong quá trình sản xuất, người dân nhận biết rõ các loại sâu bệnh gây hại cây bơ Booth nói riêng và bơ nói chung, nhất là không còn sử dụng thuốc trừ cỏ như trước.

Theo đó, bà con có thể phòng trừ bệnh bằng cách tăng cường bón phân hữu cơ, kết hợp sử dụng các chế phẩm sinh học như Trichoderma hay Ketomium để bón, phun giúp cây khỏe mạnh, tăng sức đề kháng. Đối với sâu, không cần phòng như trước mà chỉ trị khi cần thiết.

Trở thành cây trồng chủ lực

Ông Lê Trọng Yên - Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Đăk Nông cho hay, trước đây, người dân trên địa bàn tỉnh trồng bơ chủ yếu để làm hàng rào, lấy bóng mát, hoặc trồng xen trong vườn cà phê. Quả bơ dùng để ăn trong nhà, đem biếu tặng, hoặc ăn không hết mới đem ra bán tại các chợ ở địa phương.

Những năm gần đây, trái bơ dần trở thành một trong những loại quả có giá trị kinh tế cao, giá bơ cũng tăng lên theo từng mùa. Do vậy, bà con nông dân đang có xu hướng mở rộng diện tích vườn bơ.

Đắk Nông được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu, đất đai nên trồng được nhiều giống bơ cho trái quanh năm (từ tháng 1 đến tháng 11).

Đến nay, Đăk Nông có khoảng 2.600ha bơ và trở thành một trong những tỉnh có diện tích và sản lượng bơ lớn của cả nước. Cây bơ được trồng chủ yếu ở các huyện Đăk Mil, Đăk R’lấp, Đăk Song, Đăk Glong và thị xã Gia Nghĩa. Trong đó, diện tích trồng chuyên canh hơn 700ha, trồng xen canh gần 1.900ha. Năng suất bình quân trái bơ 10 - 15 tấn/ha. Cây bơ dễ trồng, ít sâu bệnh, chi phí chăm sóc chỉ bằng 1/3 so với trồng các loại cây lâu năm khác. Với giá bơ luôn ổn định suốt nhiều năm qua, mỗi ha có thể đem lại thu nhập từ 300 - 500 triệu đồng/năm.

“Quả bơ đã được các nhà khoa học nghiên cứu và khẳng định về giá trị dinh dưỡng cao, giàu năng lượng, chứa khoảng 25 loại vitamin và khoáng chất tự nhiên có lợi cho sức khỏe, được xem là loại quả “siêu thực phẩm" nên được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng, rất thuận lợi để phát triển và hướng tới xuất khẩu” - Sở NNPTNT tỉnh Đăk Nông cho hay.

Tuy nhiên, do cây bơ đang mang lại hiệu quả kinh tế cao nên ở nhiều nơi, nông dân đã đua nhau trồng xen bơ trong vườn tiêu, cà phê, hoặc thậm chí phá bỏ cây trồng cũ để trồng bơ.

Đáng lo ngại là hiện nay, không chỉ nông dân tỉnh Đăk Nông đua nhau trồng bơ mà hầu hết các tỉnh Tây Nguyên cũng đang rầm rộ chuyển đổi sang trồng bơ. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, ngoài việc “nâng chất” cây bơ bằng các giải pháp kỹ thuật, áp dụng mô hình trồng hữu cơ, VietGAP, cải thiện khâu giống thì bà con nông dân cần lưu ý trồng bơ gắn với thị trường, tránh tình trạng cung vượt cầu, giá giảm thê thảm như bài học đang xảy ra với cây hồ tiêu.