Mỹ, EU chủ trương làm tê liệt kinh tế Iran

18/02/2012 07:04 GMT+7

(Dân Việt) - Việc Iran vừa công bố “Chương trình hạt nhân vĩ đại” của nước này đã châm ngòi cho một loạt các biện pháp cấm vận mạnh của Mỹ và phương Tây nhằm vào Tehran.

Một ngày sau khi Iran cho công bố một loạt thành tựu hạt nhân quan trọng với việc tăng thêm 3.000 máy ly tâm, khai trương 3 lò phản ứng mới và nạp 20 thanh nhiên liệu lần đầu tiên sản xuất trong nước có cấp độ làm giàu 20% vào lò phản ứng nghiên cứu ở thủ đô Tehran, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đang cân nhắc hình thức trừng phạt mới và chưa từng thấy nhằm làm tê liệt hệ thống tài chính của Iran mà không làm giá dầu mỏ tăng cao hơn.

Tổng thống Iran (phải) tại buổi công bố chương trình hạt nhân ngày 15.2 .

Ngày 17.2 (theo giờ VN), Mỹ đã công bố các biện pháp trừng phạt đối với Bộ Tình báo và An ninh Iran (MOIS), sau khi cáo buộc cơ quan này hậu thuẫn khủng bố, vi phạm nhân quyền của người dân Iran và tiếp tay cho các cuộc trấn áp biểu tình của Chính phủ Syria.

Đây là động thái mới nhất trong một loạt biện pháp mà Mỹ áp dụng nhằm gia tăng sức ép lên Iran vì chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này. Theo đó, Washington cấm các quan chức MOIS đến Mỹ, phong tỏa toàn bộ tài sản của MOIS tại Mỹ và cấm công dân hoặc công ty Mỹ làm ăn với MOIS.

Ngoài ra, Chính phủ Mỹ muốn Iran bị trục xuất khỏi Hiệp hội Thông tin liên lạc Tài chính Liên ngân hàng Toàn thế giới (SWIFT), một ngân hàng trao đổi hối đoái tài chính độc lập rất quan trọng cho các hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Iran. Biện pháp mới này của Mỹ sẽ có tác dụng hơn hẳn chiến dịch cấm vận gây sức ép ở mức độ thấp hiện nay nhằm thuyết phục Chính phủ Iran từ bỏ chương trình hạt nhân.

CNN ngày 17.2 dẫn nguồn tin cho biết, các nhà đàm phán của Iran đã gửi đến EU một bức thư tỏ ý muốn trở lại cuộc đàm phán về hạt nhân của nước này càng sớm càng tốt. Lá thư viết rằng, mục đích Iran trở lại bàn đàm phán là “ để cùng xây dựng và hướng đến tương lai”. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta cho biết các quan chức Mỹ sẽ thảo luận về lá thư với các thành viên của nhóm P5+ và các thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc như Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ, Đức để xác định bước tiếp theo.

Biện pháp mới cũng có thể giúp Chính phủ Mỹ có thêm thời gian nhằm thuyết phục Chính phủ Israel không phát động một cuộc tấn công quân sự đánh đòn phủ đầu chống Iran trong mùa xuân 2012.

Tuy vậy, đây là một lựa chọn cực đoan, vì biện pháp trừng phạt mới có thể kéo theo nhiều tổn thất như giá dầu mỏ có thể tăng mạnh, trong khi nhiều nền kinh tế trên thế giới vẫn chưa phục hồi.

Trong thế giới tài chính, Mỹ không thể ra lệnh SWIFT trục xuất Iran. Nhưng để đạt được ý đồ đó, Mỹ có thể trừng phạt ban giám đốc của tổ chức tài chính này, hiện đặt trụ sở ở Brussel (Bỉ). Hiện nay, Mỹ và EU đang thảo luận và có thể để châu Âu ra đòn trước.

Hiện nay, hơn 40 ngân hàng và tổ chức tài chính của Iran sử dụng SWIFT để tiến hành các giao dịch tài chính, do đó việc không được sử dụng nguồn quỹ quốc tế đó có thể phá hủy nghiêm trọng nền kinh tế Iran.

Quang Minh