Băng đảng của El Chapo đánh bại lực lượng thuộc quân đội Mexico như thế nào?
Ở các thành phố Mexico, các tay súng của băng đảng ma túy hoạt động như bóng ma. Chúng ẩn nấp trong những căn nhà an toàn, hoặc trà trộn vào cộng đồng dân cư, rồi bất ngờ trở thành sát thủ giết người, hoặc tham gia vào những cuộc đấu súng không có hồi kết, rồi lại biến mất.
Cư dân địa phương biết ở đâu có thành viên băng đảng ma túy, nhưng họ lo cho tính mạng của bản thân nên lựa chọn tốt nhất vẫn là chung sống một cách bình thường.
Tuần trước, ở thành phố Culiacan, bang Sinaloa, các tay súng thuộc băng Sinaloa xuất hiện tràn ngập trên đường phố, đem theo cả súng máy hạng nặng, chặn đường bằng bom xăng, tạo ra khung cảnh khói lửa như ở Syria.
Các tay súng kiểm soát trục đường chính, làm tê liệt sân bay, giao thông công cộng, đấu súng với lực lượng an ninh suốt hàng giờ. Ở thời điểm đó, người dân thành phố lại trở thành bóng ma, ẩn nấp trong chính những căn nhà của mình, không dám ra ngoài.
Khung cảnh khói lửa ở Culiacan khi băng đảng Sinaloa hỗn chiến với lực lượng an ninh Mexico.
Trong trận chiến kỳ lạ đó, băng Sinaloa đã chiến thắng. Thành viên băng đảng đáp trả dữ dội khi con trai trùm ma túy El Chapo, Ovidio Guzman, 28 tuổi, bị bắt giữ. Bộ Tư pháp Mỹ hồi đầu năm nay đã truy tố Ovidio với cáo buộc buôn bán ma túy.
Cuối cùng, cảnh sát và vệ binh quốc gia Mexico đành phải thả Ovidio. Vệ binh quốc gia là lực lượng mới được Mexico thành lập hồi tháng 6, nòng cốt là cảnh sát được quân sự hóa nhằm trấn áp tội phạm, do các tướng lĩnh quân đội trực tiếp chỉ huy.
Thành viên băng đảng ma túy tuần tra trên đường phố.
Cây viết Ioan Grillo nhận định trên tạp chí TIME, rằng băng đảng Sinaloa đã hành động hết sức chuyên nghiệp, khi dàn trận như thể một trận chiến, chứ không chỉ biết bắt cóc, tống tiền, buôn ma túy.
Các băng đảng Mexico như Sinaloa ngày nay hoạt động ngày càng chuyên nghiệp. Chúng sở hữu nhiều vũ khí của quân đội và súng trường nhập lậu từ Mỹ. Từ năm 2007-2018, ít nhất 150.000 khẩu súng trường bị thu giữ ở Mexico có nguồn gốc từ Mỹ.
Cảnh sát Mexico một phần vì đánh giá thấp tình hình, đã không kịp trở tay khi băng đảng Sinaloa hành động một cách nhanh chóng. Chúng vừa đấu súng, vừa gây hỗn loạn, vừa truy tìm người thân của các cảnh sát, trong khi đột kích một trại giam khiến 51 tù nhân bỏ trốn.
Ovidio Guzman, con trai trùm ma túy El Chapo.
“Băng đảng Sinaloa đã chứng minh khả năng huy động lực lượng nhanh chóng, hiệu quả, kiểm soát cả thành phố”, Raul Benitez, chuyên gia Mỹ Latin, nói. “Chúng đã chứng minh rằng ở Sinaloa, chúng hoàn toàn nắm quyền kiểm soát”.
Ngược lại, lực lượng an ninh Mexico đã quá chủ quan. Họ không có lệnh bắt nhưng vẫn xông vào nhà với hi vọng có thể đưa Ovidio đi nhanh chóng. Với tình hình vượt ra ngoài tầm kiểm soát, tốt nhất là trả tự do cho nghi phạm.
Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador tuyên bố: “Không thể dùng lửa chọi lửa. Chúng ta không muốn có thêm người chết, chúng ta không muốn chiến tranh”.
Theo chuyên gia Ramirez, băng đảng Sinaloa cũng “chơi đẹp” khi không tấn công dân thường, tránh đổ máu không cần thiết. Ramirez nói chính phủ Mexico đã hành động có trách nhiệm, nhưng cũng vì vậy mà càng tỏ ra yếu thế trong cuộc chiến chống băng đảng ma túy. “Tôi không biết ông ấy có chiến lược không nữa”, Ramirez nói.
Việc thả Ovidio cũng là ngoại lệ có thể khiến các băng đảng ma túy khác học theo. Và như vậy, tình hình ở Mexico sẽ chỉ càng trở nên hỗn loạn hơn.
Các con của trùm ma túy El Chapo thường đăng ảnh chụp với súng, siêu xe, lấy hổ làm thú cưng và sống ăn chơi xa hoa bậc...