Thánh thạch trấn biên

Giữa ngút ngàn rừng xanh có tảng thạch anh giống một cột mốc án ngữ dải biên cương cuối trời Tây Bắc. Theo quan niệm của người Hà Nhì ở xã Thu Lũm, huyện Mường Tè, Lai Châu, "A pó ủ phú" - ông già đá trắng được Giàng phái xuống giúp người Hà Nhì bảo vệ biên giới. 

Cột mốc tự nhiên

Vùng đất phía Tây được coi là nơi đất thiêng của người Hà Nhì

Biết chúng tôi có ý định lên thăm thần "A pó ủ phú", ông Xá B ở bản Pa Thắng chuẩn bị hương nén đầy đủ. Từ nhà ông Xá B vượt qua 3 tầng dốc thì tới nơi. Lối mòn dẫn lên chỗ Thánh thạch được bà con dọn sạch sẽ.

Tượng đá cách con đường tuần tra biên giới vừa mở khoảng 20m và cách biên giới Việt - Trung khoảng hơn chục mét. Giữa một quả núi đất bằng phẳng hiện lên một cột đá trông rất lạ mắt, xung quanh không hề có một hòn đá nào khác. Nó tựa như có vị thần nào đó khi khai sinh ra Trái đất này cố tình cắm lại một khối đá trên nước Việt ta để vạch rõ biên giới vậy.

Khối đá này cao khoảng 1,70m, to bằng cái thùng phuy, nằm bên hữu - đi theo chiều từ Tây xuống Nam. Dưới nắng chiều, khối đá phản lại những tia sáng muôn màu đỏ, lam, chàm, tím, tựa như chiếu ánh sáng bằng tia laser vào vậy.

Sau khi thực hiện xong những thủ tục xin phép thần linh bằng tiếng Hà Nhì, ông Xá B mới dám tiến lại gần Thánh thạch. Ông Xá bảo, trước đây ở phía giữa ông già đá trắng còn có một hòn đá sáng như ngọc được coi là đôi mắt của "A pó ủ phú" vậy.

Bố ông Xá kể lại, thời Pháp thuộc, đám lính lê dương tuần tra biên giới qua đây đã khoét mất đôi mắt của vị thần nhằm xoá bỏ vùng đất thiêng này của người Hà Nhì. Nghe đâu tên lính lê dương kia đã chết bất đắc kỳ tử khi chưa kịp xuống núi. Giờ đây ở giữa thân tượng đá hiện còn một hố bị lõm sâu.

Hàng năm, sau Tết Nguyên đán, bản Pa Thắng lại đứng ra tổ chức lễ Thánh thạch. Ông Xá B có trách nhiệm đứng ra chọn ngày tốt rồi dẫn trai tráng trong bản lên đó. Ông Xá B là người đức cao vọng trọng lại là người hiểu biết, am hiểu phong tục tập quán nên được bà con bầu là người đứng ra tế lễ.

Nội dung tế lễ mong cho mưa thuận gió hoà. Bà con trong bản ai cũng khoẻ mạnh, cây lúa trên nương được mùa, cây ngô cho bắp, lợn gà đầy chuồng…

Sau đó, các bậc nam nhi của bản cùng nhau hứa trước thần "A pó ủ phú" là luôn khắc cốt ghi tâm nơi vị Thánh thạch hiện hình là đường biên giới của nước Việt ta, đời đời con cháu người Hà Nhì có trách nhiệm bảo vệ, không một kẻ ngoại bang nào được phép vượt qua đây.

Thánh thạch trấn yểm

Thần "A pó ủ phú" giống như một cột mốc tự nhiên.

Người Hà Nhì còn truyền nhau câu chuyện rằng, ai chẳng may bị đau yếu lâu ngày mà lên chỗ ông già đá trắng cầu xin, người sẽ khoẻ ra. Theo lý giải của các già làng, điều này cũng có cái lý bởi lẽ khối đá tạo thành ông già đá trắng là đá thạch anh trắng.

Đặc tính của thạch anh là có dương khí rất mạnh, vì trải qua vài triệu năm hình thành, đá thạch anh thu hút năng lượng dương cực mạnh, có thể đem đến sự may mắn trong cuộc sống và công việc, chống lại sự ảnh hưởng của năng lượng xấu. Vị Thánh thạch này lại có màu trắng, mờ đục.

Lý giải của các vị già làng phù hợp với nghiên cứu của các nhà khoa học: Loại đá này thoát thai từ một cấu trúc ít hoàn hảo hơn lưới tinh thể, do bị lạnh quá nhanh làm cho tinh thể bị mờ đục. Đó là loại thạch anh thông dụng nhất được thấy với một tỉ lệ lớn trong tất cả các mỏ tinh thể đá. Loại này được coi là đá của vũ trụ, cung cấp nguồn năng lượng tinh khiết và mạnh mẽ.

Không biết có phải nhờ Thánh thạch trấn yểm hay bởi tính hay lam hay làm mà người Hà Nhì sống ở khu vực quanh Thánh thạch bao đời nay đều sung túc. Thêm nữa, ở chốn cùng cốc thâm sơn ấy, bà con chẳng mấy khi "dính" những bệnh dịch như nhiều địa phương khác. Mọi người, mọi vật sinh sống yên hòa, chẳng chịu bất cứ sức ép hay tai ương nào.

Theo quan niệm của người Hà Nhì, loại đá này biểu tượng cho tình yêu cao thượng, sắc đẹp, sự trong trắng ngây thơ… Thạch anh trắng có phẩm chất âm tính so với tinh thể đá là dương. Do vậy, loại đá này còn được sử dụng để làm dịu hay tan biến các căng thẳng và chữa trị các bệnh có tính chất dương.

Lâm Tới - Lê Đồ