Trước đó năm 2008 Quốc hội thông qua Luật Phòng, chống ma túy và được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2001, đã tạo hành lang pháp lý cho công tác phòng, chống ma túy. Tuy nhiên tình trạng sử dụng ma túy vẫn diễn biến phức tạp.
Nghiện ma túy tổng hợp kết hợp sử dụng heroin làm tăng nguy cơ loạn thần.
Tính đến cuối năm 2018, trên cả nước có 47 địa phương có số người nghiện tăng. Tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp chiếm khoảng 70% trong tổng số người nghiện. Đáng chú ý, tình trạng người nghiện sử dụng đồng thời nhiều loại chất ma túy ngày càng phổ biến. Theo nghiên cứu tại Hà Nội, Hải phòng và TPHCM cho thấy có 40% người nghiện heroin có sử dụng ma túy tổng hợp và số này có tỷ lệ loạn thần cao gấp 9,7 lần số sử dụng ma túy tổng hợp. Việc sử dụng ma túy tổng hợp và các chất hướng thần gây nên biểu hiện rối loạn tâm thần, dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật và các vụ án giết người vô cớ gây bức xúc, lo lắng trong nhân dân.
Hiện nay, toàn quốc có 105 cơ sở cai nghiện công lập, công suất theo thiết kế cho hơn 54.000 người cai nghiện; hiện tại đang điều trị cai nghiện cho hơn 38.000 nghìn người. Cả nước có khoảng 53.000 người đang được điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone. Tuy nhiên, công tác cai nghiện vẫn còn tồn tại những khó khăn, bất cập; nhiều địa phương còn chưa cân đối được nguồn lực và chưa bố trí được kinh phí phù hợp cho công tác cai nghiện. Do đó, công tác cai nghiện chưa đạt hiệu quả như mong muốn.