Nga cho phép tiêu thụ nguồn tài nguyên "đẫm máu" của quốc gia đồng minh châu Phi
Nga sắp cho phép tiêu thụ "kim cương máu" tại Cộng hòa Trung Phi (Ảnh: Getty)
“Cộng hòa Trung Phi, vốn đang bị sa lầy trong các cuộc xung đột quân sự, cần phải có một “lộ trình” với những bước cần thiết để dỡ bỏ các lệnh cấm bán nguồn tài nguyên kim cương của nước này,” Thứ trưởng Bộ Tài chính Nga Alexei Moiseev nói trong một cuộc phỏng vấn tại Moscow.
“Chúng tôi cần đảm bảo Trung Phi phải tiến tới hợp pháp hóa các giao dịch kim cương vốn bị coi là bất hợp pháp, mang lại thu nhập cho người dân và nguồn thuế cho nhà nước,” ông Moiseev nói thêm, “Các lệnh cấm chẳng thể khiến tình hình tại Trung Phi trở nên tốt hơn, và chúng ta không thể trì hoãn điều này thêm lần nào nữa”.
Động thái trên được coi như một trong những nỗ lực mới nhất của Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong một việc khôi phục tầm ảnh hưởng vốn có từ Liên Xô tại lục địa giàu tài nguyên này. Vào tháng 10 vừa qua, Tổng thống Putin đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên với hơn 50 nhà lãnh đạo châu Phi, và các lực lượng lính đánh thuê của Nga hiện vẫn đang hoạt động ở hơn chục quốc gia của lục địa này, trong đó có cả Cộng hòa Trung Phi.
Nga lập luận rằng việc xuất khẩu đầy đủ số lượng kim cương tại Trung Phi, với sản lượng đã giảm xuống chỉ còn 39.000 carat/năm so với 300.000 carat/năm trước thời điểm lệnh cấm có hiệu lực, sẽ đem lại nhiều lợi ích cho quốc gia nghèo đói với khoảng 5 triệu người, nơi cư dân vẫn tiếp tục đổ xô vào các hoạt động buôn bán kim cương bất hợp pháp. Theo ông Moiseev, người dân tại đây không có lựa chọn nào khác dù họ “kiếm được rất ít tiền từ công việc này”, khi những viên kim cương nhập lậu thường có giá thấp hơn rất nhiều giá trị thực của chúng.
Kim cương máu (tiếng Anh là Blood Diamond hoặc Conflict Diamond) là thuật ngữ được Liên Hợp Quốc sử dụng để chỉ các loại kim cương có nguồn gốc từ các khu vực bị kiểm soát bởi các phe phái, lực lượng chống chính phủ tại các nước châu Phi, nhằm mục đích mua vũ khí và làm giàu phi pháp. Chúng được khai thác dựa vào sự bóc lột đến cạn kiệt sức lao động của người dân nghèo châu Phi. Người lớn, trẻ em hằng ngày phải vùi đầu trong các mỏ khai thác, bị đánh đập, kiểm soát, thậm chí cả trẻ em và phụ nữ còn bị hãm hiếp.
Năm 2003, một tổ chức liên quốc gia được thành lập với tên gọi Tiến trình Kimberkey. Các nước tham gia vào Tiến trình Kimberley phải chấp thuận không xuất, nhập khẩu kim cương máu. Nguồn gốc kim cương sẽ được xác nhận thông qua các quy trình, thủ tục kiểm tra nghiêm ngặt ngay tại thực địa. Mỗi viên kim cương được xuất khẩu phải có giấy chứng nhận nguồn gốc minh bạch. Bất kể nước thành viên nào bị phát hiện vi phạm các quy tắc trên đều sẽ bị đình chỉ xuất khẩu kim cương đến các nước thành viên khác. Được biết, Nga sẽ tiếp quản ghế chủ tịch luân phiên của Tiến trình Kimberley vào năm tới.
Cộng Hòa Trung Phi hiện vẫn đang bị Tiến trình Kimberley liệt vào danh sách đen kể từ năm 2013, mặc dù các lệnh cấm đã được nới lỏng 3 năm sau đó với việc thành lập các “khu vực xanh” do chính phủ nước này điều hành, nơi các loại kim cương và đá quý được khai thác một cách hợp pháp.
Việc Nhà nước Hồi giáo ở Iraq và Syria (IS) mở rộng hoạt động tại Afghanistan có thể đe dọa khai thác mỏ của nước...