Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt (thay thế Nghị định 46/2016) được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký ban hành ngày 30/12/2019 và có hiệu lực chỉ sau 2 ngày (1/1/2020).
Ngay sau khi vào cuộc sống, Nghị định 100 nhận được sự đồng tình rất lớn từ người dân vì đã giúp hạn chế tình trạng bia rượu, từ đó giảm tai nạn giao thông. Tuy nhiên, xét ở góc độ khác, ngành bia rượu chưa hẳn đã "vui" như người dân.
Phải hơn 3 tháng nữa, khi các công ty đại chúng công bố báo cáo tài chính quý 1/2020, chúng ta mới biết được chính xác Nghị định 100 tác động đến ngành bia rượu như thế nào. Nhưng trước mắt, các công ty bia rượu ít nhiều bị ảnh hưởng lớn. Cổ phiếu ngành bia rượu đua nhau sụt giảm. Có người nói vui, cổ đông ngành bia rượu năm nay "mất ăn Tết".
Nghị định 100 đã hạn chế được tình trạng uống bia rượu khi điều khiển phương tiện giao thông.
Trong số các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán, Tổng công ty Bia rượu Nước giải khát Hà Nội (Habeco) lớn thứ hai chỉ sau Tổng công ty Bia rượu Nước giải khát (Sabeco). Cổ phiếu BHN của Habeco đã chịu ảnh hưởng không nhỏ.
Đóng cửa phiên giao dịch 16/1/2020, BHN dừng ở mức 73.000 đồng/CP, giảm 5.000 đồng/CP, tương ứng 6% so với 3/1/2020, ngay đầu tiên Nghị định 100 được truyền thông rộng rãi. BHN đã khiến vốn hóa thị trường Habeco hao hụt 1.159 tỷ đồng.
Không chỉ có vậy, trong ngày 15/1, BHN giảm xuống 72.500 đồng/CP, mức thấp nhất kể từ ngày 18/8/2017 (72.200 đồng/CP). Điều đó có nghĩa, BHN đã rơi xuống đáy gần 2,5 năm.
Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn - Sông Lam (BSL) cũng khiến cổ đông "mất ăn Tết" khi cổ phiếu giảm đáng kể. Đóng cửa phiên 16/1, BSL dừng ở mức 13.000 đồng/CP sau khi giảm 2.500 đồng/CP, tương ứng 16,1% so với 3/1/2020. Vì BSL, vốn hóa thị trường Bia Sài Gòn - Sông Lam giảm 112,5 tỷ đồng.
Trong 2 phiên gần đây, cổ phiếu BHK của Công ty Cổ phần Bia Hà Nội - Kim Bài gây chú ý khi tăng trần. Tuy nhiên, 2 phiên đóng cửa trong sắc tím đó không bù đắp cho chuỗi giảm sàn 6 phiên liên tiếp.
Sau 9 phiên giao dịch đầu năm mới 2020, BHK giảm 11.200 đồng/CP, tương ứng 49,3% xuống 11.500 đồng/CP. Vì vậy, vốn hóa thị trường Bia Hà Nội - Kim Bài "bốc hơi" 44,6 tỷ đồng xuống còn 45,8 tỷ đồng. BHK là một trong những cổ phiếu bia rượu mất mát nhiều nhất.
BSP của Công ty cổ phần Bia Sài Gòn - Phú Thọ cũng không tránh được xu hướng chung. Cho tới nay, cổ phiếu BSP đã giảm 3.400 đồng/CP, tương ứng 14,7% xuống 19.800 đồng/CP. Vốn hóa Bia Sài Gòn - Phú Thọ "đánh rơi" 42,5 tỷ đồng.
Có thanh khoản rất thấp, khối lượng giao dịch khớp lệnh trung bình 10 phiên chỉ đạt hơn 4.000 đơn vị nhưng cổ phiếu HAD của Công ty Cổ phần Bia Hà Nội - Hải Dương cũng bị Nghị định 100 tác động. Chỉ sau vài phiên giao dịch đầu năm 2020, HAD đã giảm 1.800 đồng/CP, tương ứng 9,6% xuống 17.000 đồng/CP. 7,2 tỷ đồng là khoản mất mát mà Bia Hà Nội - Hải Dương phải gánh.
Có thể thấy, trong danh sách các cổ phiếu ngành bia rượu có phát sinh giao dịch trên thị trường chứng khoán, đa số các mã đều sụt giảm, ngoại trừ "anh cả" Sabeco.
Sau khi Nghị định 100 được truyền thông rộng rãi, SAB của Sabeco ít nhiều bị ảnh hưởng và xuống "đáy" năm 2020 ở mức 223.200 đồng/CP, giảm 1.400 đồng/CP so với ngày 31/2020. Như vậy, vốn hóa thị trường Sabeco đã mất 898 tỷ đồng.
Tuy nhiên, sau đó, cổ phiếu này phục hồi nhanh. Đóng cửa phiên giao dịch 16/1, SAB dừng ở mức 233.300 đồng/CP, tăng 8.700 đồng/CP, tương ứng 3,9% so với 3/1. Đà tăng này của SAB giúp vốn hóa Sabeco có thêm 5.579 tỷ đồng.
Dù vậy, đây chỉ là đà tăng tạm thời, xét về lâu dài, khi tiêu thụ bia rượu bị hạn chế, hiệu quả kinh doanh của Sabeco không phải không bị ảnh hưởng. Bộ phận phân tích CTCP Chứng khoán SSI đánh giá, quy định trên sẽ tác động đến sản lượng tiêu thụ của toàn ngành, các thương hiệu nhỏ sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn.
Điều đó có nghĩa Sabeco không chịu ảnh hưởng bằng nhưng không thể phủ nhanak được một điều Sabeco khó duy trì tăng trưởng cao trước quy định "uống rượu bia thì không lái xe".
Có thể thấy Nghị định 100 khiến ngành bia rượu bị ảnh hưởng khá lớn nhưng cái "được" của xã hội từ việc hạn chế bia rượu mang lại lớn hơn rất nhiều so với cái "mất" của ngành này.