Phía sau dòng tiền âm 1.796 tỷ đồng ở Đất Xanh của ông Lương Trí Thìn
Ông Lương Trí Thìn, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Đất Xanh.
Dưới sự điều hành của ông Lương Trí Thìn và các cộng sự, Công ty CP Tập đoàn Đất Xanh đã kết thúc quý IV/2019 với doanh thu hợp nhất đạt gần 2.016 tỷ đồng, tăng hơn 43% so với cùng năm 2018. Giá vốn tăng mạnh, gấp gần 3 lần so với cùng kỳ và chiếm đến 1.065 tỷ đồng khiến lợi nhuận gộp của Đất Xanh giảm 7% về 951 tỷ đồng. Biên lãi gộp sụt giảm mạnh về mức 47% từ mức 72% của cùng kỳ.
Sau khi trừ đi các khoản chi phí Đất Xanh của ông Lương Trí Thìn ghi nhận lợi trước thuế giảm 24% còn 532 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế giảm 6% về mức 310 tỷ đồng.
Luỹ kế cả năm 2019, Đất Xanh đạt doanh thu thuần đạt 5.814 tỷ đồng, tăng 25% so năm 2019. Còn lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp đạt gần 1.217 tỷ đồng, tăng nhẹ 3% so năm 2018.
Song một vấn đề đáng lưu tâm đối với các cổ đông Đất Xanh là doanh nghiệp luôn báo cáo kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt. Nhưng từ năm 2016 tới nay, dòng tiền kinh doanh tại doanh nghiệp do ông Lương Trí Thìn điều hành luôn âm.
Còn nhớ, quý II/2019, dù báo lãi lớn nhờ thanh lý tài sản, song dòng tiền kinh doanh của Đất Xanh vẫn âm gần 565 tỷ đồng, nguyên nhân dòng tiền tại doanh nghiệp của ông Lương Trí Thìn ghi âm là do tăng khoản phải thu cuối kỳ 2.478 tỷ đồng, tăng 30% cùng kỳ quý II/2018. Còn tổng các khoản phải thu ngắn, dài hạn chiếm tới 51% tổng tài sản doanh nghiệp.
Bảng cân đối kế toán của đất xanh khi đó Đất Xanh có hơn 1.141 tỷ đồng phải thu các khách hàng khác, gấp 2,7 lần đầu năm, phải thu ngắn hạn khác hơn 1.622 tỷ đồng, gấp 23 lần đầu kỳ. Hai khoản này đều không thuyết minh cụ thể.
Dòng tiền kinh doanh của Đất Xanh âm gần 1.800 tỷ đồng.
Tới ngày 31/12/2019, dòng tiền thuần của Đất Xanh vẫn ghi nhận âm hơn 365 tỷ đồng. Riêng dòng tiền từ hoạt động kinh doanh âm đến 1.796 tỷ đồng, tăng gần gấp 2 lần so với thời điểm 31/12/2018.
Cùng với đó, dù tổng tài sản của Đất Xanh tăng hơn 44%, lên mức 19.880 tỷ đồng. Song trong cơ cấu tài sản của doanh nghiệp, khoản mục phải thu ngắn hạn tăng mạnh 62% lên mức 9.023 tỷ đồng, chủ yếu là phải thu ngắn hạn khác chiếm tỷ trọng 61%, tương ứng số tiền 5.560 tỷ đồng. Đây chính là tiền ký quỹ, ký cược cho các hợp đồng tiếp thị và phân phối loạt dự án như khu đô thị đất Quảng Riverside, Lakeside Bàu Tràm, Sài Gòn Gateway...
Ngoài ra, khoản phải thu ngắn hạn khách hàng cũng tăng trên 30% lên 1.938 tỷ đồng.
Hàng tồn kho cũng tăng 47%, lên con số 6.791 tỷ đồng, tập trung chủ yếu ở các bất động sản dở dang từ các kỳ trước như Gemriverside, Opal Skyview, Tuyên Sơn, Opal City, Sunshine Resident... và phát sinh trong kỳ này là Opal Skyline, La maison và các dự án khác.
Về tình hình vay nợ, tại thời điểm 31/12/2019, Đất Xanh tăng mạnh nợ vay tài chính ngắn hạn từ mức 471 tỷ đồng ở thời điểm đầu năm lên 1.163 tỷ đồng, tương ứng mức tăng 146%. Vay nợ tài chính dài hạn cũng tăng lên con số 3.337 tỷ đồng, tương ứng mức tăng 38%.
Về lý thuyết, dòng tiền âm kinh doanh có mối quan hệ mật thiết với sự tăng giảm của khoản mục hàng tồn kho và các khoản phải thu.
Trong một số trường hợp, khi doanh nghiệp mới chỉ thực hiện bán hàng trên hóa đơn nhằm ghi nhận doanh số từ khách hàng, còn thực tế chưa thu được tiền thì khoản doanh thu này sẽ được doanh nghiệp hạch toán vào khoản phải thu, làm cho khoản này tăng lên.
Rõ ràng, với các nhà đầu tư, việc dòng tiền kinh doanh của Đất Xanh ghi âm liên tục trong nhiều năm liền sẽ khiến họ phải đặt ra câu hỏi về khả năng tạo ra tiền từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp.
Bởi với doanh nghiệp sản xuất, xây dựng hay kinh doanh bất động sản, việc dòng tiền kinh doanh âm trong thời gian dài đồng nghĩa với việc doanh nghiệp sẽ phải huy động tiền từ các nguồn khác để đảm bảo dòng tiền hoạt động, đầu tư.
Bản thân Đất Xanh trong năm 2019 đã nhiều lần công bố thông tin về các thương vụ phát hành trái phiếu với giá trị hàng trăm tỷ đồng. Cùng với đó, doanh nghiệp đã phát hành hàng cổ phiếu thông qua hình thức chia cổ tức, ESOP và phát hành cho cổ đông hiện hữu.
Tuy nhiên, một số thương vụ phát hành trái phiếu của doanh nghiệp do ông Lương Trí Thìn điều hành đã kết thúc với kết quả không như mong đợi. Điển hình là phát hành 150 tỷ đồng trái phiếu (mã DXG. BOND.2019.07) trong khoảng thời gian từ 31/7/2019 – 30/8/2019 nhưng tổng giá trị phát hành thực tế chỉ đạt 50 tỷ đồng, bằng 1/3 con số Đất Xanh chào bán. Hay trước đó là đợt phát hành trái phiếu có tổng giá trị phát hành dự kiến 100 tỷ đồng (mã trái phiếu DXG. BOND.2019.06), doanh nghiệp chỉ huy động được 74 tỷ đồng, bằng 74% kế hoạch ban đầu dù lãi suất lên đến 11%.