Nhập khẩu nhân điều tăng nhanh khiến doanh nghiệp nóng mặt

Lo ảnh hưởng ngành điều trong nước

Trước đó, tại hội nghị tổng kết ngành điều, Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) cho biết trong năm 2019, số lượng hạt điều nhân sơ chế (còn vỏ lụa hoặc không còn vỏ lụa) nhập khẩu vào Việt Nam có xu hướng tăng mạnh hơn so với năm 2018 và các năm trước.

Tại Hội nghị Ban Chấp hành Vinacas mới đây, số lượng nhân điều còn vỏ lụa và cả nhân điều trắng nhập khẩu đang gia tăng nhanh tiếp tục trở thành vấn đề nóng được đưa ra xem xét.

Lượng nhân điều còn vỏ lụa và nhân điều trắng nhập khẩu tăng nhanh khiến doanh nghiệp lo lắng

Theo ông Phạm Văn Công – Chủ tịch Vinacas, hai mặt hàng trên không phải dạng nguyên liệu như hạt điều thô mà là sản phẩm đã qua chế biến. Trong hầu hết trường hợp, chúng được nhập về, đóng gói hoặc gia công 1 chút rồi đóng gói, sau đó xuất khẩu dưới nhãn mác Việt Nam.

Ông Công đánh giá, điều này sẽ gây hậu quả không tốt cho ngành chế biến điều trong nước nói riêng, nền kinh tế Việt Nam nói chung.

Lý do được đưa ra là nhân điều còn vỏ lụa và nhân điều trắng nhập khẩu rất khó kiểm soát chất lượng, nhất là vệ sinh an toàn thực phẩm. Do đó, rất dễ ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu chung của sản phẩm điều Việt Nam trên thị trường thế giới.

Mặt khác, việc nhập khẩu mặt hàng này gây khó khăn cho ngành chế biến điều Việt Nam khi trong nước hiện đã đầu tư rất lớn cho cả quy trình chế biến hiện đại từ hạt điều thô đến sản phẩm đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.

Nhân điều còn vỏ lụa và nhân điều trắng là sản phẩm đã qua chế biến nhưng hiện tại chúng lại được áp chung mã với mã hạt điều thô khi nhập khẩu nên được hưởng thuế suất và các ưu đãi như với hạt điều thô.

Điều này được cho là bất hợp lý vì doanh nghiệp Việt Nam đã và đang sản xuất rất tốt loại sản phẩm này. Do vậy, chúng không phải là nguyên liệu cần thiết, hoặc trong nước thiếu hàng để đến mức phải nhập về, sản xuất hàng xuất khẩu.

Từ những đánh giá trên, Hội nghị Ban Chấp hành Vinacas thống nhất, cần kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành liên quan xem xét để đưa ra những quy định hợp lý nhằm hạn chế đến mức thấp nhất việc nhập khẩu nhân điều trắng hoặc còn vỏ lụa.

Vinacas đề nghị hạn chế nhập khẩu nhân điều trắng hoặc còn vỏ lụa để bảo vệ ngành điều trong nước

Việc kiểm soát này nhằm đảm bảo sự công bằng của luật pháp; tránh thất thu thuế của nhà nước; đảm bảo chất lượng, VSATTP của nhân điều Việt Nam xuất khẩu, bảo vệ ngành chế biến điều trong nước; nhất là ngăn ngừa việc lợi dụng uy tín, thương hiệu của ngành điều Việt Nam để thu lợi.

Theo Chủ tịch Vinacas, tình hình trên lại càng cho thấy tính cấp bách của việc xây dựng và ban hành Quy chuẩn quốc gia về hạt điều thô, làm cơ sở để quản lý và đảm bảo chất lượng, VSATTP khi nhập khẩu.

Trước đó, ngày 30/12/2019, Vinacas đã gửi văn bản đến Bộ NNPTNT, Bộ Khoa học – Công nghệ và các cơ quan liên quan đề nghị xây dựng và ban hành Quy chuẩn quốc gia về hạt điều thô.

Thận trọng khi mua điều thô chế biến

Theo ghi nhận của Vinacas tại các quốc gia trồng điều, thời tiết năm nay thuận lợi cho sự ra hoa và kết trái của cây điều. Campuchia đã bắt đầu thu hoạch, sản lượng dự kiến tăng nhiều so với năm ngoái.

Hiện tại đã có một số mức giá chào hàng cho vụ mùa mới nhưng giá chỉ để thăm dò là chính, chưa có giá chính thức. Hơn nữa, giá chào hiện tại chưa phù hợp với giá nhân nên hầu hết các nhà chế biến còn đang ngoảnh mặt.

Giá điều thô chưa có lợi việc chế biến điều nhân

Đơn cử như giá chào của các công ty thương mại hạt điều thô ở Tanzania đã có sự thay đổi so với thời điểm cuối tháng 12/2019. Điều thô loại 52lb lúc cao điểm được chào 1.650 USD/tấn; hiện nay xuống còn 1.625 USD/tấn. Tuy nhiên, mức giá này vẫn còn quá cao so với giá nhân bán được của nhà chế biến.

Với điều nhân, hiện sức mua của phương Tây cho quý 1 cũng khá yếu. Dường như thị trường này đã dự trữ đủ nguồn hàng cho quý 1. Nhiều người mua đang hỏi mua cho các đơn hàng quý 2, quý  3 và vẫn đang so đo về giá.

Theo Vinacas, giá hạt điều thô quy đổi còn cao hơn giá nhân là do trong tháng 11, 12/2019, có một số đơn hàng được thực hiện để sản xuất cho Trung Quốc; một số công ty Ấn Độ mua vì giá nhân nội địa cao. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là do các công ty buôn điều thô quốc tế đua nhau đầu cơ theo thói quen như những năm trước.

Với giá điều nhân dao động cho mã W320 từ 3,28 – 3,30 USD/lb (FOB), các đơn vị kinh doanh cần thận trọng và kiên nhẫn vì giá thô hiện tại chưa thuận lợi cho nhà chế biến.

Với lượng cung toàn cầu cao lại đang vào vụ thì giá khó có thể tăng được. Vì vậy không nên mua điều thô khi chưa xác định được giá nhân có hiệu quả cho năm 2020. Chưa kể các biến động trên thế giới như thương chiến Mỹ - Trung, căng thẳng ở Trung Đông… dù diễn biến thế nào cũng sẽ tác động đến kinh tế toàn thế giới và ngành điều.

Hầu hết các đơn vị chế biến, kinh doanh lớn, nhỏ đều đã chốt số liệu và tạm kết thúc năm hoạt động 2019 để chuẩn bị cho một cái tết cổ truyền đầm ấm, xum vầy.

“Năm 2020 đã bắt đầu. Hy vọng với kinh nghiệm thương trường của những năm qua, các nhà chế biến, kinh doanh trong ngành sẽ vững vàng để thành công hơn trong vụ mùa mới”, ông Công chia sẻ.