Dân Việt

Những dịch bệnh suýt quét sạch loài người

Minh Nhật 30/01/2020 14:35 GMT+7
Virus Corona đang gây sợ hãi trên khắp thế giới với 170 người đã chết và hàng nghìn người nhiễm bệnh. Trong lịch sử từng có hàng chục căn bệnh chết người giết hàng triệu người, tàn phá thế giới từ dịch cúm lợn đến cái chết đen.

Cúm lợn

img

Đại dịch cúm xảy ra năm 2009, thời điểm đó được gọi là cúm lợn, ước tính đã giết chết ít nhất 285.000 người và thậm chí, có thể là 580.000 người.

Đại dịchcúm lợn chống lại toàn bộ nền y tế hiện đại và gây tử vong trên diện rộng.

Virus cùm lợn à một biến thể của virus cúm, cùng loại gây ra bệnh cúm Tây Ban Nha đáng sợ năm 1918.

Có đến 20% số người trên Trái đất bị nhiễm virus nhưng đặc biệt phổ biến ở Mỹ, với 113.690 trường hợp được xác nhận nhiễm bệnh và hơn 3.000 trường hợp tử vong.

Các biến thể khác trên cùng một loại virus gây ra dịch cúm ở châu Á năm 1958 và 1968 cũng từng khiến hàng triệu ca tử vong trên toàn thế giới nhưng có tỷ lệ tử vong thấp hơn.

Dịch hạch

Bệnh dịch hạch Justinian những năm 541 và 542, lấy đi sinh mạng của 5.000 người ở châu Âu, Bắc Phi và Nga, được mệnh danh là "Cái chết đen". Căn bệnh hoành hành trên khắp lục địa trong gần 200 năm và ước tính đã khiến dân số châu Âu giảm khoảng 50% trong thời gian đó.

img

Yersinia Pestis là virus gây bệnh dịch hạch này. Người mắc bệnh có những triệu chứng sốt, đau đầu, mệt mỏi, hoại tử (các mô trong cơ thể bị chết) và sưng hạch bạch huyết, đặc biệt ở nách và háng.  

Biên niên sử Hy Lạp Procopius đã viết rằng lúc cao điểm, bệnh dịch hạch đã giết chết 10.000 người mỗi ngày ở Constantinople.

Thời điểm đó, thậm chí không có chỗ để chôn cất người chết và các thi thể bị bỏ lại trên đường. Người dân thành phố sợ chôn cất người thân của họ và toàn bộ thành phố nồng nặc mùi tử thi. Bệnh dịch hạch tiếp tục tồn tại sau 2 thế kỷ nữa với ước tính khoảng 25 triệu người đã bị giết.

Cái chết Đen

img

Đại dịch Cái chết Đen xảy ra ở châu Á và châu Âu trong thế kỷ 14 và đỉnh điểm của dịch bệnh là ở châu Âu từ năm 1348 đến 1350. Cái chết Đen được coi là một trong những đại dịch chết chóc nhất trong lịch sử nhân loại. Ước tính, nạn dịch này đã giết chết từ 30 đến 60% dân số của châu Âu. Tổng cộng, khoảng 75 triệu người chết vì đại dịch này, trong đó khoảng từ 25 đến 50 triệu là dân số châu Âu.

Địa điểm bùng phát của dịch bệnh này được cho là ở Trung Á. Sau đó, căn bệnh này nhiều khả năng thông qua loài chuột trên các tàu buôn và lan đến bán đảo Krym vào năm 1346 rồi xâm nhập vào vùng Địa Trung Hải và châu Âu. Ước tính, châu Âu đã phải mất tới 150 năm để phục hồi dân số như trước thời gian đại dịch. Dịch hạch còn nhiều lần bùng phát trở lại tại khu vực này và chỉ biến mất vào thế kỷ 19.

Dịch cúm Tây Ban Nha (1918-1919)

img

Dịch cúm năm 1918 do một loại vi rút cúm mới, dòng vi rút cúm gia cầm H1N1 gây ra, đã cướp đi sinh mạng của hàng chục triệu người. Các nhà khoa học nghi ngờ rằng, dịch bệnh này lây từ chim sang người ở vùng Trung Tây nước Mỹ. Sau này, nó được gọi là dịch cúm Tây Ban Nha sau khi làm chết 8 triệu người ở đây. Chỉ trong khoảng hai năm 1918 - 1919, cúm Tây Ban Nha cướp đi sinh mạng khoảng 40 - 50 triệu người. Theo ước lượng gần đây, con số này có thể lên đến khoảng 50 - 100 triệu người.

Dịch bệnh bại liệt 1916

5 năm trước khi Franklin Delano Roosevelt được chẩn đoán mắc bệnh bại liệt, căn bệnh này đã ảnh hưởng đến hàng nghìn người ở Mỹ, khiến khoảng 6 nghìn người thiệt mạng. Trong khoảng thời gian dịch bệnh bùng phát năm 1916, 9 nghìn trường hợp bị bại liệt được ghi nhận tại thành phố New York. Năm 1916, 25% nạn nhân mắc bệnh bại liệt tử vong và đến năm 2010, con số này giảm xuống 5%. “Đó là nhờ vào một loại vacxin mà tiến sĩ Jonas Salk chế tạo ra vào những năm 1950”, tờ TIME cho biết.

Dịch tả

img

Bệnh tả xuất hiện tại châu Á khoảng 600 năm trước Công nguyên, ghi nhận lần đầu tiên trong y học vào năm 1563 tại Ấn Độ. Dịch tả là một bệnh nhiễm trùng đường ruột do vi trùng Vibrio cholerae gây ra. Độc tố của vi trùng này gây tiêu chảy nặng kèm theo mất nước và có thể dẫn đến tử vong trong một số trường hợp. Có 7 trận đại dịch đã xảy ra trong 200 năm.

Năm 1832, gần 40.000 người dân Paris chết, nạn nhân có cả tể tướng. Dịch tả tấn công nước Anh vào năm 1848 -1849 đã làm 70.000 người chết. Đại dịch năm 1854 đã cướp đi sinh mạng 1/8 dân số thành phố London (Anh).

Sang thời cận đại, riêng tại Bắc Kỳ thời Pháp thuộc năm 1937 dịch tả giết 75.000 người. Dịch tả vào Peru vào năm 1991, lan truyền sang Ecuador, Colombia, Mexico và Nicaragua. Kết quả, hơn 12.000 người chết.

Bệnh đậu mùa

img

Đậu mùa là căn bệnh truyền nhiễm của riêng loài người, gây ra bởi hai dạng virus Variola major và Variola minor. Đậu mùa xuất hiện vào khoảng 10.000 năm trước Công nguyên. Đậu mùa gây bệnh trong các mạch máu nhỏ ở da, miệng và cổ họng. Ở vùng da, bệnh gây ra những vết ban nổi sần đỏ đặc trưng, sau đó da bị phồng giộp những vết sần chứa nước. Virus V major độc hại hơn, gây tử vong trong số 30-35% bệnh nhân.

Căn bệnh này đã giết chết khoảng 400.000 người dân châu Âu mỗi năm trong những năm cuối thế kỷ 18. Bệnh này là nguyên nhân của 1/3 trường hợp bị mù. Khoảng 20-60% số những người nhiễm bệnh, trong đó có khoảng hơn 80% là trẻ em, bị tử vong.