Doanh nghiệp ngoại lũng đoạn ngành cà phê: Cần giám sát chặt

Nên ra điều kiện với doanh nghiệp ngoại

Bà Phan Thị Thanh Minh- Phó Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: “Theo luật, các DN FDI được quyền đầu tư kinh doanh, xuất khẩu cà phê. Tuy nhiên, nếu các cơ chế chính sách hiện hành bị các DN FDI "lách" chỗ nào, thì chúng ta cần phải chấn chỉnh chỗ ấy để tránh tình trạng các DN FDI cạnh tranh không lành mạnh. Tôi cho rằng, các DN VN nên tìm cách đầu tư, kinh doanh tốt hơn để cạnh tranh với DN FDI trong mua bán xuất khẩu cà phê”.

Thu mua cà phê ở Tây Nguyên.

Đồng thời, Bộ Công Thương đã kiến nghị các bộ, ngành liên quan, cùng các địa phương cần tăng cường quản lý, giám sát hoạt động của các DN nước ngoài trong việc mua, bán nguyên liệu trong nước, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Trong khi đó, TS Phạm Tất Thắng - chuyên gia kinh tế Viện Nghiên cứu Thương mại cho rằng: “Việc DN nước ngoài được kinh doanh nông sản, trong đó có cà phê ở trong nước đã được cảnh báo từ rất lâu, kể từ khi VN mới gia nhập WTO, đó là chúng ta sẽ phải đối mặt với cạnh tranh quốc tế ngay trên sân nhà.

Chính vì vậy, chúng ta phải chuẩn bị đối phó với tình hình này như thế nào. DN nước ngoài được phép mua trực tiếp cà phê của dân nhưng mua với số lượng bao nhiêu, họ được đặt bao nhiêu điểm thu mua... là quyền của chúng ta”. Theo ông Thắng, có thể đặt điều kiện khi cho phép DN nước ngoài khi họ được mua trực tiếp nông sản của ta, đồng thời các địa phương cũng nên có quy định và thực hiện kiểm tra, giám sát việc này.

“Cần tự do cạnh tranh”

Đó là khẳng định của ông Vũ Quốc Tuấn - Trưởng phòng Truyền thông đối ngoại Công ty TNHH Nestlé Việt Nam về loạt bài mà Báo NTNN đã phản ánh. Ông Tuấn cho biết: “Thực tế, hiện Nestlé có nhà máy chế biến cà phê rang xay lớn nhất ở Việt Nam và Nestlé có quyền thu mua cà phê của dân để có nguyên liệu chế biến cho nhà máy, thế nhưng cho đến nay chúng tôi chưa hề mua trực tiếp một hạt cà phê nào của dân”.

Theo ông Tuấn, phương thức thu mua của Nestlé hiện nay là mua qua đại lý trung gian, có nghĩa là các đại lý nhỏ đi thu mua cà phê trong dân, sau đó họ bán cho đại lý cấp 1 và Nestlé chỉ mua qua đại lý cấp 1, các đại lý này cũng đều là các doanh nghiệp trong nước.

Về ý kiến, các công ty nước ngoài vào thu mua trực tiếp nguyên liệu có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến ngành cà phê Việt Nam, ông Tuấn nói: “Ở đây, có thể vì lý do nào khác, nên họ mới đưa vấn đề này lên thành một nguy cơ. Còn riêng về quan điểm của Nestlé là ủng hộ tự do cạnh tranh, điều này vừa thích hợp với các quy định của WTO, vừa đảm bảo tự do thị trường. Chứ còn chúng ta cứ quản lý theo kiểu bảo hộ các DN trong nước bằng biện pháp hành chính, thì không có hiệu quả”.

 Mai Hương - Ngọc Lê