Mỹ và Philippines đã cam kết bảo vệ tự do hàng hải tại Đông Nam Á, khu vực đang chịu tác động ngày càng lớn của những tranh chấp chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải trong bối cảnh chính phủ hai đồng minh quân sự này vừa thảo luận việc mở rộng sự hiện diện của binh sĩ Mỹ tại Philippines.
Cam kết trên ghi rõ trong tuyên bố chung ngày 22.8, sau cuộc gặp tại Mỹ giữa Tổng tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Philippines, Tướng Emmanuel Bautista và Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Martin Dempsey.
Hải quân Philippines đón tàu BRP Ramon Alcaraz mua từ Mỹ để tuần tra Biển Đông
Tuyên bố nhấn mạnh: "Chúng tôi có lợi ích chung trong việc duy trì tự do hàng hải, giao thương hợp pháp thông suốt, quá cảnh người và hàng hóa qua các vùng biển. Chúng tôi quyết tâm... tăng cường môi trường an ninh tại Đông Nam Á nhằm bảo vệ lợi ích của tất cả các bên tôn trọng giao thương thông suốt qua tuyến đường biển này, song song với răn đe những thế lực có ý đồ cản trở hoặc đe dọa hoạt động hàng hải".
Hai vị tướng cũng kêu gọi có một "cách tiếp cận có nguyên tắc khi giải quyết những tuyên bố tranh chấp chủ quyền trên biển bằng biện pháp hòa bình - trong khuôn khổ luật pháp quốc tế".
Mặc dù tuyên bố chung trên không đề cập tới Trung Quốc, nhưng Manila đã cáo buộc Bắc Kinh đe dọa hòa bình và giao thương trên biển ở Châu Á khi đòi chủ quyền đối với phần lớn Biển Đông, trong đó có những vùng biển nằm gần bờ biển Philippines.
Hôm 14.8, tại Manila, Mỹ và Philippines đã thảo luận để vạch ra những nguyên tắc triển khai thêm binh sĩ và cơ sở quân sự tạm thời của Mỹ tại Philippines. Đàm phán dự kiến được nối lại tại Washington trong vòng từ nay tới cuối tháng 8.