Mua bán phụ gia chế xăng rởm: Sao mà dễ thế?
Không phải đến bây giờ khi nguyên nhân các vụ cháy xe máy được xác định có liên quan đến xăng rởm, pha trộn phụ gia, hóa chất… thì vấn đề siết chặt quản lý mua bán, kinh doanh hóa chất mới được đặt ra. Là mặt hàng đặc biệt nhưng nhiều năm nay, việc mua bán hóa chất trên thị trường vẫn bị buông lỏng.
Các cửa hàng sẵn sàng giao hóa chất tận nhà cho khách
Có 3 loại phụ gia có thể pha vào xăng là ethanol, acetone và methanol, đây đều là phụ gia chứa hợp chất gốc oxy. Theo tiêu chuẩn của Việt Nam hiện nay xăng có thể được pha tới 5% ethanol - cồn sinh học để làm xăng E5, thân thiện với môi trường. Với 2 loại phụ gia là acetone và methanol, trên thực tế có thể được pha vào xăng nhưng ở tỷ lệ rất nhỏ, chỉ khoảng 1-2%.
Thực tế, việc mua phụ gia hóa chất methanol, ethanol trên thị trường rất dễ dàng, giá cả cũng rẻ hơn giá xăng đáng kể. Nhiều chuyên gia nhận định rằng, nếu pha trộn các phụ gia này vào xăng với tỷ lệ lớn hơn tiêu chuẩn cho phép trong khi giá xăng bán ra vẫn giữ giá chuẩn thì chắc chắn, lãi suất sẽ tăng vọt.
Tại Hà Nội, ngoài chợ Đồng Xuân và phố Hàng Buồm được coi như “phố phụ gia, hóa chất thực phẩm” thì phố Hàng Hòm lại tập trung dày đặc các cơ sở kinh doanh, bán buôn phụ gia, hóa chất công nghiệp, các loại cồn khô, cồn lỏng công nghiệp (methanol, ethanol) hoặc kinh doanh lẫn với dung môi công nghiệp ngành sơn, mực in…
Thấy tôi đang ngó nghiêng tìm kiếm, nhân viên của cửa hàng P.T ngay đầu phố Hàng Hòm nhanh nhẹn vẫy tay mời chào. Chị này giới thiệu: “Methanol hay ethanol ở đây đều có bán, nếu mua nhiều thì giao hàng tận nhà không tính phí vận chuyển”. Nói rồi chị lập tức quay vào lấy vỏ chai để rót methanol theo đặt hàng của tôi mà không cần hỏi về mục đích sử dụng, cũng không hướng dẫn cách sử dụng.
Qua quan sát, hàng chục can phụ gia, hóa chất dạng lỏng loại 20lít màu trắng bày tràn cả ra vỉa hè, không hề dán nhãn mác. Khách hàng nếu không có chuyên môn không thể biết được đâu là methanol, đâu là ethanol, acetone hay hóa chất khác.
Dịch lên một đoạn đến giữa phố Hàng Hòm, chúng tôi chứng kiến nhân viên một cửa hàng hóa chất đang dồn, san chiết các can phụ gia, hóa chất công nghiệp ngay trên vỉa hè. Hỏi mua methanol, nhân viên cửa hàng này báo giá 20.000 đồng/lít, nếu mua buôn hoặc mua với số lượng lớn sẽ giảm hơn vài nghìn đồng. Hỏi thêm “can không dán nhãn mác gì thì làm sao biết được đó là methanol?”, người bán hàng tỏ vẻ khó chịu: “Ở đây cửa hàng nào chả thế, mỗi ngày chở đi vài chục can như thế này, nếu không biết chất nào với chất nào thì ai đi mua mấy thứ này về làm gì?”.
Ngoài các cửa hàng, đại lý, tại Hà Nội còn có rất nhiều doanh nghiệp, công ty hóa chất cũng quảng cáo cung cấp đầy đủ các loại phụ gia, hóa chất công nghiệp. Theo một cán bộ đội Quản lý thị trường số 14 - Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, các cơ sở kinh doanh hóa chất, phụ gia nói chung phải đăng ký kinh doanh và tuân thủ quy định chỉ kinh doanh những loại hóa chất nằm trong danh mục được phép kinh doanh, đặc biệt là hóa chất, phụ gia thực phẩm. Tuy nhiên thực tế việc tuân thủ này đến đâu rất khó quản lý, việc hóa chất được mua về nhằm sử dụng vào mục đích nào lại càng khó kiểm soát hơn.