NTNN đã trao đổi nhanh với tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh – Phó Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu xung quanh vấn đề này.
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh cho biết: Cơn dông được hình thành khi có khối không khí nóng ẩm chuyển động đi lên. Trong quá trình này xảy ra sự phân chia điện tích trong đám mây. Khi các vùng điện tích đủ mạnh sẽ xảy ra phóng điện sét. Nguy hiểm nhất là khi sét đánh thẳng vào người nạn nhân, khi ấy, cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì có tới 8 người chết. Ít nguy hiểm hơn là khi nạn nhân đứng cạnh hoặc tiếp xúc với vật bị sét đánh. Sét có thể lan truyền trên mặt đất từ vị trí sét đánh đến vị trí nạn nhân gây giật.
Ảnh minh họa |
Tại sao thường có những vụ sét đánh tai nạn thương tâm khi đi làm đồng?
- Thông thường sét thường lựa chọn vị trí cao hơn xung quanh để phóng. Ở cánh đồng thì cây cối, chòi trú mưa hay bản thân người cũng cao hơn xung quanh và vì vậy dễ bị sét đánh vào. Chòi trú mưa thấp, cho nên không phải năm nào sét cũng phóng vào và vì vậy người dân thường lựa chọn để trú mưa. Tuy nhiên, chòi trú mưa khi bị sét đánh vào thì rất nguy hiểm.
Vậy phải làm gì để phòng, chống sét và bảo vệ con người?
- Vì sét là một hiện tượng tự nhiên nên không có vị trí an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên việc chủ động phòng tránh sét có thể làm giảm nguy cơ bị sét đánh. Cần phải nghe dự báo thời tiết, để lên kế hoạch làm việc, đề phòng. Khi cơn dông sắp xảy ra, biện pháp tránh sét tốt nhất là nên về nhà (có lắp đặt hệ thống chống sét).
Khi ở trong nhà không nên nghe điện thoại bàn, tránh xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, và những nơi ẩm ướt như phòng tắm, bể nước. Cần phải rút hết các nguồn nối với nguồn điện lưới để tránh sét đánh lan truyền.
Đối với những người dân đang lao động ngoài trời trong trường hợp không kịp tìm nơi ẩn náu an toàn, tuyệt đối không tìm đến các gốc cây to. Tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy và các hàng rào sắt. Tìm chỗ khô ráo, vị trí càng thấp càng tốt và phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất.
Không được nằm xuống đất, đứng xa các vật cao, ra ngay khỏi những nơi chứa nước như ao hồ, mương. Nếu ở trong rừng thì tìm những nơi cây thấp và thưa để tránh. Không đứng thành nhóm người gần nhau.
Xin cảm ơn tiến sĩ!
Trần Thụ (thực hiện)