Cá basa Việt Nam lại gặp “bão”

Nếu không đạt các tiêu chuẩn về chất lượng và an toàn thực phẩm theo yêu cầu của Luật Nông trại (Mỹ), có thể cá tra VN sẽ hết đường sang thị trường rộng lớn  này.

Ông đánh giá ra sao về sản lượng cá tra, cá basa VN xuất khẩu sang Mỹ từ nửa cuối năm 2009 đến nay vẫn tăng trưởng tốt?

- Một điều cần lưu ý ở đây là sản lượng cá tuy tăng lên nhưng giá lại giảm. Mặc dù có yếu tố khách quan là kinh tế suy thoái nên người dân Mỹ có tâm lý dùng hàng giá rẻ, nhưng để có giá rẻ không loại trừ có DN VN thêm hóa chất, chất phụ gia vào làm tăng trọng con cá. Điều này không những làm giảm sút đến chất lượng và uy tín, mà sẽ còn ảnh hưởng rất lớn đến tương lai con cá VN trên thị trường thế giới.

Ông có thể nói rõ hơn về tác động của Đạo luật  Farm Bill đến con cá VN?

- Đạo luật Farm Bill đã được thông qua. Mục đích của đạo luật này là nhằm ngăn chặn cá da trơn của VN xuất khẩu vào Mỹ. Tuy nhiên, các chi tiết đằng sau luật thì chưa được quyết định cụ thể.  Đây là cơ hội cuối cùng cho phía VN tham gia tác động vào quá trình này để đưa ra những quy định chi tiết có lợi cho người nuôi và nhà xuất khẩu cá basa VN.

Nếu không kịp tác động…?

- Thì con cá basa VN khó vào Mỹ. Không những cá basa mà đạo luật này cũng áp dụng luôn cho cá rô phi và con tôm VN.

Theo đạo luật này, nếu cá basa VN được coi là cá da trơn (catfish) của Mỹ thì phải tuân thủ những điều kiện nuôi theo tiêu chuẩn của họ, như phải nuôi ở ao nông, có nước giếng khoan… khác hẳn môi trường nuôi thả tự nhiên trên sông Mê Kông hiện tại của nông dân VN.

VN từng có kinh nghiệm xương máu tương tự trong quá khứ, vào những năm 2002, 2003, khi Mỹ áp dụng thuế bán chống phá giá lên con cá của VN, sản lượng cá basa xuất khẩu vào thị trường này giảm sút nghiêm trọng trong một thời gian dài, chính là do phía Chính phủ VN không có một hành động nào phản ứng lại.

Với vai trò là đối tác lớn nhất của VN ở thị trường Mỹ trong ngành thủy sản, Mazzetta có những động thái gì giúp VN vượt qua “cơn bão” này?

- Chúng tôi sẽ cố tác động đến chính phủ Mỹ xem xét lại các mức thuế và rào cản thương mại đối với cá tra VN. Bên cạnh đó, đợt đến VN lần này của chúng tôi là cũng nhằm tìm kiếm một sự hợp tác nhằm giúp VN vượt qua khó khăn cũng như duy trì và đẩy mạnh xuất khẩu cá tra, cá basa sang Mỹ.

Và dự án hợp tác với Công ty CP Việt Pháp – Proconco là cũng nhằm mục đích đó?

- Đúng vậy. Đó là dự án mà chúng tôi hơp tác với Proconco nhằm hỗ trợ người nuôi trồng VN nuôi cá theo mô hình sản xuất sạch từ bàn ăn đến trang trại, làm sao để cho ra được sản phẩm có chất lượng tốt nhất, đặc biệt bảo đảm được tính truy nguyên nguồn gốc và tính phát triển bền vững, 

Đây là những quy định khác trong các quy định về kiểm soát chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm hết sức gắt gao của Bộ Nông nghiệp Mỹ bên cạnh Đạo luật Farm Bill. Theo kế hoạch, mô hình này sẽ thí điểm đầu tiên ở An Giang, nếu thành công sẽ nhân rộng ra cả nước. Cùng với dự án, chúng tôi hy vọng sẽ tăng sản lượng mua cá từ 600 tấn/tháng hiện nay lên 1.000 tấn/tháng trong thời gian sắp tới.

Xin cảm ơn ông!