Hai vấn đề xung quanh việc xuất khẩu gạo

Xuất khẩu gạo đang đứng trước một số câu hỏi cần được giải đáp. Câu hỏi thứ nhất là có nên tăng lượng xuất khẩu gạo lên 6,5 triệu tấn, thậm chí lên 7 triệu tấn không? Câu hỏi thứ hai là có nên đẩy mạnh xuất khẩu ngay để tranh thủ giá đang ở mức cao do một số nước có nhu cầu lương thực lớn đang bị lũ lụt lớn (như Trung Quốc, Pakistan…) phải tăng nhập khẩu hay bị hạn hán lớn (như Nga tạm cấm xuất khẩu lúa mỳ), hay là giãn tiến độ xuất khẩu để chờ giá xuất khẩu có thể còn lên cao nữa?

Để trả lời câu hỏi thứ nhất, cần soát xét lại cân đối lương thực năm nay. Chỉ riêng vụ đông xuân tăng cả về diện tích, cả về năng suất, nên sản lượng lúa tăng khoảng 500.000 tấn, tương đương với hơn 300.000 tấn gạo! Nguồn thóc mà nông dân sang Campuchia thuê ruộng trồng lúa mang về tăng so với năm trước khoảng 600.000 - 700.000 tấn, tương đương với khoảng 400.000 tấn gạo.

Lượng gạo năm trước chưa xuất khẩu hết chuyển sang năm nay khá lớn. Sản lượng ngô vụ đông xuân tăng 12,1% so với cùng kỳ năm trước. Đó là chưa kể lượng lúa mỳ trong 7 tháng đầu năm nhập khẩu đã lên đến gần 1,4 triệu tấn (tăng gần 600.000 tấn).

Tổng hợp các yếu tố trên thì cung lương thực năm nay có thể tăng 1,5 triệu tấn (quy gạo) và lượng gạo xuất khẩu năm nay có thể đưa lên 6,5 triệu tấn cũng còn hơi thấp, mà có thể đưa lên 7 triệu tấn, để vừa tiêu thụ cho nông dân, vừa bù đắp thiệt thòi giảm giá lương thực liên tục 5 tháng vừa qua. Lượng lương thực tiêu dùng do dân số tăng, các nhu cầu sản xuất tăng, thì cung đã cao hơn cầu ở mức trên 1 triệu tấn.

Để trả lời câu hỏi thứ hai, cần dự báo được giá lương thực trên thị trường thế giới. Giá lúa mỳ đã tăng khá cao sau khi Nga cấm xuất khẩu ngũ cốc. Giá lương thực tại Trung Quốc khá cao, lượng nhập tiểu ngạch ước tính đạt khoảng 600 nghìn tấn và theo dự báo có thể lên đến 1 triệu tấn.

Do cây lương thực thường trồng ngắn ngày, nên các nước cũng nhanh chóng có thể khắc phục được. Đó là chưa kể kho dự trữ khổng lồ của Thái Lan cũng sẽ sẵn sàng tung ra khi được giá. Vì vậy, cần đẩy nhanh hơn tiến độ xuất khẩu gạo để tranh thủ giá còn cao.

Minh Huệ