Tín dụng đen: Rủi ro nhưng khó dập

Khi doanh nghiệp chưa tiếp cận được với tín dụng ngân hàng, thì tín dụng đen còn có đất phát triển.

Nở rộ các dịch vụ vay nóng

Không phải ai cũng có thể vay ngân hàng một số vốn lớn nên các dịch vụ cho vay nóng ngày càng nở rộ với nhiều tên gọi “chuyên nghiệp”: dịch vụ cho thuê tài chính, tư vấn hỗ trợ tài chính...

Trên mạng internet, nhiều lời mời chào hấp dẫn: cho vay không cần tài sản bảo đảm, không cần tín chấp của công ty, vay nhanh, giải ngân nhanh đặc biệt quý khách hàng không phải bỏ ra một khoản chi phí nào trong khi làm thủ tục hồ sơ. Tuy nhiên lãi suất được quảng cáo ở đây lên tới 5-6%/tháng.

Một số trung tâm mời chào: Số tiền vay tối đa có thể lên đến 6 - 9 lần tổng thu nhập tháng, mức vay thấp nhất là 10 triệu và có thể lên đến 1 tỷ đồng. Số tiền vay của quý khách phụ thuộc vào mức thu nhập hàng tháng.

Ngay dưới những thông tin quảng cáo là phản hồi của khách hàng. Người vay 10 triệu, người vay 30, thậm chí người vay 500 triệu đồng.

Theo số điện thoại liên lạc ghi trên trang quảng cáo, NTNN đã trao đổi với một khách hàng đề nghị vay 500 triệu đồng. Anh này cho biết: Tôi cần vốn để mua căn hộ. Trước mắt tôi cần đóng 30% cho chủ đầu tư nên phải vay gấp. Chỉ cần nộp vốn lần đầu là tôi bán ngay nên chấp nhận lãi suất 4,5%/tháng.

Công chức, cán bộ cũng tham gia tín dụng đen

Chị Nguyễn Thị Hoa ở Cầu Giấy (Hà Nội) là cán bộ của ngành tư pháp. Tuy nhiên nhiều tháng nay, chị kiêm thêm việc mới là huy động vốn cho một người bạn đầu tư vào bất động sản. Anh em bạn bè có tiền nhàn rỗi, lập tức chị kêu gọi huy động ngay.

Chị cho biết: Bạn tôi kinh doanh bất động sản. Tôi cho vay với lãi suất 5%/tháng, trả lãi đầu tháng. Kiếm ăn cũng được nên tôi huy động thêm vốn của anh em đổ vào đó. Cứ 100 triệu, mỗi tháng mình hưởng chênh lệch 2-3 triệu đồng. Ngoài VND, USD hay vàng cũng đều được hưởng lãi suất đó.

Theo lời chị Hoa, thời của bất động sản nên dù có phải vay lãi 5-7% tháng nhưng chỉ cần trúng 1-2 dự án, số tiền lãi các ông bà trùm bất động sản thu về còn cao gấp chục, thậm chí gấp trăm lần số tiền lãi họ phải trả. Do vậy, chị yên tâm huy động vốn nhàn rỗi của mọi người để cho vay lại. Hiện số tiền chị “đổ” vào cho người bạn buôn bất động sản đã lên tới gần 6 tỷ đồng.

Trần Hương Lan là một trong những người cung cấp tiền cho chị Hoa để hưởng lãi cao. Vợ chồng Lan vừa bán căn hộ với giá 1,6 tỷ đồng. Chị mua một căn hộ khác nhỏ hơn và dư ra được 600 triệu đồng. 600 triệu đó Lan “thả” cho Hoa để hưởng lãi cao. Bản thân Lan lại đi vay vốn ngân hàng để mua xe ô tô. Chị tính toán: vay ngân hàng trả góp mỗi tháng 15 triệu đồng. Trong khi đó, với 600 triệu cho vay nóng, mỗi tháng tôi có 30 triệu đồng.

Cảnh giác với tín dụng nóng

Ông Đào Minh Tuấn - Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Vietcombank cho hay, việc "nở rộ" các hình thức cho vay tín dụng nóng, vay qua Internet là do nhu cầu về vốn của cá nhân và doanh nghiệp quá lớn, mà các tổ chức tín dụng chưa đáp ứng kịp do nhiều lý do.

Các chuyên gia tài chính phân tích, phần lớn khách hàng tham gia tín dụng đen không thể nào tiếp cận được nguồn vốn từ ngân hàng vì trong hồ sơ của họ không có chút cơ sở nào để ngân hàng tin tưởng. Thậm chí, tín dụng đen tăng lên còn do doanh nghiệp vay để đảo nợ ngân hàng. Không ít trường hợp vay chợ đen với lãi suất 4,5%/tháng, kỳ hạn một vài tháng để trả cho ngân hàng. Và khi vay được nợ mới, họ dùng khoản tiền này hoàn trả lại cho "chợ đen".

Theo ông Đào Minh Tuấn, với lãi suất cao như vậy, người vay phải chịu nhiều thiệt thòi và thậm chí cả người cho vay khó thẩm định kỹ đối tượng đi vay. Cả hai phải đối mặt với nhiều rủi ro về tài chính.

Thực tế, nhiều gia đình, thôn xóm xác xơ vì tín dụng đen. Nhiều người còn cho rằng đừng hy vọng tín dụng đen kết thúc trong nay mai bởi chừng nào con số 60% doanh nghiệp cả nước chưa tiếp cận được tín dụng ngân hàng thì “chợ đen” vẫn còn. Và đó là vấn đề lớn của thị trường tín dụng Việt Nam.

Xuân Mai