Xuất khẩu tôm sang Nhật giảm vì chất cấm mới

Mới đây, Bộ Y tế Nhật Bản vừa nâng tần suất kiểm tra về chỉ tiêu kháng sinh Ethoxyquin trong tôm nhập khẩu từ Việt Nam (VN) lên 30% sau khi phát hiện có 1 lô hàng bị nhiễm chất này. Việc kiểm tra có thể sẽ tăng lên 100% nếu phía Nhật phát hiện thêm 2 lô hàng nữa bị nhiễm và sau đó là cấm nhập tôm VN.

Các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu tôm sang Nhật hiện rất lo lắng vì tiêu chuẩn Ethoxyquin này. Ông Trương Đình Hòe -Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, Ethoxyquin đang được sử dụng khá phổ biến, làm chất chống oxy hóa trong sản xuất thức ăn nuôi tôm của VN. Nhiều nước trên thế giới và cả Nhật đều sử dụng chất này trong thức ăn thủy sản. Không giống như các chất bị cảnh báo khác, chất Ethoxyquin không ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Do đó, việc cảnh báo của Nhật đã gây bất ngờ cho cả ngành thủy sản.

Bộ Y tế Nhật Bản quy định, các lô tôm của VN không được vượt mức 0,01 ppm. Đây được xem là mức ngặt nghèo nhất vì Ủy ban Luật Thực phẩm quốc tế (CODEX) quy định đến 0,5 ppm. Tại Nhật, Ethoxyquin được phép sử dụng ở mức tối đa 150 ppm trong thức ăn cho tôm và 100 ppm trong thức ăn cho cá biển. EU quy định 0,15 ppm. Ngay cả thị trường khó tính như Mỹ mà vẫn chấp nhận mức 0,075 ppm.

Ngoài ra đây còn là một quy định đầy bất công cho các DN thủy sản VN. Bởi theo tìm hiểu của VASEP, hiện phía Nhật Bản chỉ áp dụng kiểm tra Ethoxyquin đối với tôm VN, trong khi không thực hiện đối với tôm nhập khẩu từ các thị trường khác.

Ông Hồ Quốc Lực - Chủ tịch Ủy ban Tôm thuộc VASEP cảnh báo tình trạng tôm nhiễm tạp chất bị các thị trường xuất khẩu trả về ngày càng tăng, đặc biệt là thị trường Nhật Bản. Theo thống kê của VASEP, trong năm qua riêng lượng hàng hóa bị trả về trị giá 30 triệu USD.

"Sau Trifluralin và Enrofloxacin, chúng ta đang có nguy cơ mất thị trường Nhật Bản, thị trường tiêu thụ tôm lớn nhất và cũng là thị trường bán có giá nhất của DN tôm VN vì chất cấm mới Ethoxyquin này" - ông Lực cảnh báo.

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến thủy sản Út Xi, cũng cho biết, sau khi có thông tin cảnh báo từ VASEP, DN đã phải giảm lô hàng xuất sang thị trường Nhật vì tôm tự nuôi đạt chuẩn nhưng số lượng ít, không đủ đáp ứng.

"Hiện chúng tôi cũng chỉ biết khuyến cáo DN cẩn trọng khi xuất khẩu qua thị trường Nhật và người dân ngưng cho tôm ăn một ngày trước khi thu hoạch để giảm tồn dư chất này trong tôm nguyên liệu. Bởi tuy vẫn cho phép sử dụng Ethoxyquin trong thức ăn thủy sản nhưng các nước đều chưa chú ý đến việc tôm hấp thu, đào thải chất này ra sao? Ngành thủy sản sẽ nhanh chóng nghiên cứu lại vấn đề này để có cách ứng phó thích hợp với tiêu chuẩn mới" - ông Hòe phân tích.

Ngọc Minh