Phân tích bất ngờ của chuyên gia Mỹ về khả năng Nga đưa quân vào Ukraine

Bất chấp cam kết của Tổng thống Vladimir Putin và Ngoại trưởng Sergei Lavrov rằng Nga không có ý định mở rộng lãnh thổ cũng như không có kế hoạch đưa quân tràn qua biên giới với Ukraine, Mỹ, phương Tây và Kiev vẫn không ngừng thấp thỏm về khả năng, Moscow sẽ ra lệnh cho quân đội tràn vào và giành quyền kiểm soát miền Đông Ukraine, tương tự như những gì từng diễn ra ở bán đảo Crimea.

Từ đó, Mỹ, phương Tây và Kiev liên tục yêu cầu Nga rút quân dọc biên giới với Ukraine. Ban đầu, phương Tây cáo buộc, Nga đã tập hợp một lực lượng lên tới từ 30.000 binh sĩ đến 220.000 binh sĩ dọc biên giới. Sau đó con số trên giảm mạnh xuống chỉ còn trong khoảng 50.000 – 80.000 quân.

Mới đây, ngày 4.4, lần đầu tiên Phó Thủ tướng Ukraine khẳng định, quân số của quân đội Nga dọc biên giới với Ukraine ước tính rơi vào khoảng 10.000-15.000 binh sĩ. Riêng ở Crimea, Nga hiện triển khai khoảng 22.000 binh sĩ.

Liệu với quân số như vậy, Nga đã đủ khả năng đưa quân vào và giữ quyền kiểm soát Ukraine, đặc biệt là trong bối cảnh họ sẽ phải đối mặt với sự kháng cự từ bên trong nước này.

Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Rutgers ở Newark, Mỹ đồng thời cũng là một chuyên gia về Liên Xô, Ukraine và Nga, Alexander J. Motyl đã phân tích các số liệu để giải đáp câu hỏi trên.

Phân tích của Giáo sư Alexander J. Motyl dựa trên một nghiên cứu năm 2008 của Thiếu tá Lục quân Mỹ Glenn E. Kozelka về quy mô quân đội cần triển khai để tương quan với quy mô dân số. Theo nghiên cứu của Thiếu tá Glenn E. Kozelka, càng triển khai quân số sát với tỷ lệ 20 quân nhân/1.000 dân thì khả năng giành được chiến thắng ngày càng lớn hơn.

Đồng thời, phân tích của Giáo sư Alexander J. Motyl cũng dẫn một nghiên cứu năm 1995 của Tập đoàn RAND về mật độ quân đội/nghìn dân dựa trên 3 mức độ bạo lực hoặc cường độ đe dọa.

- Bạo lực cấp thấp (triển khai các hoạt động khống chế, kiểm soát ) nên có mật độ từ 1-4 sĩ quan/1.000 dân. Trong trường hợp Ukraine, Giáo sư Alexander J. Motyl áp dụng mức độ cao nhất với 4 sĩ quan Nga /1.000 dân.

- Bạo lực trung bình (tình trạng bất ổn dân sự) : 5-10 sĩ quan/1.000 dân. (sẽ áp dụng mức độ cao nhất với 10 sĩ quan Nga /1.000 dân).

- Bạo lực nghiêm trọng (tình trạng nổi loạn): trên 10 sĩ quan/1.000 dân. (áp dụng kết quả nghiên cứu của Thiếu tá Glenn E. Kozelka, triển khai 20 quân nhân Nga/1.000 dân, trong đó khu vực tiềm năng là thủ đô Kiev và các tỉnh phía Tây Ukraine)

Từ đó, kết quả phân tích của Giáo sư Alexander J. Motyl như sau:

Khu vực	Dân số (số liệu năm 2012)	Bạo lực cấp thấp (4 quân nhân/1.000 dân)	Bạo lực trung bình (10 quân nhân /1.000 dân)	Bạo lực nghiêm trọng (20 quân nhân/1.000 dân)
Donetsk	4.403.178	17.612	44.031	88.062
Luhansk	2.272.676	9.090	22.726	45.452
Tổng		26.702	66.757	133.514
Kharkov	2.742.180	Ít khả năng nên không ước tính	27.421	54.842
Kherson	1.083.367	Không ước tính	10.833	21.666
Mykolaiv	1.178.223	Không ước tính	11.782	23.564
Odessa	2.388.297	Không ước tính	23.882	47.764
Zaporizhzhia	1.791.668	Không ước tính	17.916	35.832
Tổng			91.834	183.668
Kiev	4.533.816	Không ước tính	Không ước tính	90.676

(Bảng này không đầy đủ tất cả các khu vực của Ukraine)

Như vậy, để kiểm soát được Donetsk và Luhansk, Nga cần triển khai quân số trong khoảng 26.702 - 133.514 binh sĩ.

Nếu muốn giành quyền kiểm soát tất cả 7 tỉnh miền Đông Nam Ukraine, Nga sẽ cần từ 118.536 quân tới 317.182 quân. Nếu muốn lấy Kiev, Nga cần huy động khoảng 90.676 quân nhân.

Đặc biệt, dựa trên các số liệu trên, Giáo sư Alexander J. Motyl ước tính, nếu Nga quyết kiểm soát toàn bộ Ukraine, họ cần tổng cộng từ 667.123 quân đến 865.769 quân.

Trong khi đó, theo ước tính của Mỹ, phương Tây cũng như Kiev, nếu hiện tại quân Nga ở dọc biên giới Ukraine rơi vào khoảng 50.000-80.000 quân, họ chỉ có khả năng kiểm soát Donetsk và Luhansk chứ không có khả năng kiểm soát vùng Đông Nam rộng lớn của Ukraine.

Khi Phó Thủ tướng Ukraine khẳng định, quân số của quân đội Nga dọc biên giới với Ukraine ước tính rơi vào khoảng 10.000-15.000 binh sĩ, khả năng Nga đưa quân tràn qua biên giới, kiểm soát Đông Ukraine theo Giáo sư Alexander J. Motyl là rất thấp.