Đàm phán về hạt nhân Iran thất bại

Trên thực tế, bất đồng giữa Iran và 6 cường quốc thế giới gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga, Pháp, Anh và Đức (hay gọi là P5+1) nằm trong chính mục đích theo đuổi của cả hai bên trước và trong cuộc đàm phán.

Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran Saeed Jalili tổ chức họp báo tại Mátxcơva.

Trong khi Iran kêu gọi cộng đồng quốc tế công nhận quyền theo đuổi năng lượng hạt nhân của nước này vì mục đích hòa bình, thì Mỹ, phương Tây và Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) yêu cầu chính quyền Tehran chấm dứt hoàn toàn chương trình hạt nhân.

Tehran không đồng ý với kiến nghị của phương Tây và cho rằng Tehran sẽ tiếp tục bảo vệ các quyền sản xuất năng lượng hạt nhân của mình và kêu gọi phương Tây công nhận thực tế rằng Iran sẽ không từ bỏ quyền này.

Cuộc gặp ở Nga là nỗ lực mới nhất để giải quyết bất đồng dựa trên đối thoại. Sau 2 ngày gặp, tối 19.6, Cao ủy đối ngoại của Liên minh châu Âu - bà Catherine Ashton tuyên bố: "Hai bên vẫn có những khoảng cách lớn về quan điểm”, dù 2 bên đã trao đổi rất thẳng thắn.

Phát biểu với các phóng viên sau 2 ngày đàm phán tại Mátxcơva, Ủy viên phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), Catherin Ashton, cho biết hai bên vẫn còn những bất đồng lớn và chỉ nhất trí tổ chức một cuộc gặp ở cấp chuyên viên vào ngày 3.7 tới ở thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo các chuyên gia, mặc dù hai bên chưa khai thông được bất đồng, nhưng ít nhất các cuộc đàm phán này đã không bị đổ vỡ hoàn toàn. Nếu đàm phán thất bại, các thị trường tài chính có thể bị ảnh hưởng bởi nỗi lo sợ xảy ra chiến tranh, giá dầu tăng cao bởi Israel đe dọa tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran và ngăn cản Tehran chế tạo bom nguyên tử.

Việc không đạt được một thỏa thuận đã khiến Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa ở Mỹ, Mark Kirk, đồng tác giả của các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran, ra lời kêu gọi Quốc hội Mỹ nên ngay lập tức bàn tới một dự luật cuối cùng trừng phạt Iran, để có thể trình lên Tổng thống vào tháng 7 tới. Trong khi đó, Trita Parsi - Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Mỹ-Iran cho rằng không ai ngạc nhiên về việc đàm phán thất bại và nói thêm rằng đây là "sai lầm tai hại cho tất cả các bên".

Trọng Vũ