Khốn khổ sống cùng nguồn nước ô nhiễm bên khe Xì Vàng

Nguồn nước ô nhiễm

Từ cầu treo xã Châu Khê nhìn sang địa bàn xã Cam Lâm, nơi khe Xì Vàng đổ ra sông Lam, người đi đường dễ dàng nhận thấy một dòng nước đặc quánh màu bùn đất. Đến khu vực bản Cam (cách trung tâm xã gần 10km) mới thấy được nỗi vất vả, cực nhọc của người dân nơi đây, khi nguồn nước khe Xì Vàng bị ô nhiễm nặng do việc khai thác vàng sa khoáng ở vùng thượng nguồn.

Người dân bản Cam phải đào hố bên khe Xì Vàng để lấy nước thẩm thấu phục vụ sinh hoạt.

Ngồi trầm ngâm bên bờ suối, ông Vi Văn Kim (70 tuổi) không giấu được bức xúc: "Từ hàng chục năm nay, nước khe Xì Vàng luôn trong xanh, kể cả mùa mưa lũ. Vậy mà 3 năm lại đây, việc khai thác vàng ở địa bàn xã Bình Chuẩn đã khiến nguồn nước đặc quánh, dân bản phải đi tìm những mạch nước nhỏ để lấy nước về dùng. Nước mạch không đủ, phải đào hố bên suối Xì Vàng để lấy nước thẩm thấu".

Gần đó, anh Vi Đình Quân đang lấy nước từ một cái hố nhỏ. Vừa lấy nước, anh Quân vừa nói chuyện với khách: "Đi vào rừng lấy nước mạch thì xa, không có nhiều thời gian, mọi người lại tranh giành nên phải ra đây đào hố lấy nước thẩm thấu. Nghe nói, nguồn nước thải từ các bãi khai thác vàng sa khoáng ô nhiễm lắm. Nước đục đã đành, lại có các chất dầu mỡ, hoá chất dùng để xử lý vàng nên rất độc hại. Biết vậy nhưng thật sự không có cách nào khác".

Người lở loét, trâu bò chết...

Thiếu nguồn nước sạch sinh hoạt, người dân bản Cam đang phải đối mặt với nguy cơ dịch bệnh. Chúng tôi tìm đến nhà ông Quang Văn Lịch - Bí thư Chi bộ bản Cam. Mời chúng tôi bát nước chè xanh nổi đầy váng và dưới đáy chứa đầy cặn, ông Lịch phân trần: "Từ ngày phải đào hố bên suối lấy nước thẩm thấu, bát nước chè xanh nhạt hơn, lại chứa đầy váng và cặn như thế này".

Ông còn cho biết thêm, từ ngày nước khe Xì Vàng chuyển sang màu đục, số lượng người mắc mệnh ngoài da ở đây tăng vọt. Hễ có việc phải lội xuống nước là vài ngày sau nổi mẩn ngứa và lở loét. Một số công nhân đang thi công đập thủy lợi trong địa bàn bản Cam cũng khẳng định việc bị mẩn ngứa, lở loét khi phải tiếp xúc với nguồn nước khe Xì Vàng là hoàn toàn chính xác. Ông Quàng Văn Lịch cho biết, từ năm ngoái đến nay có khoảng 3-4 trường hợp trâu khát, uống nước khe Xì Vàng rồi lăn đùng ra chết.

Đem vấn đề này trao đổi với anh Kha Văn Sơn - Phó Chủ tịch UBND xã Cam Lâm, anh cho biết: Việc ô nhiễm nguồn nước khe Xì Vàng ảnh hưởng đến đời sống người dân bản Cống, bản Cai, đặc biệt là bản Cam đã từ 3 năm nay. Nguyên nhân là do khai thác vàng sa khoáng ở địa bàn xã Bình Chuẩn. Xã đã có văn bản đề xuất lên cấp trên và tại các cuộc tiếp xúc cử tri, các cuộc họp hội đồng đều đã được đem ra bàn bạc nhưng vẫn chưa có cách giải quyết. Rất mong huyện sớm giải quyết triệt để, để trả lại dòng nước trong xanh cho khe Xì Vàng.

Công Kiên