Một tờ báo đã làm một cuộc khảo sát ngoài chợ và nhận thấy rằng giá cả hàng hóa thiết yếu đang tiếp tục giảm trong bối cảnh chung là sự giảm giá và tồn kho trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế: Giá gạo giảm. Giá thịt giảm. Giá cá giảm. Giá rau xanh thậm chí giảm tới 1/3, tức 30%. Và cái giảm quan trọng nhất: Sức mua- cho dù mùa suy thoái năm nay ghi nhận những hình thức khuyến mại vô tiền khoáng hậu. Chẳng hạn cho “mượn tivi xem euro”, sau đó thấy thích thì mua...
Sự giảm giá và “suy thoái sức mua” cũng đang cho thấy rằng sau một thời gian dài “thắt dây chuối” vì lạm phát, người dân giờ đây “đã cạn tiền”. Thế nên, nạn nhân khốn khổ nhất không gì khác, chính là đồng tiền trong túi người dân. Đồng tiền y như một con rối, bị giật giây bởi giá cả. Khi lạm phát tăng cao, giá cả “ở trên trời” thì của cải xã hội bị bào mòn, đồng tiền ngày càng “mỏng” về giá trị sức mua.
Ngay sau lạm phát lại là giảm phát. Đó là khi dân không còn tiền. Đó là lúc họ rơi vào “chuỗi thoái hóa”: Giảm tổng cầu- giảm giá cả - nợ xấu - vỡ nợ - đình trệ - giảm thu nhập - thất nghiệp - tái nghèo- và... giảm tổng cầu. Chuỗi thoái hóa này chỉ dừng lại khi mà tổng cầu tăng. Và từ cái hố suy thoái, đồng tiền từ túi người dân rơi sang một cái hố khác khi lạm phát “quay trở lại”.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh phát biểu: “Không có gì chứng minh kinh tế đã qua đáy khó khăn”. Bởi đơn giản: Với những gì đang diễn ra, chưa thấy đâu là đáy. Còn TS Quách Mạnh Hào bàn chuyện ngoài “vấn đề thuần túy kinh tế” là yếu tố tâm lý: “Sợ lạm phát quá mức dẫn tới thắt chặt quá mức”. Và bây giờ “nếu chúng ta sợ giảm phát, suy thoái quá mức thì chúng ta có thể sẽ lại mở rộng quá mức. Sai lầm thường lặp lại từ tâm lý sợ”...
Trong khi đó, nhiều dự án đang được tái khởi động, dù nền kinh tế vẫn đang gặp khó khăn. Tất nhiên, đây là dự án được làm bằng tiền thuế của dân, những người đã không còn tiền để tạo ra cái gọi là “sức mua”.
Đào Tuấn