Xe tăng Merkava: Trụ cột của lục quân Israel

Nếu như các chiến lược gia phương Tây ngày càng xem nhẹ vai trò của xe tăng trong chiến tranh hiện đại thì cuộc đối đầu giữa Israel với khối Arab đang vớt vát phần nào vị thế của cỗ máy chiến tranh này.

Một chiếc Merkava khai hỏa.

Một trong những quan điểm cơ bản của học thuyết quân sự Israel là “đảm bảo giành chiến thắng trong cuộc chiến tranh thông thường, quy mô lớn có sự tham gia của các binh đoàn xe tăng và không quân được trang bị vũ khí hiện đại nhất”.

Thái độ coi trọng sức mạnh tăng – thiết giáp này hình thành từ thực tế chiến trường. Trong đó, lực lượng xe tăng là “xương sống” của các cuộc tiến công đối phó với “chiến tranh bạo loạn”-một hình thái xung đột mà đối phương phân tán, ẩn nấp ở các khu dân cư đông đúc.

Để tự tin vạch ra sách lược trên, Israel dựa hoàn toàn dòng xe tăng Merkava, (trong tiếng Hebrew có nghĩa là “chiến mã xa”), với công đầu thuộc về Thiếu tướng Israel Tal. Ông chính là chỉ huy lực lượng tăng- thiết giáp trong các cuộc chiến giành độc lập, cuộc chiến Sinai, cuộc chiến 6 ngày và cuộc chiến Yom Kippur. 

Tới nay, dòng xe tăng Merkava đã phát triển tới 4 thế hệ.

Sau cuộc chiến Yom Kippur (năm 1973) giữa Israel và các nước Ai Cập, Syria, Iraq và Jordan.., giới quân sự Israel nhận thức rằng không thể chiến thắng trong chiến tranh tiêu hao và đặt ra yêu cầu quân đội phải có loại xe tăng mới đảm bảo khả năng sống còn cao cho kíp xe.

Cùng với yêu cầu đó, bài học cay đắng từ việc bị “đồng minh” chơi khăm thúc đẩy Israel quyết tâm chế tạo loại xe tăng của riêng mình. (Israel từng hợp tác với một quốc gia châu Âu để chế tạo xe tăng Chie... nhưng sau đó, vì lý do địa chính trị, quốc gia đó đã không bán loại xe tăng cho họ).

Dưới sự chỉ đạo của của Ông thiết giáp (biệt danh của tướng Israel Tal), chiếc Merkava đầu tiên đã chính thức biên chế trong quân đội vào năm 1979 và tham chiến lần đầu trong chiến dịch “Hòa bình cho Galilee” (năm 1982).

An toàn, an toàn hơn nữa

Tới nay, dòng xe tăng Merkava đã phát triển tới 4 thế hệ, với nhiều biến thể không phải là xe tăng như pháo tự hành, xe chiến đấu bộ binh, xe cứu kéo… Thế nhưng “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt trong các thiết kế của "gia đình" Merkava luôn là tiêu chí đảm bảo sự an toàn cao nhất cho kíp xe.

Một cỗ xe tăng Merkava được lắp thêm cơ cấu rà phá mìn.

Điều này có thể dễ dàng nhận ra ở tháp pháo của tất cả các thế hệ xe tăng Merkava với thiết kế hình chỏm cầu nhằm giảm sức phá hủy của các vũ khí chống tăng.

Không chỉ vậy, Merkava là một trong những dòng xe tăng hiếm hoi đặt động cơ ở phía trước để làm tăng khả năng sống còn của kíp xe trong trường hợp xe bị bắn trúng.

Xe được thiết kế các cửa thoát hiểm dành riêng cho trưởng xe, lái xe, người nạp đạn. Còn pháo thủ, họ có thể chọn bất kỳ các cửa kể trên thoát thân.

Nhà sản xuất còn tính toán nếu bớt đi 12 viên đạn pháo có thể đủ chỗ trú ẩn cho 6 binh sĩ nữa. Như vậy, không chỉ kíp xe mà cả lính tùng thiết cũng sẽ được an toàn hơn.

Từ chiếc Merkava II, tháp pháo còn bố trí diềm xích, treo các bi sắt nặng trông diêm dúa nhưng lại có tác dụng giảm tổn thương cho xe khi bị rocket chống tăng bắn từ phía sau.

Tháp pháo Merkava với các diềm sắt chống rocket.

Ở chiếc Merkava IV, xe được trang bị hệ thống phòng thủ chủ động Rafael Trophy có 4 radar bố trí quanh thân, cung cấp tầm bao quát theo góc cầu 360 độ (thực tế là bán cầu trên), chống lại các mối nguy đến từ các loại tên lửa chống tăng.

Hiện nay, trên thế giới cũng mới chỉ có xe tăng T-80 của Nga trang bị hệ thống tương tự là Arena. Tuy nhiên, Trophy được đánh giá là có tính năng vượt trội hơn.

Bài tiếp: Xe tăng Merkava IV: "Vua chiến trường" của Israel

Minh Châu