Cam kết ổn định lãi suất 15% trong vòng 1 năm

Tham dự buổi đối thoại giữa 100 doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội với ngân hàng được tổ chức sáng 20.7, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình vừa đồng thời giải đáp thắc mắc nhưng cũng là người “cầm cân nảy mực” giải quyết những bất đồng giữa ngân hàng thương mại và doanh nghiệp.

Không cứu mọi doanh nghiệp

Theo phản ánh của lãnh đạo các doanh nghiệp tại buổi đối thoại, dù đã có chỉ đạo của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng tiếp cận được với lãi suất dưới 15%/năm. Ngân hàng chỉ gật đầu giảm lãi suất với doanh nghiệp “khỏe”, chứ không giảm đồng loạt như chỉ thị.

Theo Thống đốc NHNN, có nhiều điều kiện thuận lợi để duy trì mức lãi suất 15% trong vòng 1 năm.

Giải đáp thắc mắc của doanh nghiệp, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, hệ thống ngân hàng đang tìm mọi cách tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn nhưng “không thể bằng mọi giá cứu mọi doanh nghiệp được”. Để đảm bảo tăng trưởng kinh tế vững bền, bên cạnh các giải pháp tháo gỡ khó khăn trước mắt cho doanh nghiệp, bản thân các doanh nghiệp và ngân hàng phải tái cấu trúc. Doanh nghiệp nào có điều kiện phát triển tốt, hiệu quả kinh doanh tốt thì vốn của ngân hàng sẽ tập trung vào đó, có như vậy mới tạo ra động lực cho nền kinh tế.

Cùng với khó khăn về lãi suất, một số doanh nghiệp phản ánh cơ chế tiếp cận vốn rất khó khăn, giữa ngân hàng và doanh nghiệp đang không có sự tin tưởng lẫn nhau…

Tổng giám đốc một doanh nghiệp vừa và nhỏ đang là khách hàng của Eximbank, SHB cho biết: “Doanh nghiệp tôi là khách hàng 11 năm của các ngân hàng khác nhau, chưa trả nợ chậm một ngày nào, có sổ đỏ và hàng hóa thế chấp đàng hoàng, lại chỉ hoạt động trong lĩnh vực được khuyến khích như làm đường nông thôn, xây cầu Vĩnh Tuy, Vĩnh Thụy…

“Vậy mà, mấy tháng nay, thủ tục vay vốn tại Vietinbank Chi nhánh Hà Nội vẫn “giậm chân tại chỗ”. Doanh nghiệp “sạch” như tôi còn khó như vậy, thử hỏi các doanh nghiệp gặp khó khăn thì sao vay được?”. Thống đốc NHNN chỉ đạo ngay “2 ngày nữa lãnh đạo Vietinbank đang có mặt tại buổi đối thoại này phải có trả lời cho doanh nghiệp có được vay vốn hay không”.

Ông gợi ý: “Hiện tại các ngân hàng cạnh tranh nhau rất quyết liệt, nếu ngân hàng này không tạo điều kiện, thì doanh nghiệp nên chuyển sang ngân hàng khác”.

Thống đốc cũng xác nhận thực tế là có tình trạng doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận vốn vay ngân hàng. Tuy nhiên, đây cũng là điều dễ hiểu, bởi 5 năm trở lại đây tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng là 33%, nhưng đến năm 2011 chỉ tăng có 14% và 6 tháng đầu năm nay mới chỉ tăng trưởng 0,16%. Ngân hàng gặp khó, đương nhiên doanh nghiệp sẽ khó khăn hơn trong việc tiếp cận vốn.

Khó xử phạt ngân hàng

Bà Thu Hà - Tổng Giám đốc một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực máy móc và thiết bị xây dựng đã “xin hỏi thẳng” Thống đốc vấn đề đang là bức xúc của hầu hết các doanh nghiệp: “Thứ nhất, lãi suất nếu được hạ xuống 15% như chỉ đạo thì sẽ được duy trì trong bao lâu? Bởi thực tế cuối năm 2009, ngân hàng cũng hạ lãi suất cho vay xuống 8-9% nhưng đến đầu năm 2010 và 2011 lại tăng lên tới 24%. Các doanh nghiệp trước đó đi vay mua máy móc, thiết bị đã “chết dở” vì tiền làm ra không đủ trả lãi ngân hàng nói gì đến lãi, lời” - bà Hà nói.

Trả lời câu hỏi này, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cam kết lãi suất sẽ ổn định ở mức 15%/năm, và cố gắng xuống thấp hơn, trong ít nhất 1 năm để các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch kinh doanh. Thống đốc cho rằng, thời gian qua hệ thống ngân hàng đã quá sức khi gánh cả thị trường tiền tệ và thị trường vốn. Tuy nhiên, với mức lạm phát năm nay dự kiến khoảng 7-8% thì lãi suất vay 15% là hoàn toàn hợp lý. Đồng thời với chủ trương giữ lạm phát ổn định như vậy trong cả năm 2013 thì việc lãi suất 15% là có thể duy trì được.

Giám đốc Công ty Thép Bắc Việt kiêm Phó Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ TP.Hà Nội chất vấn về tính pháp lý trong chỉ đạo của Thống đốc về việc yêu cầu các NHTM hạ lãi suất khoản vay cũ về 15%. Thống đốc Bình cho biết: Hiện mới chỉ quy định trần lãi suất huy động còn chưa có quy định về trần lãi suất cho vay.

Vì vậy hạ trần lãi suất với khoản vay cũ xuống 15%/năm cũng chỉ là đề nghị của NHNN với các tổ chức tín dụng chứ không có căn cứ pháp lý nào để xử lý nếu ngân hàng không thực hiện. Chỉ đạo như vậy là để “thể hiện tinh thần trách nhiệm cũng như chia sẻ với nhau trong cuộc sống giữa ngân hàng và doanh nghiệp” - Thống đốc cho biết.

Phương Hà