Đặc phái viên về Syria từ chức: Hy vọng ngừng bắn tan vỡ

Sứ mệnh dang dở của ông Kofi Annan đã khiến những niềm hy vọng về sự hòa hợp dân tộc vốn dĩ đã rất mong manh giờ trở nên vỡ vụn.

“Nhiệm vụ bất khả thi” thất bại

Trong cuộc họp báo đêm 2.8, Đặc phái viên chung Liên Hợp Quốc và AL về vấn đề Syria, ông Kofi Annan đã lên tiếng chỉ trích "kiểu tiếp tục đổ lỗi trách nhiệm và bêu xấu nhau" trong Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ là một trong những lý do khiến ông quyết định từ chức.

Bạo lực leo thang khiến nhiều người Syria vô tội thiệt mạng.

Ông Annan nói rằng: “Sự quân sự hoá ngày càng gia tăng trong cuộc xung đột tại Syria và sự thiếu đoàn kết tại HĐBA LHQ đã làm thay đổi căn bản các điều kiện cho việc thực thi sứ mệnh của tôi một cách hiệu quả”. Ông Annan cũng nói thêm rằng các vấn đề càng trở nên phức tạp bởi sự bất đồng của cộng đồng quốc tế.

Nga và Trung Quốc đã 3 lần phủ quyết các dự thảo nghị quyết của HĐBA LHQ về Syria và phản đối bất kỳ hành động nào có thể được xem là sự thay đổi chế độ được áp đặt từ bên ngoài. Ông Annan cho biết, ông không loại trừ việc một ai đó sẽ phải đảm nhận sứ mệnh nhà trung gian hoà giải thay ông, nhưng cho rằng người kế nhiệm có thể phải chọn một con đường khác.

Khi được hỏi liệu ông nghĩ ai có thể sẽ thay thế mình, ông Annan trả lời: "Thế giới đầy những người điên khùng như tôi. Do đó đừng ngạc nhiên nếu Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon có thể tìm thấy ai đó có thể làm việc tốt hơn tôi. Có lẽ sẽ có những kế hoạch khác, cách tiếp cận khác có thể mang lại hiệu quả".

Ngoài ra, ông Annan cho biết, ông thất vọng trước sự thiếu tiến triển trong tiến trình hòa bình Syria và sẽ từ chức sau khi sự ủy thác hiện tại của ông mãn nhiệm vào ngày 31.8 tới. Ông Annan cho biết đã thông báo với LHQ và AL vào sáng cùng ngày về ý định không tiếp tục nhiệm kỳ thứ hai.

Lấy làm tiếc…

Ngay sau tuyên bố của ông Annan, Bộ Ngoại giao Syria ngày 2.8 cho biết Damascus lấy làm tiếc về quyết định từ chức của ông Annan, đồng thời cáo buộc các nước tìm cách gây bất ổn ở Syria đã ngăn cản và tiếp tục cản trở sứ mệnh hòa bình của ông Annan. Damascus cam kết với cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố nhằm khôi phục an ninh và ổn định, bảo vệ người dân nước mình.

Bộ Ngoại giao Syria khẳng định nước này vẫn tin rằng cách duy nhất để đưa Syria thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay là tiến hành đối thoại và hòa giải dân tộc mà không có bất cứ sự can thiệp nào của nước ngoài.

Trong khi đó, Nhà Trắng cho rằng việc từ chức của ông Annan cho thấy rõ việc Tổng thống Syria Bashar al-Assad không tuân thủ kế hoạch hòa bình được LHQ ủng hộ cũng như việc Nga và Trung Quốc không để ông Annan phải chịu trách nhiệm tại HĐBA LHQ. Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cho biết: "Dù đã cam kết trung thành với kế hoạch của ông Annan, Tổng thống Assad vẫn tiếp tục giết hại tàn bạo chính người dân của họ". Người phát ngôn cũng khẳng định Nhà Trắng vẫn tin ông Assad phải ra đi.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cho biết, Trung Quốc lấy làm tiếc song cũng hiểu quyết định của ông Annan. Trung Quốc bày tỏ sự cảm thông với những khó khăn mà ông Annan phải đối mặt trong việc đàm phán và tôn trọng quyết định của ông Annan. Người phát ngôn nói thêm rằng, Trung Quốc ủng hộ mọi đề xuất có thể giúp giải quyết vấn đề Syria một cách hòa bình, công bằng và phù hợp.

Niềm tin vỡ vụn

Ông Annan là tác giả của kế hoạch hoà bình 6 điểm cho Syria, nhằm chấm dứt bạo lực tại quốc gia Trung Đông này. Tuy nhiên, kế hoạch chưa bao giờ được tuân thủ đầy đủ bởi cả phe chính phủ và đối lập tại Syria và tiếng súng vẫn vang lên và máu vẫn không ngừng đổ ở Syria.

Ông Annan nhận nhiệm vụ hồi tháng 2 và kế hoạch ngừng bắn do ông soạn thảo chính thức có hiệu lực tại Syria từ giữa tháng 4. Ước tính khoảng 20.000 người đã chết kể từ khi các cuộc biểu tình phản đối chính phủ bùng phát ở Syria hồi tháng 3 năm ngoái. Hàng chục ngàn người đã phải chạy khỏi đất nước để tìm một chốn dung thân bình yên.

Đối với những người dân Syria vẫn còn giữ niềm tin về một sự hòa hợp dân tộc, kế hoạch hòa bình 6 điểm và sự hiện diện của ông Koffi Annan vẫn mang lại cho họ những niềm hy vọng nhất định. Tuy nhiên, sau tuyên bố nói trên, sự thất vọng như vỡ òa trên khuôn mặt người dân Syria.

Hạ Anh