Từ lâu, món chả cá Phan Thiết đã nổi tiếng và ấn tượng với khách du lịch gần xa. Sau mỗi chuyến du lịch đến nơi đây, món quà đầu tiên mà họ muốn mua biếu người thân, bạn bè không gì khác hơn là "cục chả cá".
Những người dân Phan Thiết chế biến món chả cá đặc sản này, với tiêu chí luôn đặt chất lượng và sự ưu ái của khách hàng lên hàng đầu, đảm bảo cung cấp món ăn tươi ngon và bổ dưỡng, không chất bảo quản, không hàn the và các phụ gia có hại cho sức khỏe. Chả cá Phan Thiết được làm từ những con cá biển tươi ngon nhất, như cá thu ảo, cá rựa, cá mối, cá thác lác…
Tuy ở đâu cũng có món chả cá nhưng mùi vị chả cá ở Phan Thiết là đặc sắc hơn cả. Điểm nhấn là độ ngọt và độ tươi của cá, góp phần tôn vinh nét văn hóa trong ẩm thực vùng miền Phan Thiết vừa độc đáo, vừa lạ miệng lại rất ngon, những đầu bếp khéo tay biến tấu những món ăn đa dạng từ sang trọng cầu kỳ cho đến những món ăn bình dị, dân dã, có thể đáp ứng mọi nhu cầu của thực khách nhưng quan trọng hơn cả là sự vui vẻ và hài lòng khi được thưởng thức những món ăn ngon miệng.
Có hai loại chả cá là chả cá chiên và chả cá hấp. Chả cá chiên thơm lừng, chả cá hấp ngọt đậm, mang lại hương vị khó quên khi rời xa thành phố xinh đẹp này. Làm chả cá không khó, nhưng mất khá nhiều công đoạn và đòi hỏi người chế biến phải có lòng kiên trì khi “quết” cá để miếng chả cá khi ăn đạt được đỉnh cao vừa dai vừa ngon.
Cá tươi rửa sạch, lóc hết xương, nạo lấy phần thịt cá. Cho hành, tiêu, các loại gia vị như đường, muối vào cối giã nhuyễn, sau đó cho phần thịt cá vào, giã liên tục cho đến khi thịt cá thật nhuyễn, cá giã càng kỹ thì miếng chả cá càng có độ dai ngon mà không cần bất cứ loại phụ gia hay chất bảo quản nào khác.
Phần nguyên liệu sau khi làm xong có thể cho thêm ít miếng mỡ lưng heo cho béo, được ép thành miếng như hình mặt trăng nhỏ, đem đi chiên hoặc hấp. Nếu là hấp thì khi gần chín, đập vào quả trứng gà để tạo màu vàng hấp dẫn trên bề mặt miếng chả cá và làm miếng chả cá hấp thơm hơn. Nước chấm chả cá với vị cay nồng của ớt cùng vị mặn của nước mắm Phan Thiết chính hiệu sẽ đem lại một hương vị đặc trưng.
Trong các loại chả thì chả cá thu Phan Thiết là ngon và lạ miệng nhất. Thịt của loại cá này đặc biệt rất dai được dùng để làm chả. Ăn một lần là nhớ mãi. Không như những loại chả thông thường khác, chả cá được làm từ những con cá thu mới đúng danh hiệu là đặc sản của vùng biển Phan Thiết.
Nguyên liệu chính để làm ra miếng chả là những con cá tươi, ngon nhất, được tuyển lựa kỹ lưỡng và quan trọng nhất là sản phẩm làm từ cá thu chứ không pha trộn bất cứ loại cá tạp nham nào khác. Chỉ cần ăn một miếng bạn sẽ cảm nhận ngay sự khác biệt với các loại chả cá khác.
Chả cá chấm với nước mắm chua ngọt ăn với dưa leo, cơm nóng thì ngon tuyệt, hoặc kẹp vào bánh mì cũng ngon hết ý. Chả cá có thể chế biến được nhiều món khác như bún chả cá, bánh canh chả cá.
Chả cá thu tuy hơi mắc tiền hơn song được nhiều người ưa chuộng bởi thịt cá thu nhiều nguồn đạm và chất béo... rất bổ dưỡng với sức khỏe, từ người già đến trẻ em. Nhất là dùng làm món cá viên chiên cho các bé thì chúng thích không gì bằng.
Ngoài chả cá thu còn có chả cá rựa, cá mối… Cá rựa xuất hiện quanh năm nhưng nhiều nhất vào mùa hè và mùa thu. Cá rựa to, lắm xương, không thích hợp với nhà có con nhỏ nhưng thịt cá dùng nguyên liệu làm chả thì rất ngon. Cá mối hầu như có quanh năm nhưng nhiều, ngon và béo nhất là khoảng tháng 9 âm lịch.
Cá mối sau khi được đánh vảy xong, xẻ bụng, bỏ sạch bộ lòng rồi rửa qua nước cho sạch. Sau đó sẽ nạo lấy thịt cá. Rồi đem ướp với tiêu, hành, muối, bột ngọt, đem xay nhuyễn hoặc giã nhuyễn bằng cối. Chả cá mối mặc dù “quết” kỹ cũng không thể dai bằng cá thu, cá rựa.
Tất cả các công đoạn làm nên món chả cá đều giống như nhau, nhưng chất lượng miếng chả cá ngon hay dở là tùy vào loại cá. Chả cá được hấp cách thủy, tránh cho nước trào lên, làm ướt và không đẹp màu chả.
Chả cá khi chiên cho dầu nhiều và nóng vừa phải để miếng chả cá chín vàng đều mới ngon. Mùi thơm của chả cá hòa quyện với gia vị tiêu, hành khi chiên hoặc hấp sẽ dậy lên một mùi vị “khó chịu” lan tỏa cả một gian bếp.
Người dân Phan Thiết rất tự hào về đặc sản quê hương mình, những du khách đã từng ưa chuộng món chả cá Phan Thiết rất mong những cơ sở chuyên làm món chả cá đặc sản, đừng vì chút lợi nhuận trước mắt không đáng gì mà đánh mất thương hiệu quê mình.