Những bước đi tự thân đầu tiên của robot chiến trường PackBot tại Afghanistan mới đây, dù chưa hoàn thiện nhưng đánh dấu một bước tiến lớn trong công nghệ chiến tranh tương lai, ở đó các cỗ máy tự động được vũ trang và trở thành lực lượng tham chiến đồng hành cùng người lính.
Việc chương trình mang tên "Thử thách robot" của Cơ quan phụ
trách các dự án quân sự tiên tiến Bộ quốc phòng Mỹ (DARPA) mới được khởi động, cùng
với yêu cầu từ Lầu Năm Góc xây dựng đội ngũ robot cứu hộ thảm họa, được xem là nỗ
lực tìm kiếm mô hình chiến binh tương lai.
Theo DARPA, chương trình này nhằm đánh giá các khả năng của
robot hoạt động trong các tình huống nguy hiểm cho con người được mô
phỏng lại, đặc
biệt là trong cứu trợ thảm họa.
Hình ảnh về chiến binh tương lai đang dần hiện rõ. (DARPA)
Một trong số đó, robot mang tên Pet-Proto của
DARPA, có khả năng di chuyển vượt qua hoặc đi vòng quanh các chướng ngại vật, sử
dụng "các khả năng bao gồm tự đưa ra quyết định, cơ động và khéo
léo".
Đi đầu trong lĩnh vực này, DARPA đã phân bổ tới 7 triệu USD trong tổng
số 2,8 tỷ ngân sách năm 2013 để nghiên cứu phát triển giao diện và thuật toán
cho phép người lính có thêm "bạn" chiến đấu là các cỗ máy bán tự động
di chuyển bằng hai chân và hoạt động đại diện cho người lính.
Các robot được con
người điều khiển hay còn được gọi là "chiến binh tương lai" này có thể
"dọn dẹp sạch sẽ" một căn phòng, "hỗ trợ tuần tra, canh gác và
dọn dẹp chiến trường". Các tiến bộ trong công nghệ cảm biến tiên tiến và
máy tính đang hỗ trợ các cỗ máy "thông minh" hơn có thể được lập
trình để bắn giết hoặc phá hủy.
Các robot hiện nay đang phục vụ trong chiến trường, mặc dù mới chỉ là
bán tự động nhưng đã bắt đầu xuất hiện trong các giả định chiến tranh tương
lai, trong đó, một nhóm robot hoạt động dưới sự điều hành của một người chỉ
huy.
Mục đích của công nghệ robot này là tìm kiếm và phát hiện
các mục tiêu
con người không hợp tác. Và như vậy, kịch bản chiến tranh tương lai sẽ
là các robot vũ trang, tự hoạt động, các cảm biến đặt trên xương sọ của
chúng có thể
"phát hiện hơi thở của con người và sóng radio phát ra từ nhịp đập của
tim
người".
Tháng 11.2012, PackBot - robot chiến trường của quân đội Mỹ được sử dụng nhiều
nhất tại Afghanistan
tới nay, cuối cùng đã có thể "tự mình bước đi những bước đầu tiên".
PackBot là
một trong số hơn 2.000 robot đang tham gia tác chiến tại quốc gia Nam Á bất ổn,
có chức năng rà quét bom mìn đã trở nên "thông minh" hơn với hàng
loạt cải tiến cho phép nó có thể tự di chuyển và rà phá bom, mìn trong một số
tình huống nhất định.
Mặc dù còn nhiều hạn chế, nhưng ví dụ như trong tình
huống khi mất liên lạc với người điều khiển, PackBot sẽ tự động quay về địa
điểm nhận được tín hiệu cuối cùng cũng giúp giảm nguy cơ thương vong cho người
lính.
Cho đến nay, hầu hết các ý tưởng về chiến binh robot mới chỉ dừng lại
ở mức sử dụng cho các công việc nguy hiểm mà chưa trực tiếp tham gia tác chiến.
Một phần nguyên nhân được cho là các nhà hoạch định chính sách và nghiên cứu
của Mỹ vẫn còn tranh cãi về cách thức sử dụng cũng như quy tắc liên quan đến robot chiến binh.
Những người ủng hộ các chiến binh này cho rằng chúng không có
cảm giác sợ hãi và căng thẳng, nguyên nhân thường xuyên dẫn tới sự hỗn loạn khiến
người lính quay súng vào bạn bè hoặc thái độ hung hãn xuất phát từ khát vọng
quyền lực hay trả thù.
Những bước đi đầu tiên
Tuy nhiên, những người phản đối thì lo ngại điều gì sẽ
xảy ra nếu một thế lực nào đó phát triển các robot chiến binh không tuân thủ
luật chiến tranh. Hiện giới hoạch định chính sách Mỹ và các chuyên gia kiểm
soát vũ khí, đã bắt đầu thảo luận về các tác động luật pháp và bản chất của công
nghệ thần kinh và rô bốt trong xung đột vũ trang.
Trên thực tế, quân đội Mỹ đã sử dụng một số robot bán tự động phục vụ
trực tiếp tác chiến. Một trong số chúng là robot cứu hỏa Shipboard Autonomous
Firefighting Robot (SAFFIR) với chức năng cứu hỏa trên tàu chiến.
SAFFIR được
thiết kế y hết như phiên bản Terminator (Kẻ hủy diệt) nhưng không có lớp da bao
phủ bên ngoài, trang bị cảm biến nhiệt, gas, camera thường và camera hồng ngoại
có thể nhìn xuyên màn khói với khung titan giúp di chuyển linh hoạt.
Robot cứu
thương Bear (Battlefield Extraction-Assist Robot) do Vecna Technologies sản
xuất dưới sự bảo trợ của Lục quân Mỹ, có thể vận chuyển các binh sỹ từ khu vực
chiến trường ra vùng an toàn, đang được nghiên cứu nâng cấp với các nhiệm vụ
phức tạp hơn như vận chuyển trang thiết bị.
"Chiến binh" robot chó.
Những hình ảnh đầu tiên về "chiến binh" robot chó được
DARPA công bố cho thấy chúng có khả năng chuyên chở trang thiết bị và đi theo
người lính bằng cách dùng "mắt" với các cảm biến có thể phân biệt cây
cối, đá hay con người.
Không những vậy, các chiến binh LS3 AlphaDog của Boston
Dynamics sản xuất này có thể thực hiện các mệnh lệnh phát ra từ miệng hoặc cử
chỉ của người chỉ huy.
LS3 AlphaDog, hoạt động linh hoạt và ít ồn ào hơn tiền
nhiệm của nó - BigDog - sẽ được tham gia thực tế diễn tập vào năm tới.