Nguyên nhân vì hồ đã bị ô nhiễm nghiêm trọng, nguồn nước đen sì, chỉ bèo tây, rau muống mới mọc được, còn sen thì hầu như vắng bóng. Nhiều người dân sống quanh hồ Tịnh Tâm vô tư xả rác bừa bãi xuống lòng hồ, đổ đất đá, vật liệu xây dựng ra xung quanh bờ hồ. Có rất nhiều cống nước thải sinh hoạt của người dân chưa qua xử lý chảy thẳng vào hồ.
Ở phía Bắc khu hồ có chợ Cầu Kho (phường Thuận Lộc, TP.Huế), tiểu thương vô tư vứt rác xuống lòng hồ, xả nước thải từ việc buôn bán thẳng ra hồ. Tất cả các loại rác thải từ vảy cá, lông gà cho đến bao nylon chuột chết… đầy rẫy quanh hồ.
Rác thải tràn xuống lòng hồ Tịnh Tâm.
Đáng nói hơn là dù quanh khu vực hồ có nhiều thùng rác nhưng ít khi người dân sống trong khu vực vứt rác vào thùng. Điều này cho thấy ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ di tích của người dân nơi đây kém.
Hồ Tịnh Tâm ngày nào xanh trong, thơm ngát hương sen thì giờ chỉ còn màu xanh của bèo tây, rau muống, bùn đất, rác thải và mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Người bị ảnh hưởng đầu tiên chính là những người dân sống quanh hồ, trong đó có những người vô ý thức, xả rác bừa bãi. Sau nữa là ảnh hưởng đến giá trị của di tích, khách tham quan…
Không cần một ý kiến của bất kỳ ai, cơ quan nào, chỉ cần nhìn vào thực tế mức độ ô nhiễm nghiêm trọng của hồ Tịnh Tâm đã nói lên tất cả sự thiếu ý thức của nhiều người dân và sự cần thiết vào cuộc kịp thời của các cấp chính quyền để phục hồi, bảo vệ di tích hồ Tịnh Tâm.