Vũ khí chống vệ tinh đã trở thành một
xu hướng phát triển vũ khí mới mà từ lâu rất nhiều quốc gia muốn sở hữu
nó. Tuy nhiên, trái với sự phát triển rầm rộ của các loại vũ khí khác,
vũ khí chống vệ tinh phát triển khá âm thầm bởi đây là một quân bài bí
mật.
Mặt khác, các chương trình phát triển
vũ khí chống vệ tinh luôn gặp phải sự phản đối của cộng đồng quốc tế.
Nhưng với tiềm năng to lớn của nó các cường quốc trên thế giới vẫn tìm
cách sở hữu nó. Sự kiện Mỹ tiêu diệt thành công một vệ tinh nhân tạo
bằng tên lửa chống vệ tinh ASM-135 ASAT vào năm 1985 đã chính thức khơi
mào cuộc đua “vũ khí không gian”.
Nhằm đáp trả chương trình ASM-135 ASAT
của Mỹ, Liên Xô đã phát triển một tên lửa chống vệ tinh phóng từ tiêm
kích đánh chặn nhanh nhất thế giới MiG-31 Foxhund (Chó săn cáo). Biến
thể sửa đổi này được chỉ định là MiG-31D.
Chương trình phát triển tên lửa chống
vệ tinh phóng từ tiêm kích MiG-31D gọi là Hệ thống Kontakt được phê
duyệt vào năm 1984. Các thành phần của hệ thống bao gồm trạm vô
tuyến-quang học phức tạp 45ZH6 trên mặt đất. Trạm mặt đất này được sử
dụng để đo một cách rất chính xác thông số của các vệ tinh ngoài quỹ
đạo.
Biến thể dùng cho chương trình tiêu diệt vệ tinh MiG-31D.
45ZH6 có thể sử dụng như một hệ thống
phòng thủ không gian, nó sẽ cung cấp thông số cho tiêm kích MiG-31D để
tiêu diệt vệ tinh. Hệ thống sử dụng tên lửa đánh chặn 79M6, đây là loại
tên lửa nhiên liệu rắn 3 giai đoạn. Nó có chiều dài gần 10 mét, đường
kính 740mm, trọng lượng phóng 4,5 tấn.
Tên lửa có thể tiêu diệt vệ tinh ở độ
cao từ 120-600km, giai đoạn 2 của chương trình sẽ tiêu diệt vệ tinh ở độ
cao tới 1.500km. Theo thiết kế, tiêm kích MiG-31D sẽ đưa tên lửa 79M6
lên độ cao từ 15-18km, sau đó MiG-31 sẽ thực hiện một động tác cơ động
và phóng tên lửa. Tên lửa có thời gian bay đến mục tiêu từ 100-380 giây,
nó được trang bị đầu đạn phân mảnh để tiêu diệt mục tiêu.
Theo bản thuyết minh thiết kế, MiG-31D
cùng tên lửa 79M6 có thể tiêu diệt 24 vệ tinh trong vòng 36 giờ đồng
hồ. Nếu thành công, Liên Xô sẽ sở hữu khả năng tiêu diệt vệ tinh hàng
đầu thế giới.
Biến thể MiG-31D chống vệ tinh mang số
hiệu 071 và 072 đã tiến hành các chuyến bay thử nghiệm vào năm 1987.
Tuy nhiên không có thử nghiệm với tên lửa được tiến hành. Chương trình
Kontakt bị đình chỉ vào năm 1989 trước khi phát triển đạt đến thử nghiệm
ban đầu.
Minh họa phương thức MiG-31D phóng tên lửa diệt vệ tinh 79M6.
Chương trình bị hủy bỏ là do sự khó
khăn về kinh tế khi Liên Xô sụp đổ. Tuy nhiên, năm 2009, Tư lệnh không
quân Nga tướng Alexander Nikolayevich Zelin xác nhận Nga đang hồi sinh
chương trình vũ khí không gian cùng mới tiêm kích đánh chặn MiG-31.
Kinh phí dành cho chương trình cũng đã
được phân bổ trong giai đoạn 2009-2010, quá trình phát triển của dự án
có thể đã được triển khai trong năm 2012. Mặc dù chương trình phát triển
tên lửa chống vệ tinh phóng từ MiG-31D của Nga chưa thành công nhưng
với tiềm lực quốc phòng hùng mạnh họ hoàn toàn có thể thành công với dự
án đầy tham vọng này