Tự chọn cách thoát nghèo

Đó là cách tiếp cận mới của Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2012-2015.

Người nghèo kinh niên vẫn tồn tại

Chỉ sau 1 mùa lũ khủng khiếp năm 2008 cộng với 2-3 vụ lạc mất mùa, chị Nguyễn Thị Quế ở xã Hương Điền (Vũ Quang, Hà Tĩnh) rơi vào diện hộ nghèo. Dù có sức khỏe nhưng do mùa màng thất bát, cộng với không tìm được việc làm, cả tháng nay chị phải đi đong gạo, mua thực phẩm chịu.

Nhiều người nghèo ở Thanh Hoá vẫn chưa được chủ động tiếp cận với dịch vụ giảm nghèo phù hợp.

Trên địa bàn xã Hương Điền, không ít người thuộc diện có sức khỏe nhưng nghèo như chị Quế và đương nhiên được hưởng các quyền lợi như: Có thẻ BHYT miễn phí, con cái được miễn học phí… Vì vậy, đã được “vào” diện nghèo, không ai muốn cố gắng để thoát nghèo nữa. Trong khi đó, 50% số hộ còn lại không thuộc diện nghèo nhưng đời sống còn khó khăn nên nhiều người không khỏi “tị nạnh” khi hầu như không được hưởng hỗ trợ gì.

Thực tế này diễn ra ở nhiều địa phương. Nhìn nhận vấn đề này, ông Nguyễn Trọng Đàm – Thứ trưởng Bộ LĐTBXH cho rằng, đó là một trong nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng nghèo kinh niên, tái nghèo và công tác giảm nghèo chưa mấy hiệu quả. Bên cạnh đó còn có các nguyên nhân nghèo kinh niên do ốm đau, tàn tật, già cả neo đơn...

Theo ông Đàm, với mỗi nguyên nhân cần có các chính sách tác động đặc thù. Chương trình quốc gia giảm nghèo đã tác động theo hướng đó. Chẳng hạn, thay vì tập trung các nguồn lực vào việc dạy nghề, tạo việc làm giảm nghèo cho nhiều đối tượng (bao gồm cả người nghèo và đối tượng yếu thế như người già, người khuyết tật…) như trước đây, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững sẽ ưu tiên dạy nghề, tạo việc làm cho các đối tượng nghèo trong độ tuổi lao động. Người nghèo sẽ được nâng cao năng lực, tập huấn về mọi mặt như dạy nghề, tạo việc làm, cải thiện an sinh.

Ông Ngô Trường Thi -Cục phó Cục Bảo trợ xã hội (Bộ LĐTBXH), Chánh Văn phòng điều phối Chương trình giảm nghèo quốc gia khẳng định: “Thời gian tới, với đối tượng người nghèo có sức lao động, chương trình sẽ tập trung vào việc nhân rộng mô hình sinh kế, xây dựng kinh tế, tăng việc làm tạo thu nhập”.

Trao quyền tự chủ, quan tâm tới người di cư

Theo ông Nguyễn Trọng Đàm - một trong những điểm mới đáng lưu ý nữa trong Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2012- 2015 chính là việc hướng tới trao quyền tự chủ cho người nghèo. Cụ thể, người nghèo và chính quyền địa phương sẽ được lựa chọn các loại hình, phương thức dịch vụ hỗ trợ phù hợp với bản thân và địa phương để thoát nghèo bền vững. Người dân, cụ thể là người nghèo, sẽ được tham gia bàn thảo, đưa ý kiến, cũng như giám sát, đánh giá việc thực hiện Chương trình giảm nghèo.

Như vậy, vai trò của bản thân người nghèo và cộng đồng sẽ được nâng cao và họ phải tự quyết định xem làm cách nào để có thể thoát nghèo.

Cũng theo ông Đàm, một điểm mới khác trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, đó là hướng tới tiếp cận giảm nghèo đa chiều. “Tức là chúng ta không chỉ chú trọng vào hướng tăng thu nhập, mà cần giảm nghèo nhiều mặt khác như “nghèo văn hoá”, “nghèo giáo dục”, “nghèo y tế”…”- ông Đàm nói.

Ngoài ra, tỷ lệ nghèo đói trong nhóm lao động di cư đang có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là nhóm di cư đồng bào dân tộc thiểu số. Theo Bộ LĐTBXH, lao động di cư hiện nay không gặp rào cản về vấn đề tạo việc làm nhưng lại đang gặp khó khăn, rào cản về tiếp cận với các dịch vụ xã hội khác. Để tháo gỡ những rào cản này, chương trình giải quyết bằng cách đề xuất tháo gỡ các thủ tục hành chính, tăng cường vận động người di cư thực hiện các quy định về cư trú để được hưởng quyền lợi hỗ trợ thoát nghèo trên địa bàn sinh sống...

Minh Nguyệt