Không nên nâng mức khởi điểm chịu thuế

 Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế, nói vậy khi trao đổi với NTNN.

Thưa bà, vậy tại sao lại không phải là giải pháp nâng mức khởi điểm chịu thuế từ 4 triệu đồng (sau khi đã giảm trừ gia cảnh) lên 6 triệu đồng, trong bối cảnh thời gian qua lạm phát liên tục tăng cao?

- Tôi cho rằng chúng ta cần phải phân biệt rõ tính chất của Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và

Pháp lệnh Thuế cho người thu nhập cao. Khi xây dựng thuế TNCN là chúng ta khuyến khích ngày càng có thêm nhiều người có mức thu nhập trung bình 4 triệu đồng. Thực ra có nhiều ý kiến cho rằng với mức thu nhập 4 triệu đồng, người lao động không đủ sống.

Nhưng nếu tính toán cụ thể thì với 1 triệu tăng thêm họ cũng chỉ phải nộp thuế 5% của 1 triệu, có nghĩa là chỉ nộp 50.000 đồng. Nếu một người lao động có thu nhập 5 triệu đồng, họ chỉ phải trừ đi 50.000 đồng tiền thuế, còn lại 4.950.000 đồng để chi tiêu. Riêng đối với nông dân, ngư dân và những người nuôi trồng thủy hải sản, dù có thu nhập bao nhiêu cũng không phải nộp. Còn riêng về cán bộ viên chức, nếu chưa có người phụ thuộc thì với 5 triệu đồng mới chỉ phải nộp 50.000 đồng.

Vậy theo bà, tại sao việc mở rộng khung lại có nhiều ưu điểm hơn là nâng mức khởi điểm?

- Nếu thời điểm này, Chính phủ và Bộ Tài chính có ý kiến muốn sửa đổi Luật Thuế TNCN thì quan điểm của tôi là không nên nâng mức khởi điểm chịu thuế sau khi giảm trừ gia cảnh, mà nên nới rộng các bậc thuế. Theo tôi, thay vì quy định mức thu nhập 5 triệu đến 10 triệu đồng phải chịu thuế suất 10%, thì sửa 5 đến 20 triệu đồng sẽ thu thuế 10%, hoặc 5 đến 30 triệu đồng sẽ thu thuế 5%, cứ như vậy tăng mức lũy tiến theo từng bậc.

Nếu sửa như vậy thì tỉ trọng nộp thuế trên thu nhập thực tế của người phải nộp sẽ thấp hơn nhiều so với khung cũ. Phương án này tốt hơn so với việc điều chỉnh mức khởi điểm chịu thuế, vì nếu cứ mỗi lần lạm phát lại một lần điều chỉnh mức khởi điểm thì sẽ làm mất đi tính chất của Luật Thuế TNCN là mở rộng đối tượng nộp thuế.

EU hỗ trợ 10 triệu Euro phát triển du lịch VN

Vậy thì với mức giảm trừ gia cảnh đối với một người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng như hiện nay, nếu được nâng lên 2,4 triệu như ý kiến đề xuất , theo bà đã hợp lý?

Luật Thuế TNCN hiện nay đang hợp lý, chưa có ảnh hưởng gì đến cuộc sống, đặc biệt, chưa nên điều chỉnh về mức giảm trừ gia cảnh như những ý kiến khác đưa ra.

Bà Nguyễn Thị Cúc

- Thực ra trên thế giới người ta vẫn đánh giá mức giảm trừ gia cảnh của Việt Nam là vào loại tương đối cao so với nhiều nước trong khu vực. Bởi vì sau khi trừ khoản giảm trừ cho người phụ thuộc, giảm trừ cho cá nhân người có thu nhập, chúng ta mới thu 5% trên phần tăng thêm đó.

Tôi làm một bài toán như thế này: Một người có thu nhập 10 triệu đồng/tháng, có hai con phụ thuộc, thì mức thuế họ phải nộp như sau: 4 triệu trừ cho chính người thu nhập + 3,2 triệu giảm trừ cho 2 người phụ thuộc. Như vậy, người này sẽ phải nộp thuế cho khoản thu nhập 2,8 triệu đồng.

Với bậc thuế 5%, họ sẽ phải đóng 140.000 đồng/tháng. Thu nhập thực tế của họ là 9.860.000 đồng. Đây là mức đóng hợp lý, không thể nói là không theo nổi trượt giá. Bởi vậy, rõ ràng là Luật Thuế TNCN hiện nay đang hợp lý, chưa có ảnh hưởng gì đến cuộc sống, đặc biệt, chưa nên điều chỉnh về mức giảm trừ gia cảnh như những ý kiến khác đưa ra.

Hiện nay, căn cứ để xác định người phụ thuộc đang là 500.000 đồng/người/tháng. Đây được cho là mức quy định quá "lỗi thời" vì ngay cả chuẩn nghèo mới cũng đã cao hơn thế rất nhiều, thậm chí tại TP.HCM chuẩn nghèo đã nâng lên 1 triệu đồng. Bà có cho rằng đây mới là tiêu chí cần phải sửa đổi ngay?

- Tôi cũng biết có rất nhiều ý kiến cho rằng quy định như vậy là không công bằng. Bởi vì với người có thu nhập 500.000 đồng trở xuống thì được giảm trừ 1,6 triệu đồng. Trong khi người có thu nhập chỉ hơn có 10.000 đồng (tức là 510.000 đồng) thì lại không được giảm trừ. Đây là điểm tôi cho là cũng còn bất cập của Luật Thuế. Tuy nhiên, cũng phải nhận thấy rằng Luật Thuế còn rất nhiều phức tạp mà chúng ta chưa khắc phục được.

Quan điểm của bà như thế nào, khi có nhiều ý kiến cho rằng những người thực sự có thu nhập cao, cần phải quản lý tính thuế thì vẫn chưa được hiệu quả, trong khi những người có thu nhập trung bình lại phải nộp thuế rất đầy đủ?

- Đó là khuyết điểm của người quản lý bởi đã đưa ra một chính sách mà mình đã không quản lý được, dẫn đến việc có sự không bình đẳng, không được chấp hành tốt.

Bà có cho rằng đây là thời điểm thích hợp để sửa luật nhằm khoan sức dân, giảm gánh nặng cho người nộp thuế, tăng tích lũy tái tạo nguồn thu?

- Theo tôi thời gian này chưa cần tính đến việc sửa đổi Luật Thuế TNCN bởi vì chúng ta mới thực hiện được 2 năm. Trong khi trước đó, với Pháp lệnh Thuế thu nhập cao, người nộp thuế phải nộp tới 40% mà không được giảm trừ gia cảnh. Bởi vì thời điểm này thu nhập trung bình của người dân ở Hà Nội và TP.HCM cũng chỉ là 2.000USD, chia ra cho 12 tháng thì mức thu nhập cũng mới chỉ bằng 50% mức giảm trừ gia cảnh.

Xin cảm ơn bà!

Hương Thủy (thực hiện)