Rộn ràng lễ xuất hành ra khơi năm mới

05/02/2011 12:48 GMT+7

Dân Việt - Hàng trăm năm qua, cứ vào ngày mùng Ba Tết, người dân Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi và vùng lân cận lại nô nức kéo về cửa biển Sa Huỳnh để xem lễ xuất hành ra quân đánh bắt hải sản đầu năm.

Đối với ngư dân Sa Huỳnh, lễ xuất hành có ý nghĩa hết sức đặc biệt, bởi lẽ đây chính là ngày mà ngư dân địa phương thể hiện tấm lòng thành kính của mình đối với biển khơi, đất, trời đã giúp họ bình yên trong những chuyến ra khơi mà thời gian kéo dài cả tháng; cầu mong cho năm đến mưa thuận, gió hòa tôm, cá được đầy khoang.

Sau khi xem giờ tốt, ngư dân tập trung về Lăng ông Nam Hải để hành lễ. Theo lưu truyền , ngày xưa ông Nam Hải (cá voi) khi trôi dạt vào đây tự xưng tên họ là Cự Tộc cho nên nơi này còn có tên gọi khác là Cự Tộc Lăng. Hiện nay trong Lăng vẫn còn thờ những bút tích từ xa xưa như: bài vị, liễn và xương của hai ông Nam Hải (cá voi) rất lớn.

Trong tâm linh của ngư dân Sa Huỳnh thì loài cá này có một vị trí hết sức đặc biệt, với khá nhiều truyền thuyết. Theo lời của nhiều ngư dân kể lại: Nếu tàu thuyền đi biển gặp nạn như sóng lớn, bão mà gặp “ông” thì coi như thoát nạn. Không ít tàu thuyền bị bão sắp chìm, nhờ có “ông” đưa tận vào sát bờ nên đã bình yên vô sự. Vì vậy để tỏ lòng thành kính và biết ơn, ngư dân gọi cá voi là Ông Nam Hải.

Hát Bả Trạo

Trước khi diễn ra lễ hội xuất hành, đại diện cho ngư dân làm các thủ tục dâng hương để xin phép ông Nam Hải cho tàu thuyền Sa Huỳnh được phép ra khơi. Và trước nghi thức này là nhiều tiết mục hát múa dân gian mô phỏng lại cách chèo thuyền của cha ông ngày trước, cùng với lời hát gọi tên các loài cá biển mà ngư dân đã đánh bắt được trong năm qua: cá chuồn, cá thu, cá sòng…, rồi đến hát Sắc Bùa.

Đội nữ hát Sắc Bùa

Sau phần nghi lễ ở lăng chính, mọi người cùng rước đèn đi đến Dinh bà Thiên Ya Na Viễn ngọc Phi thượng Đẳng thần - người trông coi cửa biển và Dinh bà Thuỷ - người quản lý biển để báo và xin phép cho ngư dân hành nghề.

Người dân nô nức chờ xem Lễ xuất hành tại cảng Sa Huỳnh

Đến phần xuất hành, tất cả các tàu thuyền ở Sa Huỳnh phải tuân thủ theo một quy tắc “bất thành văn” đó là tàu của Vạn trưởng sẽ chạy ra cửa biển đầu tiên, rồi mới đến những chiếc khác. Cùng với lễ, những hoạt động của phần hội trong lễ xuất hành cũng đã dần dần được khôi phục như: đua ghe truyền thống và các hoạt động vui chơi khác cũng được tổ chức như đấu bóng chuyền.

Chiếc thuyền mở cửa biển đầu tiên trong năm

Toàn xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi có trên 800 tàu thuyền, trong đó loại có công suất từ 150 đến dưới 450Cv khoảng 500 chiếc, riêng loại từ 400 đến 550Cv có trên 250 chiếc. Năm 2010, tổng sản lượng hải sản đánh bắt trên 350.000 tấn, tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong tổng số dân của xã khoảng 23.000 người, thì số hoạt động và liên quan đến nghề biển chiếm trên 65%. Thu nhập bình quân đạt 13,5 triệu đồng/người/năm. Riêng đối với số tham gia đánh bắt trên biển là 15 triệu đồng/người/năm.

Công Xuân