Căng thẳng trong quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục leo thang sau khi chính quyền Hongkong, Bắc Kinh và Tokyo triệu các phái viên ngoại giao của nhau sau vụ lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản bắt giữ 14 nhà hoạt động người Trung Quốc trên quần đảo tranh chấp Senkake.
Ngày 16.8, Trung Quốc yêu cầu Nhật Bản thả ngay lập tức và vô điều kiện 14 nhà hoạt động nước này đã bị bắt giữ vì tìm cách lên hòn đảo tranh chấp Senkaku, mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, vào ngày 15.8. Hãng tin Reuters dẫn lời truyền thông Nhật Bản xác nhận họ đã bắt tất cả 14 người, bao gồm người Trung Quốc, đặc khu hành chính Hongkong và Macau, ở khu vực quần đảo Senkaku, nằm giữa đảo Đài Loan và Okinawa.
Trưởng Đặc khu Hành chính Hongkong Lương Chấn Anh đã triệu Tổng Lãnh sự Nhật Bản Yuji Kumamaru đến để phản đối vụ bắt giữ các nhà hoạt động đã đặt chân lên quần đảo Điếu Ngư.
Một nhà hoạt động Hongkong bị lực lượng an ninh Nhật Bản bắt giữ. |
Cả Bắc Kinh và Tokyo cũng đã triệu các đại sứ của nhau đến để trao công hàm phản đối. Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Phó Oánh đã phàn nàn với Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc Uichiro Niwa về “vụ bắt giữ bất hợp pháp”, yêu cầu Tokyo “đảm bảo an toàn cho 14 công dân Trung Quốc và thả họ ngay lập tức”. Bên tranh chấp thứ 3 là đảo Đài Loan tối 15.8 cũng kêu gọi Nhật Bản thả ngay lập tức các nhà hoạt động trên nhằm làm giảm căng thẳng và duy trì ổn định khu vực.
Nhà chức trách thành phố Tokyo khẳng định sự việc vừa qua “không ảnh hưởng gì tới kế hoạch mua quần đảo Senkaku” của chính quyền thành phố.
Trước những căng thẳng gia tăng, Hãng tin Kyodo của Nhật ngày 16.8 cho biết, nhà chức trách Nhật Bản đã quyết định không truy tố 14 nhà hoạt động trên và trao những người này cho cơ quan nhập cư, có thể vào ngày 17.8. Cơ quan Nhập cư Nhật Bản có kế hoạch trục xuất cả 14 người này. Trước đó, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda đã tuyên bố rằng những nhà hoạt động vừa bị bắt sẽ bị xử lý “nghiêm khắc” theo luật pháp Nhật Bản.
Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland nói Washington không đứng về phía nào trong tranh cãi Trung -Nhật, nhưng muốn mọi việc được giải quyết một cách hòa bình. Bà Nuland cho biết: “Chúng tôi hy vọng các bên tuyên bố chủ quyền giải quyết vấn đề qua các biện pháp hòa bình và bất cứ hành vi khiêu khích nào cũng đều không có lợi”.
Trọng Vũ