Tục “góp phường” ở bản Tày - Nùng

"Góp phường” hiểu theo nghĩa thông dụng nhất là đem gửi cho phường hội, khi nào mình cần sẽ được hoàn trả lại. Phần lớn đồng bào Tày - Nùng khi gia đình nào trong bản có việc cưới xin, ma chay, lễ lạt... đều tự động mang gạo, gà, rượu đến góp với gia chủ. Đây là một nét văn hóa đặc sắc thể hiện rất rõ quan niệm về tính cộng đồng, sự đoàn kết, tương trợ của đồng bào.

Đến chia sẻ, góp phường để giúp những gia đình có việc là nét đẹp của người Tày - Nùng.

Nhiều lứa đôi đến được với nhau, thành vợ, thành chồng, nhiều gia đình khó khăn có tiền lo ma chay lễ lạt, lo đầy tháng, cúng giỗ... đều nhờ vào mỹ tục này để không hổ thẹn với dân bản. Không cần ai nhắc, mỗi người trong cộng đồng Tày - Nùng tự ý thức cần phải đóng góp để việc làng, việc bản được diễn ra suôn sẻ, để phần nào bớt được gánh nặng về vật chất cho gia chủ. Người có của, người có công, cứ vậy kéo đến giúp sức.

Trước khi có việc, gia chủ thông báo với bà con họ hàng, chòm bản trước vài ngày. Gia đình nào có việc cưới xin phải làm theo câu: "Slắng lẩu cẩu vằn" nghĩa là báo trước 9 ngày vừa đủ để nhớ, không quên và cũng đủ thời gian để bà con chuẩn bị mà giúp đỡ. Và cũng chính thời gian này, gia chủ nhận được sự giúp đỡ bằng hiện vật, bằng sức lao động. Người trong bản cùng chung tay dựng rạp, lấy củi làm mặt bằng... gia chủ lúc này chỉ còn phải lo những cái chính như mua sắm, làm lễ, rồi mời họ hàng, đón thầy mo, thầy tào.

Chính nhờ phong tục "góp phường" mà cuộc sống, tình cảm của những người trong bản, trong họ tộc càng trở nên khăng khít hơn và đó chính là sợi dây cố kết cộng đồng để họ đủ sức vượt qua những khó khăn, khắc nghiệt của cuộc sống ở vùng cao phía Bắc.

Văn Minh